Projecten van de Universitaire lerarenopleiding Rijksuniversiteit Groningen Omgaan met verschillen in de klas

 Project Klaas van Veen  Project Ridwan Maulana, Michelle Helms-Lorenz, Marieke van de Pers, Magda Isac en Annemieke Jacobse

Waarom een nieuwe aanpak voor gedifferentieerd uitdagen? 3

(Pol, van de et al.,2010)

Basisstof uitleg voor iedereen Herhalingsstof * uitgebreid voor reguliere lln. * compact voor de betere lln. Verrijkingsstof voor de betere lln.

* Effectief voor alle leerlingen (Hattie, 2009; Brophy, 2008; Merrill, 2009) * Praktisch voor de docent (Doyle & Ponder, 1977; Janssen, Westbroek, Doyle & Van Driel, 2013) * Instrumenteel * Congruent * Lage kosten Doelgericht Leertijd Duidelijk Motiverend Aansluitend Uitdagend Feedback

7 Regulier Uitdagend

Hormoon - Waarvoor dient het? - Waar wordt het gemaakt? - Wat is het doelwitorgaan? - Hoe werkt het? - Wat kan er misgaan? Regulier Uitdagend

1. Hele taak eerst * door omdraaien van de bestaande aanpak 2. Hulp opbouwen naar behoefte * weglaten van bestaande hulp en indien nodig opbouwen 9

* Aanpak voor elk vak uitwerken * Docenten trainen in deze aanpak * Aanvullend onderzoek naar effectiviteit en randvoorwaarden (Klaas van Veen, RUG & Fred Janssen, Leiden) 10

Maulana & Helms-Lorenz team  Internationale studie naar differentiatie  12 landen Differentiatie is een van de moeilijkste vaardigheden (Rasch analyse), niet alleen hier maar ook in andere landen (ZK, ZA, Ind). Hoe kunnen we deze vaardigheden verbeteren?

Onderzoeksvragen 1.Kunnen we differentiatie in andere landen op een betrouwbare en valide wijze meten? 2.Lukt het ervaren leraren (ook in andere landen) beter om te differentiëren? 3.Welke persoonlijke, contextuele en culturele factoren spelen een rol bij het kunnen differentieren? 4.Hoe ontwikkelen differentiatie vaardigheden zich over de tijd? 5.Welke relatie is er tussen differentiatie vaardigheden en leerlingbetrokkenheid (is deze relatie overal gelijk?)

Wat doen we in NL?  Meten van vaardigheden bij 400 leraren mbv ICALT  3 workshops: kleine interventie, met feedback  landen vergelijken  internationale uitwisseling om van elkaar te leren  ICALT verfijnen voor meten van differentiatie

Hoe meten we met ICALT 1.Observaties 2.Leerlingen

Wat meten we?  Observeerbaar gedrag  dat aantoonbaar gerelateerd is aan leerlingprestaties

1… toont in gedrag en taalgebruik respect voor de leerlingKlimaat 2 … zorgt voor een ontspannen sfeer Klimaat 3… ondersteunt het zelfvertrouwen van leerlingenKlimaat 4… zorgt voor wederzijds respectKlimaat 5… zorgt voor een ordelijk verloop van de lesLesorganisatie 6… gaat tijdens de verwerking na of leerlingen de opdrachten op een juiste manier uitvoeren Lesorganisatie 7… zorgt voor een doelmatig klassenmanagementLesorganisatie 8… gebruikt de leertijd efficiëntLesorganisatie 9… geeft duidelijke uitleg van de leerstofInstructie 11… betrekt alle leerlingen bij de lesInstructie 12… gaat tijdens de instructie na of leerlingen de leerstof hebben begrepenInstructie 13… bevordert dat leerlingen hun best doenInstructie 14… geeft goed gestructureerd lesInstructie 15… geeft duidelijke uitleg van het gebruik van didactische hulpmiddelen en opdrachten Instructie 16… hanteert werkvormen die leerlingen activerenActiveren 17… stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingenActiveren 18… stimuleert leerlingen om over oplossingen na te denkenActiveren 19… stelt vragen die leerlingen tot denken aanzettenActiveren 20… laat leerlingen hardop denkenActiveren 21… zorgt voor interactieve instructieActiveren 22… verduidelijkt bij de aanvang van de les de lesdoelenActiveren 23… gaat na of de lesdoelen werden bereiktDifferentiëren 24… biedt zwakke leerlingen extra leer- en instructietijdDifferentiëren 25… stemt de instructie af op relevante verschillen tussen de leerlingenDifferentiëren 26… stemt de verwerking van de leerstof af op relevante verschillen tussen leerlingenDifferentiëren 27… leert leerlingen hoe zij complexe problemen kunnen vereenvoudigenLeerstrategieën 28 … stimuleert het gebruik van controle activiteiten Leerstrategieën 29… leert leerlingen oplossingen te checkenLeerstrategieën 30… bevordert het toepassen van het geleerdeLeerstrategieën 31… moedigt kritisch denken van leerlingen aanLeerstrategieën 32… vraagt leerlingen na te denken over strategieën bij de aanpakLeerstrategieën 10 … geeft feedback aan de leerlingen Instructie Klimaat Differentiëren Lesorganisatie Instructie Activeren Leerstrategieën 4 items 7 items 4 items 6 items

Hoe ondersteunen wij docenten? 3 Workshops per school  Ondersteuning bij vaststellen van de zone van naaste ontwikkeling (voormeting)  Door het aanreiken van goede voorbeelden voor een eigen plan van aanpak  Door een nameting om veranderingen in gedrag inzichtelijk te maken (zelfregulatie bevorderen)

18 Verwachte uitkomsten  Verbetering van de differentiatie vaardigheden  Interventie handreiking voor scholen  Input verrijking vanuit eigen land en andere landen Onze motto: Vanuit de school & voor de school

19 Bedankt! Heeft u belangstelling?