informatica Welkom! 31 January, Les C-4

informatica Module 5.2 Netwerken en verbindingen 2 Les C-4

informatica Inhoud van de les Wat is er nodig voor draadloos internet? Wat is het voordeel/nadeel van draadloos? Wat doet ping? Wat is wardriving, en waarvoor wordt het gebruikt? Hoe worden IP-adressen toegewezen? Wat is het verschil tussen IP en MAC? Hoe werkt het OSI-model? Wat is het verschil met TCP/IP? Waarvoor wordt het TCP/IP-model gebruikt? Les C-4 3 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Draadloos netwerk Bij een draadloos netwerk gaat de communicatie via elektromagnetische straling (dus radiosignalen of licht). Standaarden (protocollen) zijn nodig om software en hardware van verschillende soorten en merken met elkaar te laten samenwerken. Voorbeelden: Ethernet (ook voor kabels) Bluetooth irDA (infrarood) Wi-Fi (Wireless Fidelity) WiMax Les C-4 4 Mobiel: GPRS UMTS /HSDPA 4G Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Benodigdheden Access point: dit is een basisstation dat het vaste netwerk met radiogolven beschikbaar maakt; –het is vaak ook een modem of router Netwerkadapters: dit is een zend/ontvangertje dat aan een apparaat zit. Les C-4 5 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Alles draadloos? Waarom zouden we niet alle apparaten draadloos maken? Draadloos netwerk heeft grotere kans om verbinding te verliezen dan een bedraad netwerk. –(ook afhankelijk van de bereikbare locaties) Draadloze verbindingen zijn gevoeliger voor cracking en wardriving. Les C-4 6 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Ping Ping is een tool waarmee je kunt nagaan of een netwerkverbinding goed werkt. Het is een weerkaatst signaal. Ping geeft ook de reactiesnelheid van een apparaat en deel van het netwerk Om je eigen verbinding te controleren: Les C-4 7 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Wardriving Wardriving of wardriven is een activiteit waarbij men rondrijdt met een auto en een computer uitgerust met Wi-Fi-apparatuur. Met deze computer of laptop, detecteert men dan draadloze netwerken. probleem: De meeste thuisnetwerken zijn niet of slecht beveiligd (“gewone” mensen hebben geen idee..…) Les C-4 8 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Wardriving Les C-4 9 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica IP-adressen Ieder apparaat (host) gekoppeld aan een netwerk heeft een IP-adres. Dit adres verandert (bijna) altijd wanneer je opnieuw aan een netwerk verbindt. Het zou omslachtig zijn als voor elke host telkens over alle 4 miljard mogelijkheden moet nagaan welke beschikbaar zijn. Daarom kijkt men over een kort bereik aan mogelijkheden. Les C-4 10 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica DHCP “Dynamic Host Configuration Protocol” Zorgt voor automatische toewijzing van een IP-adres aan een host. Voordeel: Dat is makkelijk want dan hoef je niet alle van te voren en vast in te stellen. –(DHCP regelt alle configuatie van IP-adressen) Je hebt ook minder IP-adressen voor een organisatie nodig. (=geld) Les C-4 11 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica DHCP Toewijzing gaat via een zogenoemd ‘DORA’ systeem. Discover –De host vraagt in het netwerk waar die zich bevindt. Offer –De DHCP reageert op de vraag en biedt een IP-adres aan. Request –De host geeft aan of ze het adres wel/niet wil. Acknowledge –Bevestiging van de aanvraag. Les C-4 12 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica MAC-adres "Media Access Control" ook wel hardware-adres genoemd. een soort digitaal serienummer waardoor elke apparaat een eigen identiteit krijgt. internetproviders en accesspoints gebruiken het MAC- adres om te kunnen identificeren (is dus een beveiliging). spoofen is het met software nabootsen van een MAC- adres. Les C-4 13 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica MAC-adres Zodra je een verbinding maakt met het internet, krijg je een IP-adres toegewezen. Het IP-adres kan variëren door DHCP. Echter, aan je netwerkkaart (en dus aan je pc) zit altijd een vast, namelijk het MAC-adres. Les C-4 14 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4 MACIP Zit op de datalinklaagZit op de netwerklaag Het is een fysiek adres (op het apparaat) Is een logisch adres (op het netwerk) Adres staat altijd vastAdres verandert bij nieuwe verbinding met netwerk Het is 48-bits grootHet is 32-bits groot

informatica Werking data-overdracht Als je iets van informatie stuurt naar een ander apparaat, moet er van alles gebeuren. – Bijv. een berichtje op Facebook of WhatsApp Zoals? Waar moet de informatie heen? Welke informatie moet erheen? Inpakken van de informatie in een pakketje. Les C-4 15 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Voorbeeld Denk aan bijvoorbeeld frisdrank die geleverd moet worden bij de Albert Heijn. Welke stappen moeten allemaal doornomen worden? Bepalen lading voorraad (hoeveelheid, welke drank). Albert Heijn inlichten wanneer de vracht arriveert. Hoe wordt het verzonden (vrachtauto? en hoe groot?) De route voor de vracht moet gegeven zijn. Een bevestiging geven aan de leverancier dat de drank binnen is. Les C-4 16 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Waarom OSI-model? Eind jaren 70 waren netwerken nog nieuw en weinig gebruikt. Elk netwerk had een eigen standaard. Moeilijk om netwerken uit te breiden als ze elk een verschillend standaard hebben. Zo kwam in 1984 het OSI-model als standaard voor ontwikkeling van netwerkapparatuur en software. Het is een referentiemodel, dus een netwerk hoeft niet per sé al deze lagen te hebben. Les C-4 17 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica OSI-referentiemodel (OSI = Open Systems Interconnection) Het OSI-model regelt de wijze hoe data gecommuniceerd wordt over ‘open systemen’. Het bestaat uit 7 lagen: 1.Fysieke laag 2.Datalinklaag 3.Netwerklaag 4.Transportlaag 5.Sessielaag 6.Presentatielaag 7.Applicatielaag Les C-4 18 (ezelsbruggetje) First DoDo Not Tell Secret Password Anyone Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Communicatie Les C-4 19 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica 7. Applicatielaag Taak: Communiceren tussen de applicatie die gebruikt wordt en de presentatielaag. Vergelijkbaar met: informatie (order) uitlezen uit een programma of brief. Les C-4 20 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica 6. Presentatielaag Taak: Bepalen van het formaat waarin data moet worden uitgewisseld. Compressie van de data (minder bits in pakketje) Encryptie van de data Wijzigt tekenset van de data indien nodig –bijv. van Chinese naar Romaanse letters NB deze laag is niet altijd nodig (denk aan Skype) Vergelijkbaar met: de drank aan de klant aanbieden in de gewenste vorm (blikjes, flessen, kratten, etc.) Les C-4 21 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica 5. Sessielaag Taak: Onderhoudt en beëindigt een sessie tussen twee communicerende hosts/programma’s –zoals een mailserver en je eigen pc. Een mailserver heeft vaak meerdere sessielagen openstaan (verschillende gebruikers). Vergelijkbaar met: zakelijk contact met leverancier/klant. Les C-4 22 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica 4. Transportlaag Taak: Probleemloos transporteren van data voor de applicaties (kwaliteitszorg), door middel van –foutcontrole –hertransmissies (herverzending data) –stroomcontrole (‘timing’) Vergelijkbaar met: controle op vertrokken en binnenkomende vracht (vrachtbrief, klopt de lading, is alles heel, etc.?). Les C-4 23 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica 3. Netwerklaag Taak: Functionaliteit om te zorgen dat de data van het ene naar het andere adres wordt verzonden. Hier worden de adressen van de zender (source) en ontvanger (destination) gekoppeld (IP-adressen). Denk aan: routing, foutafhandeling Vergelijkbaar met: (TomTom) navigering welke route je neemt. Les C-4 24 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica 2. Datalinklaag Taak: het versturen van de data naar de juiste plek/adres. De data bestaat uit een reeks kleine pakketjes genoemd frames. Tijdens de overdracht regelmatige controle of de frames goed zijn ontvangen (anders opnieuw sturen). Communicatie via MAC-adressen (een specifiek adres gegeven op het IP-adres). Vergelijkbaar met: adresbepaling van zender/ontvanger. Les C-4 25 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica 1. Fysieke laag De fysieke materialen voor het netwerk –Dus: kabels, stekkers, etc. Taak: Vertalen van binaire informatie in signalen, en terug. De definitie van signalenkarakteristieken: –elektrisch bij coax of UTP, optisch bij glasvezel Vergelijkbaar met: auto- en spoorwegen, rotondes, etc. Les C-4 26 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Data-overdracht (OSI) Les C-4 27 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Video OSI Les C-4 28 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica TCP/IP-model Dit is tegenwoordig het meestgebruikte model voor het internet. Hieronder een paar verschillen tussen OSI en TCP/IP. Les C-4 29 OSITCP/IP Heeft 7 lagenHeeft 4 (of 5) lagen. (de bovenste lagen zijn samengevoegd, en soms de twee onderste) De lagen staan voor verschillende functies De lagen staan voor verschillende protocollen Protocollen in de laag kunnen makkelijk met een nieuwe versie ingeruild worden. De laag draait om het protocol. Het protocol kan niet zomaar vervangen worden. OSI is een algemeen modelTCP/IP is speciaal voor internet. Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica OSI vs TCP/IP Les C-4 30 Soms drukken ze het model in 5 lagen uit. Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica OSI vs TCP/IP Les C-4 31 En soms drukken ze het model in 4 lagen uit. Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4

informatica Inhoud van de les Wat is er nodig voor draadloos internet? Wat is het voordeel/nadeel van draadloos? Wat doet ping? Wat is wardriving, en waarvoor wordt het gebruikt? Hoe worden IP-adressen toegewezen? Wat is het verschil tussen IP en MAC? Hoe werkt het OSI-model? Wat is het verschil met TCP/IP? Waarvoor wordt het TCP/IP-model gebruikt? Les C-4 32 Inhoud Draadloos ping wardriving DHCP MAC OSI-mod Fysiek Datalink Netwerk Transport Sessie Presentat. Applicatie TCP/IP vs OSI 5 of 4 Vragen?