Zedendelin quenten: Een klasse apart?

-Behandeling SGLVG clienten - TBS, overig strafrechterlijk kader, AWBZ -Verdeeld in FPC de beuken en OBC ‘t Wold - behandeling verloopt in 4 fasen. - 4 programmalijnen; Verslaving, Agressie, Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag en Psychisch kwetsbaren. Trajectum Noord Hoeve Boschoord

-In 2011 op Boschoord gaan werken met de opdracht een behandelafdeling voor SGG-cliënten opnieuw op te zetten. - Historie van de Blauwspar was een gemengde groep van SGG- cliënten in combinatie met cliënten waarbij de agressie het hoofdaccent van de problematiek was. OBC ‘t Wold De Blauwspar

-8 mannelijke cliënten, leeftijd 25 tot en met 60 jaar - Aantal met TBS-dwangverpleging - Aantal TBS met voorwaarden - Op dit moment aan type delicten: seksueel grensoverschrijdend gedrag met minderjarigen variërend van misbruik familie/gezinsleden en onbekende kinderen ( zowel meisjes als jongens), waarbij geen fysiek geweld is gebruikt. - In DSM IV diagnose op AS I pedofilie van het niet exclusieve type -Cliënten komen vanuit de Beuken en vanuit de observatieafdelingen van ‘t Wold. -Cliënten gaan vanuit de Blauwspar door naar de resocialisatie-afdeling of worden rechtstreeks uitgeplaatst. OBC ‘t Wold De Blauwspar (heden)

-Behandelmodellen -Therapeutisch leefklimaat -Modules -Toekomst Onderdelen behandeling

“Zedendelinquenten zijn ook mensen”

De effectiviteit van de behandeling neemt met 10% toe als behandelaars zich aan de volgende vier basisprincipes houden: Andrews & Bonta, 1998 Andrews en Bonta, 2006 What Works Principes 1.Risicoprincipe 2.Behoefteprincipe 3.Responsiviteitprincipe 4.Integriteitprincipe

-Risk-Needs-Responsivity principes -Risk: Hoe groter het risico hoe intensiever begeleiding en beveiliging. -Needs: behandelen van dynamische risicofactoren om de kans op recidive zo klein mogelijk te maken door een terugvalpreventieplan te maken -Responsivity: behandeling moet rekening houden met de leerstijl van de persoon en het verstandelijke en sociaal-emotionele niveau. RNR principes

RNR Principes De RNR principes vormt tot op heden de basis van de meeste rehabilitatie en behandelingsprogramma’s voor delinquenten en is vooral gefocust op risicomanagement en terugvalpreventie Gendreau, 1996 Andrews & Bonta,1998 Ward & Steward,2003

Kritiek op de RNR principes -Aanname dat personen het toepassen van het terugvalpreventieplan kunnen generaliseren naar andere situaties. - Alleen terugvalpreventie en risicomanagement is onvoldoende. Het model neigt naar het accent leggen op de tekorten van de persoon en helpt niet om de kwaliteit van leven te verhogen en te werken aan pro-sociale doelen. -Het model doet te weinig beroep op (intrinsieke) motivatie om daadwerkelijk te willen veranderen. Zeker op het moment dat het model opgelegd wordt aan de persoon (TBS).

Good Lives Model (GLM) -Als resultaat van deze kritiek is het Good Lives Model voor zedendelinquenten ontwikkeld. -Met behulp van dit model richt de behandeling zich op het ontwikkelen van vaardigheden en capaciteiten van de persoon om een zo tevreden mogelijk leven te leiden, waarbij geen grenzen van de maatschappij en de ander worden overschreden. -De aanname is dat hoe meer tevreden een persoon is met zijn leven, hoe minder er de neiging is om te recidiveren. -Het GLM gaat ervan uit dat alle menselijk acties gedaan worden om intrinsiek belonende basisbehoeften te verkrijgen. (primary goods)

Primaire levensbehoeften (Primary Goods) Lichamelijk welbevinden / gezondheid Kennis Competentie / excellentie Autonomie / zelfsturing Innerlijke rust / vrij van stress Vriendschap / verbondenheid Gemeenschapszin / deel van groter geheel zijn Spiritualiteit Genot / seksualiteit Creativiteit Good Lives Model

Basisveronderstelling Delinquenten zijn direct op zoek naar basisbehoeften met behulp van crimineel gedrag ofwel een misdrijf begaan omwille van de indirecte gevolgen van het nastreven van die basisbehoeften. Good Lives Model

Bereiken van basisbehoeften op een sociaal acceptabele wijze hangt af van: -Dynamische risicofactoren of crimogene behoeften. Het zijn interne of externe obstakels die de verwerving van basisbehoeften op een aanvaardbare wijze verhinderen. -Crimogene behoeften worden gezien als een weerspiegeling van de problemen die individuen dwarsbomen in het op aanvaardbare wijze verwerven van hun basisbehoeften. - Seksueel grensoverschrijdend gedrag is het gevolg van sociaal onacceptabele en vaak frustrerende poging om deze basisbehoeften te bevredigen Ward, 2002 Ward & Stewart, 2003 Ward en Gannon, 2006 Good Lives Model

Uitgangspunten voor de behandelaars/begeleiding -Een sensitieve en responsieve bejegening is het fundament om de behandelmodellen effectief te laten zijn. - We moeten ons niet in slaap laten sussen. Uitgangspunten die wij naar de cliënten toe verkondigen: - We zitten hier allemaal omdat wij op een verkeerde manier met seks zijn bezig geweest, waardoor wij andere mensen schade hebben toegebracht. Dat mag nooit meer voorkomen. - Wij kunnen van elkaar leren. Therapeutisch leefklimaat

Om die uitgangspunten gestalte te geven zijn we gestart met: -Personeel vragen of ze met zedendelinquenten willen werken -Training motiverende gespreksvoering bij LVB cliënten voor de medewerkers. -Perspectief samen met de cliënt vaststellen. -Groepsgesprek starten -Cliënt aanwezig laten zijn bij de behandelplanbespreking -Klimaat is in de loop van de tijd steeds meer ontwikkelingsgericht geworden. Therapeutisch leefklimaat

Deskundigheidsbevordering personeel: - training therapeutisch milieu gegeven door behandelverantwoordelijke en manager van de eigen afdeling -Casuïstiekbespreking waar met name het accent ligt op vroege tekenen van delictgerelateerd gedrag signaleren en bespreekbaar te maken met de cliënt. -Op basis hiervan signaleringsplannen maken met de client, zodat dit in het leven van alledag gebruikt wordt. Therapeutisch leefklimaat

-Seksuele educatie -Groepstherapiegesprek -Beter Leven, Beter Voelen -Seksuele anamnese Modules binnen de afdeling

-motivatiemodule Oude ik/Nieuwe ik -Module rondom cognitieve vervormingen -Module sociale media -Module relatie aangaan Modules in ontwerp

Onderzoek, samen met de cliënt, welke primary goods voor hem belangrijk zijn Bedenk hoe deze behoeften vervuld kunnen worden (wonen, werk, relaties en vrijetijdsbesteding) Houd bij het opstellen van het positief levensplan rekening met de te verwachten context na de behandeling Beschrijf de statische en dynamische risicofactoren en bedenk maatregelen om de pleger te beschermen tegen het schadelijk effect ervan voor zijn levensplan Toekomst Behandeling

Huidige situatie Wonen Werk Onderwijs Relaties Vrije tijd Begeleid verlof Trans- muraal Onbegeleid verlof Grafisch behandelplan Van den Berg, 2010 NU Toekomst Wonen Werk Onderwijs Relaties Vrije tijd VROEGER Risicofactoren

Huidige situatie Wonen Werk Onderwijs Relaties Vrije tijd Begeleid verlof Trans- muraal Onbegeleid verlof Grafisch behandelplan Van den Berg, 2010 Huidige situatie Ik heb TBS Ik woon op de Blauwspar Ik werk op de metaalafdeling Ik heb contact met mijn familie Ik sport veel Huidige situatie Wonen Werk Onderwijs Relaties Vrije tijd VROEGER Eenzaam Veel drank Veel agressie / F-side Ajax Geen werk / vervelen Behoefte aan seks NU Goed contact met familie Geen alcohol Rust in mijn leven Begeleiding Toekomstplan Ik wil begeleid wonen in een eigen woning Ik sport Ik heb werk Ik drink geen alcohol Ik heb goede vrienden Ik heb een vriendin Ik zoek hulp als ik klem zit Risicofactoren

VROEGER Eenzaam Veel drank Veel agressie / F-side Ajax Geen werk / vervelen Behoefte aan seks Toekomstplan Ik wil begeleid wonen in een eigen woning Ik sport Ik heb werk Ik drink geen alcohol Ik heb goede vrienden Ik heb een vriendin Ik zoek hulp als ik klem zit

Ontwikkeld voor LVB Combineert CGT / terugvalpreventiemodel met prosociaal toekomstgericht denken van Good Lives Model Praktisch en concreet (visualiseren met collages, posters, video e.d.) J. Haaven, 1990 Oude ik / Nieuwe ik

Als ik mijn zin niet krijg Oude ikNieuwe ik Denken Ik doe wat ik wil Ik wil het nu Ik wil het op mijn manier Denken Ik kan vragen wat de ander wil Ik kan wachten Het kan ook anders Gedrag Zeuren Dwingen Boos worden/ bedreigen Liegen Afpakken Gedrag Blijf rustig Praat netjes Wachten/ geduldig Oude ik / Nieuwe ik

Ja: -Gezien de maatschappelijke onrust die het teweeg brengt -Gezien de manier waarop de cliënten die we nu in huis hebben, met hun problematiek omgaan. ( om een adequate risicotaxatie te kunnen maken zou je hun binnenwereld ( fantasieën) moeten weten. En dat is nou net het moeilijkste) -Gezien de moeite die cliënten hebben om over hun seksualiteit te praten, laat staan het over hun verkeerde seksuele gedrag te hebben -Gezien de manier waarop werkers met hun eigen seksualiteit en alles wat er om heen speelt geconfronteerd worden. Zedendelinquenten: Een klasse apart?