Een waardig levenseinde Wim Distelmans leerstoel Waardig Levenseinde deMens.nu aan de VUB 28 janu ari 2010 KULAK 28 februari 2013.

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Palliatieve Sedatie Hot item?
Advertisements

Wat denkt men over euthanasie in Benelux?
Als lijden ondraaglijk wordt
advance care planning Wim Distelmans MD MPH PhD 25 januari 2014
EUTHANASIE EN DE GRENS VAN DE WILSVERKLARING
Euthanasie als één van de mogelijke medische beslis-singen rond het levenseinde Ann Meyers – 21 oktober 2010.
Medisch begeleid sterven een begrippenkader
dr Reinier Hueting huisarts, LEIF-arts
Wilsverklaringen in de Benelux
LEIF LevensEinde InformatieForum
Euthanasie vanuit medisch standpunt
WILSBESCHIKKING mr. J.J.C. Doe 29 mei 2008.
Rol van de arts bij het zelfgekozen levenseinde
Frequent gestelde vragen
Zorg voor patiënten in PVS/MRS
Marianne Soomers Turlings
Euthanasie: nieuwe knelpunten in een voortgaande discussie
Euthanasie: Schuivende panelen?
De dokter en de dood Marian Beudeker Marjan van Dijk.
Medische beslissingen rond het levenseinde
Palliatieve sedatie: ‘DOOD’-SIMPEL ?
Symposium Palliatief Netwerk
Uitbehandeld Terminaal Stervend Wilsonbekwaam Wilsbekwaam
Nationaal congres Palliatieve zorg
Herman Nys Directeur CBMER KULeuven.  Wet 28 mei 2002 (BS 22 juni 2002)  Wet van 10 november 2005 tot aanvulling van W. 28 mei 2002 met bepalingen over.
Vroegtijdige zorgplanning in de eerste lijn
Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende  Informeren, Sensibiliseren, Vorming  Registreren  Partners samenbrengen Medewerkers  Algemeen Coördinator.
Vroegtijdige zorgplanning
Chronische ziekte – dood (vervolg)
Inleiding.
STOPPEN MET DIALYSEREN
Levenstestament mr. Ton Wolfs Notaris Wolfs | Knops Notarissen Heerlen.
een waardig levenseinde voor iedereen
Wat ik kan regelen voor later
EMGO Institute for Health and Care Research Ethiek van de zorg voor kwetsbare ouderen prof. dr. Cees MPM Hertogh Symposium Wereld Alzheimer Dag Maastricht.
- Filip Dewallens - Beslissingen op kritieke diensten door vertegenwoordigers van minderjarigen en feitelijk onbekwamen.
VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING : WETTELIJK KADER september 2012 Myriam VANDERZEYPEN Licentiaat in de Rechten Directeur WZC St.-Jozef te Wiekevorst.
De rechten van de patiënt.. Herman Nys Centrum voor biomedische en recht KU Leuven.
Wilsverklaring-wilsbeschikking-levenstestament
Vroegtijdige zorgplanning in de thuissituatie Yolanda Hustings Kim Haesen.
EMGO Institute for Health and Care Research Ethiek van de zorg voor kwetsbare ouderen Het zelfgekozen levenseinde bij dementie en de rol van de arts: een.
Dr. Harrie Dewitte1 Euthanasie Recht op waardig sterven komt na het recht op waardig leven. Een praktische handleiding voor huisartsen.
TIJDIG ZORGEN VOOR JE ZORG BIJ HET LEVENSEINDE Een goed idee? 1.
Palliatieve zorg en dementie
Delacroix: de stervende Turk
Communicatie in palliatieve situaties
Het opstellen van wilsverklaringen
Euthanasie en Palliatieve sedatie
EUTHANASIE.
LECTORAAT END OF LIFE CARE
Palliatieve sedatie Euthanasie De Rol Van De Zorg
Palliatieve zorg: jouw zorg?!
PRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE
Scen-consultatie in de huisartsenpraktijk
LEVENSTESTAMENT Een presentatie over de juridische, praktische en medische aspecten van het levenstestament.
Op weg naar een waardig levenseinde
Panal vzw Vroegtijdige zorgplanning
Pijn, lijden en de vraag om euthanasie
DE BELGISCHE EUTHANASIEWETGEVING: EEN LITERATUURSTUDIE?
DEEL III Euthanasie.
Wensen rond de laatste levensfase
Palliatieve zorg, dementie en levenseindebeslissingen
WILSBESCHIKKING mr. J.J.C. Doe 29 mei 2008.
Van verzoek tot uitvoering: euthanasie en de rol van de SCEN-arts
Brugge-Heidehuis 18 november 2017
Informatievaardigheden
Praktijk van euthanasie en andere MLBs
Een Waardig Levenseinde heb je zelf in handen!
voltooid leven is niet noodzakelijk synoniem voor polypathologie
VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING
Transcript van de presentatie:

een waardig levenseinde Wim Distelmans leerstoel Waardig Levenseinde deMens.nu aan de VUB 28 janu ari 2010 KULAK 28 februari 2013

zorg rond het levenseinde hele evolutie halve eeuw medische spitstechnologie veel leed vermijden veel leed vermijden (bv. levensverlenging, -kwaliteit) maar nieuw leed creëren nieuw leed creëren (bv. stervensverlenging)

zorg rond het levenseinde halve eeuw medische spitstechnologie toenemende vergrijzing maatschappelijk debat therapeutische hardnekkigheid palliatieve zorg beslissingen bij het levenseinde (inclusief euthanasie)

zorg rond het levenseinde grensverleggende & levensverlengende behandelingen ethisch reflecteren

overlijdens in Vlaanderen bijna 50 %:beslissing bij bijna 50 %:beslissing bij het levenseinde het levenseinde Bilsen et al., 2009

beslissingen rond het levenseinde (bijna 50 % van alle sterfgevallen) (bijna 50 % van alle sterfgevallen) 1.stoppen van behandeling 2.niet opstarten van behandeling 3.opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie 4.levensbeëindiging zonder verzoek 5.hulp bij zelfdoding 6.euthanasie levensbeëindiging door een arts op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt

beslissingen rond het levenseinde (bijna 50 % van alle sterfgevallen) (bijna 50 % van alle sterfgevallen) 1.stoppen van behandeling 2.niet opstarten van behandeling 3.opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie 4.levensbeëindiging zonder verzoek 5.hulp bij zelfdoding 6.euthanasie = 1900 Belgen per jaar Bilsen et al, % 1.8% 44% 1.9%

beslissingen rond het levenseinde (bijna 50 % van alle sterfgevallen) (bijna 50 % van alle sterfgevallen) 1.stoppen van behandeling 2.niet opstarten van behandeling 3.opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie 4.levensbeëindiging zonder verzoek 5.hulp bij zelfdoding 6.euthanasie Bilsen et al, % 1.8% 44%

beslissingen rond het levenseinde (bijna 50 % van alle sterfgevallen) (bijna 50 % van alle sterfgevallen) zelfd levensbeëindiging zonder verzoek 5.hulp bij zelfdoding 6.euthanasie 2% 1.8% 44% palliatieve zorg initiatief van patiënt

beslissingen rond het levenseinde (bijna 50 % van alle sterfgevallen) (bijna 50 % van alle sterfgevallen) 1.stoppen van behandeling 2.niet opstarten van behandeling 3.opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie 4.levensbeëindiging zonder verzoek 5.hulp bij zelfdoding 6.euthanasie “legitiem medisch handelen” Orde van Geneesheren

beslissingen rond het levenseinde (bijna 50 % van alle sterfgevallen) (bijna 50 % van alle sterfgevallen) 1.stoppen van behandeling 2.niet opstarten van behandeling 3.opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie 4.levensbeëindiging zonder verzoek 5.hulp bij zelfdoding 6.euthanasie cave: eenzijdige beslissingen

beslissingen rond het levenseinde (bijna 50 % van alle sterfgevallen) (bijna 50 % van alle sterfgevallen) 1.stoppen van behandeling 2.niet opstarten van behandeling 3.opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie 4.levensbeëindiging zonder verzoek 5.hulp bij zelfdoding 6.euthanasie palliatieve sedatie euthanasie op verzoek zonder verzoek toedienen voeding/vocht stoppen voeding/vocht

euthanasiewetmeerderjarighandelingsbekwaam/wilsbekwaam vrijwillig, herhaald, duurzaam (schriftelijk verzoek) medisch uitzichtloos ondraaglijk lijden terminaal 2 de arts (bv. LEIFarts) niet-terminaal 2 de en 3 de arts (bv. LEIFarts) 1 maand wachttijd 1 maand wachttijd wilsverklaring euthanasie (voorafgaand)

wilsverklaring euthanasie “niet meer bij bewustzijn” “onomkeerbaar” COMA euthanasie COMA euthanasie

wilsverklaring euthanasie “bij aangetast bewustzijn” “onomkeerbaar” hersentumoren, hersenmetastasen, carcinomateuze meningitis, recidiverende hersenbloedingen, HIV encephalopathie, lever- en nierfalen, (Alzheimer) dementie, … géén euthanasie

wet patiëntenrechten “negatieve” wilsverklaring (voorafgaand) “bij aangetast bewustzijn” “onomkeerbaar” hersentumoren, hersenmetastasen carcinomateuze meningitis, recidiverende hersenbloedingen, HIV encephalopathie, lever- en nierfalen, (Alzheimer) dementie, … wél behandeling weigeren voedsel en vocht

wettelijk kader 3 wetten aangaande levenseinde wet patiëntenrechten wet palliatieve zorg euthanasiewet

wettelijk kader niet evident collectieve onwetendheid

LEIF LE IF LEIF L evens E inde I nformatie F orum opgericht in februari 2003 euthanasie

LEIF LE IF LEIF L evens E inde I nformatie F orum competente, ‘objectieve’ hulpverleners LEIFartsen

centraal nummer meer dan 400 en Brussel en Brussel en Brussel

LEIF LE IF LEIF L evens E inde I nformatie F orum competente, ‘objectieve’ hulpverleners LEIFartsen LEIFnurses, LEIFopleiding (psychologen, …) LEIFlijn (telefonische hulplijn; ) LEIFlijn (telefonische hulplijn; ) LEIFblad (informatieve brochure) LEIFblad (informatieve brochure)

LEIF 6 de druk exemplaren

LEIF gratis verkrijgbaar apotheker openbare bibliotheek gemeente

hiermee: voorafgaande zorgplanning 1.‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) 2. wilsverklaring euthanasie 3. verklaring voor orgaandonatie 4. verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap

wat doen met deze documenten? welke zijn ook registreerbaar op de gemeente? NIET 1.‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) NIET 2. wilsverklaring euthanasie 3. verklaring voor orgaandonatie 4. verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document NIET 5. lichaam schenken aan de wetenschap NIET

wat doen met deze documenten? alle registreerbaar bij een notaris 1.‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) 2. wilsverklaring euthanasie 3. verklaring voor orgaandonatie 4. verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap

wat doen met deze documenten? kopie aan huisarts, vertrouwenspersoon, familieleden, … 1.‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) 2. wilsverklaring euthanasie 3. verklaring voor orgaandonatie 4. verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap

maar wat als in urgentie opgenomen op de spoed? huisarts niet bereikbaar vertrouwenspersoon niet aanwezig …

informeert artsen informeert artsen zodat ze rekening zodat ze rekening kunnen houden kunnen houden met je wil met je wil

LEIF waardig levenseinde voor iedereen met respect voor de wil van iedereen

aanpassing euthanasiewet? wilsbekwame minderjarigen doorverwijsplicht wilsverklaring euthanasie niet enkel bij coma maar bij elke verworven wilsonbekwaamheid maar bij elke verworven wilsonbekwaamheid wilsverklaring euthanasie niet 5 jaar geldig maar onbeperkt geldig

initiatief VUB met UGent en UA, KU Leuven mensen die geen gehoor vinden interdisciplinair team eventueel hospitalisatie in UZ Brussel Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel Tel