Deugden in het protestantisme

Inleiding: een probleem Gangbaar contrast Gangbaar contrast Zaligspreking of deugd Zaligspreking of deugd Opzet Opzet –Een ongemakkelijke relatie –Protestanten houden van deugden –Calvijn als deugdethicus –Praktisch nut vandaag

1. Een ongemakkelijke relatie (a) wetsethiek in je genen (a) wetsethiek in je genen –Catechismus en Kant (b) breuk bij de Reformatie (b) breuk bij de Reformatie –Luther en de vrome mens (c) modernistisch (c) modernistisch –De burgerlijke 18e eeuw –Anslijn en Opzoomer –Wereldoorlog en antihelden –Gereformeerd existentialisme

2. Protestanten houden van deugden (a) Douma (dilemma’s) en Brillenburg Wurth (eerherstel) (a) Douma (dilemma’s) en Brillenburg Wurth (eerherstel) (b) Ursinus (deugd bij catechismus) en Edwards (deugdethiek) (b) Ursinus (deugd bij catechismus) en Edwards (deugdethiek) (c) Niet of-of (Thomas) (c) Niet of-of (Thomas) (d) De alledaagse taal (sportief en millieubewust) (d) De alledaagse taal (sportief en millieubewust) (e) Praktische didactisch- catechetische keus voor de wet (het nut van regels en hersenonderzoek) (e) Praktische didactisch- catechetische keus voor de wet (het nut van regels en hersenonderzoek)

3. Calvijn als deugdethicus (1) (a) Zuinig bij zaligheid (ogen en de zon) (a) Zuinig bij zaligheid (ogen en de zon) (b) Deugden waren overal (kunst) (b) Deugden waren overal (kunst) (c) Samenleving in toom (c) Samenleving in toom (d) Geen deugden door kortheid (eenheid met Christus) (d) Geen deugden door kortheid (eenheid met Christus) (e) Vrijwel alle deugden doen mee (e) Vrijwel alle deugden doen mee –verstandigheid, beslissen en regeren –Gematigdheid, vrijheid en soberheid –Dapperheid, kruisdragen en volhouden –Gerechtigheid, bezit en gulden regel

3. Calvijn als deugdethicus (2) (f) Een eigen calvijnse deugdethiek (f) Een eigen calvijnse deugdethiek –Zelfverloochening –Vroomheid, gerechtigheid, soberheid –Titus 2: deugdethiek in de bijbel –Groei en vernieuwing nu al: ruimte voor gevormde houding, eigenschap –Gereformeerde deugden Opsomming Opsomming Excelleren of God is groot Excelleren of God is groot

4. Praktisch nut vandaag (a) Calvijns is hier bijbels (a) Calvijns is hier bijbels (b) gemeente en school: aanleren van houdingen (vertellen-didactische visie) (b) gemeente en school: aanleren van houdingen (vertellen-didactische visie) (c) complicatie: alleen na wedergeboorte (spiritueel ontvangen, inoefenen) (c) complicatie: alleen na wedergeboorte (spiritueel ontvangen, inoefenen) (d) Niet zonder regelethiek (beteugelt) (d) Niet zonder regelethiek (beteugelt) (e) Diepere beteugeling via deugd (bedding uithakken) (e) Diepere beteugeling via deugd (bedding uithakken) (f) nut voor huidige maatschappij (vastlopend in reguleringsdialectiek) (f) nut voor huidige maatschappij (vastlopend in reguleringsdialectiek)