Coaching bij onderpresteren (van leerlingen én ouders) Maria van Groenestijn SLOMaria van Groenestijn

Coaching bij onderpresteren (van leerlingen én ouders) Wat gaan we doen? 1 Startvragen: noteer, bespreek 2 Ouders en kinderen samen 3 Coaching als interventiemethode 4 De praktijk 5 Ervaringen van coachees 6 Evaluatie: noteer, bespreek SLOMaria van Groenestijn

Coaching bij onderpresteren (van leerlingen én ouders) 1 Waar mag het over gaan? 2 Met welk doel zit je hier? 3 Wat verwacht je van elkaar, en van mij? 4 Als je je doel hebt bereikt, wat gaat er dan anders dan nu? Wie merken daar wat van? 5 Wat heb je al gedaan om dit doel te bereiken? Welk effect had dat? SLOMaria van Groenestijn

Waarom ouders en kinderen samen? 1/2 - emotionele betrokkenheid - gedeeld belang bij verbetering van de situatie - wederzijdse ondersteuning - dagelijks contact - vrijwel onverdeelde aandacht - voorbeeldgedrag SLO Maria van Groenestijn 4

Waarom ouders en kinderen samen? 2/2 - focus op communicatie - kind wordt serieus genomen - gelijkwaardige partners (Post 2013) - partners in gezamenlijk leerproces - elkaars behoeften en wensen verkennen SLO Maria van Groenestijn 5

Basisbehoeften: autonomie, competentie, relatie (Stevens 2004) Kind bepaalt (Whitley 2001) : - welke steun hij wil - wat ouder mag vragen/zeggen - hoe ouder iets mag vragen/zeggen - wanneer ouder iets mag vragen/zeggen - hoe hij dan zelf zal reageren - hoe ouder hem zal prijzen SLO Maria van Groenestijn 6

Coachen versus adviseren (Theeboom 2013, De Haan 2013) 1/2 - coachee bepaalt zelf zijn doelen - gelijkwaardige relatie tussen coach en coachee - bewustworden en inzetten van aanwezige kwaliteiten en vaardigheden SLOMaria van Groenestijn

Coachen versus adviseren 2/2 Silvia Rimm, Tip voor het opvoeden van begaafde meisjes (Rimm 2002) Wees als ouder een coach (zoals bij sport), geen rechter of politie. Coaches moedigen aan, stellen hoge verwachtingen, waarderen, geven kritiek, stellen grenzen, en kinderen accepteren coaches omdat ze weten dat die met hen op een lijn zitten en aan hun kant staan. Oordelende ouders doen hun best om fouten te vinden en die af te straffen. Ouders die voortdurend oordelen, vervreemden hun kinderen van zich, omdat die dan denken dat hun ouders niet aan hun kant staan. (vert. M.v.G.) SLOMaria van Groenestijn

Waarom coaching past bij HB - autonomie - geen autoriteit (Post 2013) - eigen strategieën bedenken en inzetten SLOMaria van Groenestijn

Waarom coaching past bij onderpresteerders (De Ruiter 2015) - bewustwording - keuze - verantwoordelijkheid SLOMaria van Groenestijn

Hulpmiddelen bij HB coaching kaartensets: gevoelens, kwaliteiten (Ofman 2002), vaardigheden, bewustzijngenererende vragen schema mindsets (Dweck 1988) : bewustwording van gevoelens bij succes en falen; effecten van soorten feedback kwadrant (on)bewuste (on)bekwaamheid (Maslow 1954) : bewustwording van stadia in een leerproces SLOMaria van Groenestijn

Hulpmiddelen bij HB coaching Ofman (2002), kernkwaliteiten Herkenning van kwaliteiten, valkuilen, allergieën en uitdagingen SLOMaria van Groenestijn

Hulpmiddelen bij HB coaching kaartensets: gevoelens, kwaliteiten (Ofman 2002), vaardigheden, bewustzijngenererende vragen schema mindsets (Dweck 1988) : bewustwording van gevoelens bij succes en falen; effecten van soorten feedback kwadrant (on)bewuste (on)bekwaamheid (Maslow 1954) : bewustwording van stadia in een leerproces SLOMaria van Groenestijn

Hulpmiddelen bij HB coaching Maslow (1954), competentiekwadrant Herkenning en erkenning van gevoelens gedurende een leerproces SLOMaria van Groenestijn

De praktijk NEEM HET KIND SERIEUS, DUS - luister, laat de vraag uit het antwoord voortkomen - stel open vragen - laat preciseren, ontmasker versluieraars - stel vragen die bewustzijn genereren - vermijd “waarom”-vragen - vermijd adviezen SLOMaria van Groenestijn

Help Onderpresteerders, cursusprogramma (Groenestijn 2010) 1/2 - brief, uitnodiging voor de cursus, aanmelding per mail - kennismaking, verwachtingen, vertrouwelijk karakter, multomap, nulmeting CBSA - Whitley: zes typen onderpresteerders, principes van niet liegen en niet boos worden - doelen stellen: doel op korte, midden en lange termijn, SMART geformuleerd, wíens doel? SLOMaria van Groenestijn

Help Onderpresteerders, cursus 2/2 - open vragen stellen, dóórvragen naar het moment van de ineffectieve keuze - Dweck: Fixed mindset tegenover Growth mindset, prijzen om inzet i.p.v. resultaat - voorbeeldgedrag als krachtigste middel in opvoeden - locus of control, GROW (Whitmore 2002) vragenlijst individueel ervaren - nameting CBSA, evaluatievragen, vervolgmeting CBSA SLOMaria van Groenestijn

Ervaringen 1/2 - sterk gevoel van onderlinge verbondenheid - echte communicatie over wat ertoe doet - nuttig, praktisch, concreet - realistisch huiswerk - verrassend, eye opener - betrokkenen voelen zich in hun waarde gelaten - “Mijn moeder heeft vandaag heel goed geluisterd!” SLOMaria van Groenestijn

Ervaringen 2/2 - eindelijk kunnen we samen over deze dingen praten - meer begrip, nieuwe ideeën - nu hebben we onze doelen helder - gevoel van opluchting, minder hulpeloos SLOMaria van Groenestijn

Evaluatie 1 Wat was (het meest) verrassend voor je? 2 Waar ga je mee verder? Wat ga je er precies mee doen? Wanneer begin je daarmee? Wat gaat er dan anders dan nu? Wie merken daar wat van? 3 Waar heb je (nog) behoefte aan? 4 Wat kan ik (nog) voor je betekenen? SLOMaria van Groenestijn

Coaching bij onderpresteren (van leerlingen én ouders) SLOMaria van Groenestijn

Verwijzingen Dweck, C.S, & Legget, E.L. (1988). A social-cognitive approach to motivation and personality. Psychological Review, 95, Schema Mindsets: Groenestijn, van, M.P.H.C. (2010). "Help Onderpresteerders!" Een groepscursus voor ouders en hun (hoog)begaafde, onderpresterende kind. Scriptie ECHA-opleiding. Nijmegen: CBO Haan, de, E. & Page, N. (2013). Onderzoek naar de uitkomsten van coaching. Tijdschrift voor Coaching, 3, Maslow A.H. (1954). Motivation and personality. New York: Harper & Brothers. Ofman, D.D. (2002). Bezieling en kwaliteit in organisaties. Utrecht: Servire Post, G.K. (2013) Beyond intellect: Exploring the social and emotional impact of "giftedness." Blog 17 maart Bekeken 8 november 2015 op Rimm, S. (2002) Tips for Parents: Ten Tips for Parenting Gifted Girls. Bekeken 8 november 2015 op Ruiter, de, P. (2015). Onderpresteerders in VO. Het verschil tussen prestatie en zelfbeeld. Tijdschrift voor Coaching, 3, Stevens, L. (Red.) (2004). Zin in School. Amersfoort: CPS Theeboom, T. e.a. (2013). Wat is coaching en werkt het? Tijdschrift voor Coaching, 3, Whitley, M.D. (2001). Bright minds, poor grades: understanding and motivating your underachieving child. New York: Perigee Book. ( ) Whitmore, J. (2002). Coaching for performance. Growing people, performance ande purpose. Boston&London: Nicolas Brealey Publishing. (3 e editie) Os, van, J. (2014?). Set van 8 boekjes over aspecten van HB, Bureautalent.nl, Leiden SLOMaria van Groenestijn