Snurken en slaapapneu Sommige snurkers brengen adembenemende nachten door Petra Vos, longarts

Hoe vaak komt OSAS voor? (obstructief slaapapneu syndroom)

Epidemiologie OSAS 15% van de snurkers 30% van de hypertensie patienten 4-9% van de volwassenen >200.000 mensen met OSAS in NL

Wat is OSAS; definitie?

Definitie OSAS Obstructief slaapapneu syndroom= >5 apneus/hypopneus per uur mét symptomen

Obstructieve slaapapneu Totale obstructie bovenste luchtweg > 10 seconden afwezigheid oro-nasale luchtstroom doorgaan van de adembewegingen

Obstructieve apneus

Obstructieve hypopneu Partiële obstructie bovenste luchtweg > 10 seconden > 50% daling van oro-nasale luchtstroom doorgaan van de adembewegingen

Obstructieve hypopneus

Hoe ontstaat snurken/slaapapneu?

Fysiologie slaap Verminderde activiteit spieren van de bovenste luchtweg Leidt tot verhoogde weerstand in de bovenste luchtweg

Fysiologie slaap Verhoogde weerstand in de bovenste luchtweg Bijkomende factoren kunnen leiden tot snurken met of zonder slaapapneu

Snurken en slaapapneu dezelfde pathogenese in origine kunnen in elkaar overgaan afhankelijk van bijkomende factoren

Bijkomende factoren adipositas anatomie weke delen anatomie craniofaciale skelet alcohol sedativa slaaphouding oudere leeftijd

Snurken en slaapapneu Herkennen OSAS patienten tussen de snurkers Belangrijk vanwege de nadelige gevolgen van OSAS

Anamnese bij slaapapneu?

Klachten OSAS Frequent (>60%) Minder frequent (10-60%) snurken hypersomnolentie apneus rusteloze slaap niet-verfrissende slaap nycturie Minder frequent (10-60%) verstikt wakker worden transpireren ochtendhoofdpijn reflux verminderde libido concentratiestoornis vermoeidheid

Epworth Sleepiness Scale Vragenlijst subjectieve slaperigheid Geef met cijfers aan hoe groot u de kans acht om in slaap te vallen tijdens de acht genoemde situaties. 0 = ik zou nooit indutten 1 = ik zou af en toe indutten 2 = ik zou vrij vaak indutten 3 = ik zou altijd indutten Een totale score van < 10 : niet hypersomnolent.

Epworth Sleepiness Scale … tijdens lezen tijdens een gesprek met iemand tijdens TV kijken zittend in publieke ruimte medereiziger tijdens een autorit ‘s middags liggen na de lunch wachtend in de auto, bv in een file

Slaperigheid OSAS Periodic leg movements Verstoord slaap/waakritme Alcoholisme Sederende medicatie Depressie Narcolepsie Insomnia Idiopathisch

Slaperigheid bij OSAS Apneus en hypopneus veroorzaken arousals Oorzaak voor arousal is multifactorieel Adempoging tegen bovenste luchtwegobstructie Hypoxie Hypercapnie

Wat zou je kunnen vinden bij lichamelijk onderzoek?

Lichamelijk onderzoek OSAS Adipositas halsomvang Retrognathie Lang velum en uvula Grote tonsillen Brede tongbasis Hypothyreoidie

BMI lengte lichaamsgewicht

Tonsilgrootte-uvula/palatum

Wanneer verwijs je voor slaaponderzoek?

Bij elke verdenking op OSAS! Anamnese, vragenlijsten en lichamelijk onderzoek kunnen OSAS niet uitsluiten of aantonen

Video OSAS

Polysomnografie oxymetrie EEG oro-nasale luchtstroom/weerstand adembewegingen slaaphouding ECG snurken

Gevolgen OSAS korte termijn Nachtelijke hypoxie en hypercapnie Slaapfragmentatie, slaperigheid Veranderingen tensie en hartslag Hoge negatieve druk intrathoracaal

Gevolgen OSAS korte termijn Hypoxie bij OSAS

Gevolgen OSAS korte termijn Tensie bij OSAS

Gevolgen OSAS lange termijn Extreme slaperigheid Cerebro-vasculaire complicaties (OR 2.8) Ritme stoornissen Myocardinfarct (OR 2.3) Acute hartdood (OR 2.6) Pulmonale hypertensie Systemische hypertensie Polyglobulie

Maatschappelijke gevolgen Auto-ongevallen Slaapverstoring partner Productiviteit op werk Kosten gezondheidszorg 2x die van controles Cerebro- en cardiovasculaire co-morbiditeit

Maatschappelijke gevolgen Auto-ongevallen OR 1.9-10.8

Mogen patienten met OSAS autorijden?

Rijgeschiktheid Beoordeling door onafhankelijk specialist (longarts, neuroloog) Groep 1 adequate behandeling: ten minste 2 opeenvolgende maanden Groep 2 adequate behandeling: ten minste 3 opeenvolgende maanden Geschiktheidstermijn Groep 1: 1 jaar, daarna telkens 3 jaar Groep 2: telkens 1 jaar. CBR, "Commissie Rijgeschiktheid van personen met OSAS, narcolepsie en idiopathische hypersomnolentie, nov 2008"

Hoe behandel je OSAS?

Behandeling slaapapneu Conservatieve maatregelen Mandibulair repositie apparaat (MRA) Ingreep KNO arts (RFITT/laser/OK van uvula/palatum/tongbasis, hyoidsuspensie) Kaakchirurgische ingreep Continuous positive airway pressure (CPAP) Bariatrische chirurgie (maagband/ballon/bypass)

conservatieve maatregelen Diagnose OSAS conservatieve maatregelen licht OSAS matig OSAS ernstig OSAS Chirurgie MRA CPAP Op indicatie: Bariatrische chirurgie Kaakosteotomie Tracheostomie

Behandeling slaapapneu Conservatieve maatregelen gewichtsverlies geforceerde zijligging (tennisbal) stop alcohol stop sedatie

Behandeling slaapapneu KNO ingreep Unilevel/multilevel RFITT; radiofrequente intermitterende thermo therapie Laser Operatie

Behandeling slaapapneu Uvulopalatopharyngoplastiek (UPPP/LAUP) Werkt redelijk voor snurken Bij slechts 6% van de OSAS patienten effectief in 1e jaar, en bij 3% na 2 jaar 1-10% vd patienten zelfs toename OSAS

Uvulopalatopharyngoplastiek

Na UPPP

Hyoid suspensie

Hyoid suspensie

Behandeling snurken/slaapapneu Mandibulair repositie apparaat (MRA) Werkt goed voor snurken Bij licht en matig OSAS niet inferieur aan CPAP t.a.v. apneu- en slaperigheidsvermindering

Mandibulair repositie apparaat

Mandibulair repositie apparaat

Mandibulair repositie apparaat

Mandibulair repositie apparaat

Niet aan te bevelen!! SnörEx®: - “Boil & Bite” * * Vanderveken et al. Am J Respir Crit Care Med 2008

MRA vergoedt door verzekeraar? Vanaf 1 januari 2010 vergoeding voor indicatie OSAS

Baratrische chirurgie

Behandeling slaapapneu Gouden standaard=CPAP