Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 2, jaargang 27 Februari 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler.

Presentatie over: "Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 2, jaargang 27 Februari 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler."— Transcript van de presentatie:

1 Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 2, jaargang 27 Februari 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler Hans Joosten Harry Witting Kopij & contact redactie@tmsc.nl De Stuurstand Is het officiële cluborgaan van de Twentse Modelspoorweg Club (TMC) In dit nummer o.a.: Uit de oude doos Verslag ALV Column Workshop digitaal Stammetje nostalgie(3)

2 BESTUURSTAFeL Bert van Marle Secretaris Even voorstellen: Bert van Marle – penningmeester van de TMC…. Naar aanleiding van een aantal Open Dag bezoekjes, besloot ik ruim vier jaar geleden lid te worden van de TMC. Het leek me ook wel een gezellige club, omdat iedereen de zelfde interesse heeft, hoewel sommige leden een voorliefde hebben voor klein- dan wel grootspoor. Interessant zijn ook de workshops; de eerste workshop waaraan ik heb meegedaan was die van bomen maken, door Hans en Hans. Zodoende ben ik ook bij het werkgroepje ‘bomen maken’ terecht gekomen – we zijn meestal met een man of 4, in wisselende samenstelling. Ook heb ik nog geholpen met begrassen, mijn eerste kennismaking met de elektrische zeef! En onlangs natuurlijk nog de workshop digitaal, waardoor ik veel meer inzicht in deze techniek heb gekregen, en weer iets naar boven komt wat vroeger geleerd is. Ook de clubexcursies, onder andere naar Den Bosch/Rotterdam en Dortmund waren interessant. Mijn andere hobby is zwemmen, maar vanwege een oogoperatie onlangs mocht ik even niet het water in. Dat doe ik dan op donderdag, vandaar dat ik meestal alleen op maandagavond bij de TMC aanwezig ben. Als je pensioen hebt denk je vaak dat je veel vrijetijd hebt, maar met hobby’s, oppassen op de kleinkinderen etc. vliegt de tijd om! En sinds afgelopen jaar ben ik dus ook nog penningmeester van de TMC; doe mijn best hierin de club te ondersteunen. Hoop dat iedereen net zoveel plezier aan de hobby beleeft als ik op onze club! Leden nieuws Jan WalhoffAspirant lid per 01/02/2016 j.walhoff@gmail.comj.walhoff@gmail.com Jaap SteenkuijlPer 01/03/2016 40 jaar lid van de TMC!!!! j.steenkuyl@kpnplanet.nlj.steenkuyl@kpnplanet.nl Wijzigingen worden in de volgende ledenlijst doorgevoerd.

3 Notulen algemene ledenvergadering d.d. 8 februari 2016 Aanwezig: 48 leden en 1 donateur (zie presentielijst). Afwezige leden m.k.:Arjen Brands, Robin Grob, Carlo van Leeuwen, Ernesto Lopez, Ad Machielsen, Henk Schasfoort en Remco Visscher. 1.Opening, mededelingen en ingekomen stukken. Voorzitter Theo Nagel opent om ca. 20.00 uur de vergadering met een woord van welkom. De secretaris meldt de afwezigen en hij verzoekt de aanwezigen de presentielijst te tekenen. 2.Notulen algemene ledenvergadering d.d. 2 februari 2015. Deze worden vastgesteld. N.a.v. punt 4, de voor Prismare uit te voeren werkzaamheden ter vervanging van de betaling van servicekosten is geen nieuws te meden. Er is nog geen voorstel van Prismare ontvangen. N.a.v. punt 9 wordt meegedeeld dat het technisch niet mogelijk is om de insteekcontacten van de freds te uniformeren. De minder goed zichtbare contacten zijn met pijltjes gemerkt. 3.Jaarverslag 2015 van de secretaris. Met de opmerking dat het jaartal in de eerste zin 2015 moet zijn wordt het vooraf aan de leden toegezonden jaarverslag van de secretaris wordt voor kennisgeving aangenomen. 4.Financieel verslag 2015. Het eveneens vooraf toegezonden verslag van de penningmeester wordt voor kennisgeving aangenomen. Conclusie na bestudering van de cijfers is dat de TMC financieel een gezonde club is. Het positieve saldo over 2015 komt vooral door een hoger ledenaantal, meer opbrengsten van de beurscommissie (hulde!) en de open dag. De voorzitter wijst er dat de huidige hypotheek in 2017 vernieuwd moet worden. Dan kan positieve gevolgen hebben voor het betalen bedrag.. Verslag Algemene ledenvergadering Jeroen Verhaak Secretaris

4 Verslag Algemene ledenvergadering Jeroen Verhaak Secretaris Vervolgens krijgt de voorzitter van de kascontrolecommissie, Patrick Heinink, het woord. Hij leest een verklaring voor dat de financiële administratie een getrouw beeld van de financiële situatie van de club. De kascommissie stelt voor het bestuur decharge te verlenen voor het gevoerde beleid. De leden gaan hiermee akkoord. Patrick neemt de gelegenheid te baat om de voorzitter te complimenteren met de wijze waarop hij de vereniging al jarenlang met grote rust leidt. Dit wordt met applaus onderstreept. Patrick Heinink wordt hartelijk bedankt voor zijn werk de afgelopen jaren in de kascommissie. De kascommissie voor het boekjaar 2016 bestaat uit de volgende leden: voorzitter Olaf Wevers, lid Henk Schasfoort en reservelid Peter Evers. 5.Bestuursverkiezing. Omdat vorig jaar zowel Bert van Marle als Hans Evering zijn benoemd in functies van tussentijds afgetreden bestuursleden is reeds na een jaar een herverkiezing noodzakelijk. Er zijn geen tegenkandidaten ingediend zodat Bert van Marle in de functie van penningmeester en Hans Evering als bestuurslid met applaus worden herbenoemd. Er volgt een discussie over even/oneven aantal bestuursleden. Bij zwaarwegende zaken heeft de ledenvergadering het laatste woord zodat een even aantal bestuursleden geen probleem is. Belangrijk is dat de verschillende taken worden uitgevoerd. 6.Activiteiten 2016. 6.1.Het voorstel om in de periode 3 maart – 30 juni op donderdag van 10 – 22 uur open te zijn geniet brede steun. De praktische zaken worden verder uitgewerkt. 6.2.Excursies (Geert Klement) Hij heeft een mail gestuurd over het bezoek op 20 april a.s. aan Intermodellbau in Dortmund. Dit is dit jaar geen clubactiviteit maar hij coördineert wel het bezoek per trein en aanschaf toegangs-kaarten met korting. Wij zijn door de Märklinclub uit Zutphen uitgenodigd voor een bezoek aan hun clubbaan op een donderdagavond (oneven weken) of een zaterdag tijdens de beurs in Zutphen. Bezoek wordt verder

5 uitgewerkt. Er komt ook een tegenbezoek van deze club. Bezoek Spoor I club Hoofddorp: ruimte van 800 m2 waarvan > 600 m2 in gebruik. Ca.1540 meter spoor, 50 locs. Locatie is niet bereikbaar met openbaar vervoer. I.o.m. Thom Touw bereid Geert een bezoek voor op een dinsdag of zaterdag (overdag). 15 februari 20.00 uur presentatie fa. Somberg over nieuwtjes beurs Neurenberg eind januari jl. OnTraxx 12/13 maart as. Voor groepjes van 10 personen bedragen de reiskosten € 7,00 entree via internet € 14,00 (Museumjaarkaart gratis). Wederom geen organisatie clubbezoek maar wel coördinatie door hem. Op 14 maart is er een demo van de Mobiuscamera (goedkopere vervanging voor cameraloc. 6.3.Workshops: Hans Evering: recent zijn 3 avonden digitale techniek verzorgd. Wordt wellicht herhaald. Wordt nog gevolgd door dag voor inbouw decoder in niet voorbereide loc. Cursus gaf ook inspiratie voor diverse verbindingen en afstemming tussen werkgroepen. Rudi Bettman is bereid een cursus solderen te organiseren. Geert Klement: n.a.v. vragen over de instructie van seinen en regelgeving incl. herhaling is deze inmiddels door 32 clubleden gevolgd. Besloten wordt dat vanaf de komende open dag het alleen toegestaan is op de clubbaan te rijden als deze instructie is gevolgd. Geldt ook voor gastrijders. Er komt ook instructie voor CVL’s m.n. Hengelo. Bijhouden gevolgde instructie wordt nog uitgewerkt (eventueel op ledenlijst). 6.4.Modulebouw (Paul Schonewille): Na een aanvankelijk wat trage start nu een groep met 10 leden. De eerste modulebakken zijn gereed. Er zijn 4 stations in aanbouw, wellicht op termijn > 20 bakken. Prima aanvulling voor de club en biedt extra mogelijkheden voor de Open Dag. Verslag Algemene ledenvergadering Jeroen Verhaak Secretaris

6 6.6.Digiboys (Hans Evering): Gewerkt wordt aan renovatie techniek Oldenzaal en Delden, bezetmelding spiralen, meer voedingsspanning vanwege locs met sound en verlichte rijtuigen, aanbrengen seinen Enschede en permanente software updates. Het blijkt noodzakelijk om onder de baan bescherming aan te brengen bij aandrijvingen etc. onder de baan i.v.m. geconstateerde schade door het opgeborgen materiaal. Discussie over gedeeltelijke buiten gebruikstelling Oldenzaal tijdens rijavonden. Opstellen kan dan in Bentheim, Almelo of Enschede. Als dit doorgaat is een goede planning en communicatie een absolute voorwaarde. 6.7.Jubileum 2017. Er zijn al enkele plannen ingediend. Datum moet nog worden vastgesteld. Jubileum wordt voorbereid door commissie bestaande uit Theo Nagel, Benno Geerdink, Wolfgang Glaubitz en Rudi Bettman. 7.Prismare. Recent zijn in het gebouw een aantal preventieve maatregelen getroffen ter voorkoming van brand. 8.Begroting 2016. Deze is gebaseerd op de cijfers voor 2015, Voor extra noodzakelijk uitgaven is bij een goed onderbouwd voorstel altijd extra ruimte. Besloten wordt de contributie voor 2017 niet te verhogen. De leden gaan akkoord met de voorgelegde begroting 2015. 9.Jubilea. De secretaris deelt mee dat op 1 maart as. Jaap Steenkuijl 40 jaar lid is en op 1 november as. Theo Nagel 25 jaar. Op of rond die data zal hier op gepaste wijze aandacht aan worden besteed. Verslag Algemene ledenvergadering Jeroen Verhaak Secretaris

7 10.Rondvraag. Van dit laatste agendapunt wordt een aantal leden gebruik gemaakt. Arie Nijland vraagt of de club bij brand goed verzekerd is. Geantwoord wordt dat recent het verzekerde bedrag verhoogd is naar € 50.000. Hans Joosten vraagt of bij een volgende ledenvergadering de telefoons pas na afloop weer kunnen worden aangezet. Gerard Munsterman vraagt naar de aanwezigheid van een lokdokter. Dit wordt door de materiaalcommissie opgepakt. Peter Smit vraagt waarom in de begroting een p.m. bedrag is opgenomen voor aankopen van de beurscommissie. Antwoord: omdat vooraf niet te ramen is of en voor welk bedrag wordt ingekocht en dat mede afhankelijk is van aanbod en de aanwezige voorraad. Leo Waterman meldt dat de Stuurstandredactie nieuwsgierig is naar de ervaringen met het clubblad. Hij vraagt of alle leden de enquête over het clubblad willen invullen. De resultaten worden t.z.t. in de Stuurstand gepubliceerd. Verslag Algemene ledenvergadering Jeroen Verhaak Secretaris Harrie Veluwenkamp vraagt naar het inrichten van een extra werkplek. Is meer behoefte aan (o.a. voor scenery). Wordt door het bestuur bekeken. Paul Schonewille is van mening dat het smoelenboek niet op de (openbare) site moet staan i.v.m. privacy. Meerdere leden zijn dit met hem eens. Er wordt gewezen op de eerder gemaakte keuze voor een open site als communicatiemedium voor de club zonder afgeschermd deel. Leden die bezwaar hebben tegen het plaatsen van hun foto op de site kunnen dit kenbaar maken en dan wordt deze niet geplaatst. Afgesproken wordt dat dit de onderdeel in de enquête aangeven. leden hun wensen m.b.t. de site en m.n. dit

8 Olaf Wevers: bij rijavonden zijn enkele leden van de materieelcommissie druk met het inregelen van freds en het oplossen van materieelproblemen waardoor ze zelf nauwelijks aan rijden toekomen. Besloten wordt dat defect materieel (incl. koppelingsproblemen) onmiddellijk van de baan gehaald wordt. De materieelcommissie ziet hier op toe. Anne Haverkamp: is een vast koffiemoment tijdens rijavonden een optie? Dit wordt bekeken door de materieelcommissie. Kan de scenerygroep tijdens de open dag meer ruimte krijgen? Dit zal waarschijnlijk niet lukken i.v.m. de totaal beschikbare ruimte. En als laatste graag handhaving van de afspraken tijdens de rijavonden. Raymond Grob is sinds 1 oktober (weer) aspirant-lid. Vooral de “oudere” leden weten dat enkele jaren geleden door een akkefietje met de club zijn lidmaatschap is beëindigd. Met en door het bestuur is dit toen in goede harmonie opgelost en een herhaling is wat hem betreft niet aan de orde. Vanaf 1 april is hij graag weer “volwaardig” lid wat door de ledenvergadering wordt ondersteund. Dennis Beekman: worden storingen op de baan geregistreerd? Ja, door Hans Evering bij wie ook de storingsmelding gedaan kan worden. Rudi Bettman is het in dienstjaren het “oudste” lid. Hij bedankt het bestuur voor de inzet het afgelopen jaar. De aanwezigen ondersteunen dit met een hartelijk applaus. 10. Sluiting Met dank aan ieders inbreng sluit de voorzitter om 21.58 uur de vergadering Verslag Algemene ledenvergadering Jeroen Verhaak Secretaris

9 Henk is een man die van alle markten thuis is, blijkt al gauw als ik met hem praat. Van jongs af aan had hij belangstelling voor treinen en mechanisch speelgoed in het algemeen. Het begon thuis met Trix-Express, dat werd vaak – ook 2e hands - in Duitsland gekocht, uiteindelijk had hij zelfs een heel grote baan maar die is zeker 40 jaar geleden opgedoekt. Hij verzamelt vooral speelgoed vanaf 1890 tot heden; behalve treinen en stations ook vliegtuigen en dat van alle merken en maten. Vooral de industriële ontwikkeling van het speelgoed in de loop der jaren interesseert hem. Ook diorama-achtige delen, van goedkoop tot duur. Fascinerend is in zijn ogen de manier waarop mensen met dat speelgoed omgaan. Henk beschikt over een enorm netwerk van gelijkgestemden, kent dus heel veel mensen, bezoekt beurzen en veilingen. In Houten heeft hij zijn vaste stek. Nieuwe leden Tekst Leo Waterman Henk Kuipers Vroeger vertrokken ze ’s nachts wel om 3 uur om naar beurzen en bijeenkomsten af te reizen, o.a. in Frankfurt. Als handelaar kun je er alleen niet van leven! Niet lang geleden heb ik hem nog eens geraadpleegd over de verkoop van vooroorlogse Märklin - spullen van een overleden vriend. Ook vertelde hij mij dat hij onlangs in 2 jaar tijd een enorme partij locs en wagons in opdracht heeft verkocht. Zelf heeft Henk nu vooral Märklin spoor 1, (geen Kiss) - Duits en Zwitsers materieel. Wij hebben dat kunnen zien op het podium in het Prismare - theater tijdens onze open dag. Hij rijdt digitaal met 2 handregelaars. Maar ook heeft hij o.a. helpen bouwen aan een grote LGB-baan in Den Bosch waarbij 8 vrachtwagens zand werden aangevoerd…. Hoewel velen van ons Henk vooral kennen van de beurzen weten maar weinig leden dat hij ooit ook 2 jaar lid geweest, in de tijd dat onze club nog aan de Daalweg in Enschede zat. Inmiddels is Henk met pensioen maar is als vrijwilliger erg actief in het Muziekkwartier, vooral bij de Reisopera in de decorbouw. Wij hopen dat Henk zich gauw thuis voelt bij ons en dat we kunnen profiteren van zijn enorme “warenkennis”!

10 Jan Walhoff is geboren op 18 april 1945 in Almelo: dat moet zo ongeveer op de Bevrijdingsdag zijn geweest! Hij is ooit begonnen met een opwindtrein, als rails gebruikte hij met wasknijpers aan elkaar gelegde oude waxinelicht dozen…. Wat het grootbedrijf betreft ging hij vaak kijken op het station in Almelo en zag daar nog stoom. Hij bezit enkele rijtuigen die thuis bij de TV staan, gewoon om naar te kijken, niet eens in een vitrine. Als we langs onze vitrines lopen blijkt hij een goede kenner van het Nederlandse materieel, vooral de postrijtuigen en het stalen bagagerijtuig hebben zijn belangstelling. Jan woont al sinds enkele jaren in De Hunenborg in Oldenzaal en mag graag op zondagmorgen nog wel eens gaan kijken op het station van Oldenzaal, hoewel daar natuurlijk niet zoveel treinen meer komen als vroeger… Hij kende Bert van Marle nog van gezicht - uit de tijd dat die zijn winkel had. Jan zal meestal op de donderdagavond komen, bij onze leden over de schouder te kijken om te zien hoe wij aan de clubbaan werken en om in de tijdschriftencollectie te neuzen. Nieuwe leden Tekst Leo Waterman Jan Walhoff Niet vergeten…… vanaf 3 maart zijn we ook op donderdag van 10 tot 10 open! Kijk op de lijst in de keuken wie er komen!

11 Workshop digitaal Tekst en foto’s Anne Haverkamp Op woensdag 27 januari startte de workshop digitaal, verzorgd door Hans Evering met assistentie van Remco Visscher en Olaf Wevers. De duidelijke presentatie komt voor iedereen ter beschikking op de site van de TMC. Hans gaf ons een uitgebreide uitleg over de voordelen van digitaal ten opzichte van het vroegere analoog rijden. Er is sprake van minder bedrading onder de baan, al geldt dat wel alleen voor het rijden op zich. Dat we ook met digitaal uiteindelijk veel bedrading nodig hebben, komt dan weer door de benodigde terugmelders en vele andere mogelijkheden die er vroeger niet waren. Op de baan staat steeds een volledige wisselspanning. De motor van een trein wordt daarmee aangestuurd door middel van pulsbreedtemodulatie. Het verschil tussen DCC en Motorola, aansluiten, de werking en de mogelijkheden van een decoder en ook over de snel voortschrijdende technische mogelijkheden met de huidige generatie decoders werden uitgebreid behandeld. Een uitleg over de manier van communiceren van centrales met alles op de baan werkte verhelderend. Zeker droeg daar de vergelijking met een telefooncentrale erg aan bij. Het is zeer Indrukwekkend te zien hoe alles allemaal in zijn werk gaat. Tijdens de uitleg over het binaire- en hexadecimale stelsel werd het menigeen even zwart voor de ogen, maar gelukkig hoeven we ons daar niet al te veel zorgen over te maken, enige kennis over het verschil tussen een bit en een bite is voldoende. Omdat je niet met oneindig veel treinen tegelijk kunt rijden, kwam ook het onderwerp boosters ter sprake. We leerden dat een booster ongeveer 5 locs tegelijk aan kan. Mooi vond ik de uitleg over de problemen bij ons op de baan. Door de dunne en lange bedrading ontstond er zoveel spanningsverlies, dat boosters uitvielen met name in de spiralen. Tot slot kwam de communicatie tussen computers en digitale centrales aan bod Het was een mooie en verhelderende avond waar ik veel van heb geleerd!

12 Workshop digitaal Tekst en foto’s Anne Haverkamp Een week later, op 3 februari, kwamen we weer bij elkaar. Deze avond werden achtereenvolgens boosters, blokken en bezetmelders uitgelegd. Aan de hand van duidelijke schema’s kregen we uitleg over hoe dit alles in zijn werk gaat. Bij het gebruik van meer dan 5 locs moeten er boosters toegevoegd worden, maar dan wel op een ander elektrisch gescheiden baanvak. De baan wordt ingedeeld in blokken, die elk weer bestaan uit 3 secties. Bezetmelders registreren of er in een blok treinen aanwezig zijn. Dat geeft ons de mogelijkheid om de locs onderweg allerlei opdrachten te geven, zoals vb. een fluit, of belgeluid, automatisch stoppen enz. Door gebruik te maken van blokken en secties worden aanrijdingen voorkomen. Er kunnen nooit 2 locs op hetzelfde baanvak staan. Belangrijk is dat wissels geen deel uit mogen maken van een blok. Een treinstel mag nooit langer zijn dan een blok.

13 Workshop digitaal Tekst en foto’s Anne Haverkamp Op donderdag 4 februari gingen wij aan de slag met programmeren. Er stonden diverse systemen klaar waar locdecoders mee konden worden uitgelezen. Rudi liet in een korte demonstratie zien wat de mogelijkheden van een ECOS digitale centrale zijn. Hiermee kunnen o.a. decoders volledig worden uitgelezen. Hans gaf daarna een demonstratie van de ESU LokProgrammer in combinatie met de sounddecoder V4 van ESU. De mogelijkheden hiermee zijn bijna onuitputtelijk. Je kunt hiermee geluid toevoegen, de diverse geluiden onafhankelijk van elkaar harder of zachter zetten, spraak toevoegen bij vertrek van de lok, enz. Volgens mij moet je dan echt uitkijken dat je hobby modelspoor is en geen programmeur! Na de pauze gaf Olaf een uitgebreide uiteenzetting over de zeer uitgebreide mogelijkheden met JMRI. Dit open source programma is te vinden op internet en hiermee kun je alle decoders uitlezen. Wanneer je een centrale hebt, kun je zelfs gewoon met een smart Phone rijden. Samengevat hadden wij een zeer leerzame workshop, die nog een vervolg krijgt. Bij voldoende belangstelling zal er nog een demonstratie worden gegeven over het inbouwen van een decoder.

14 Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Figuurlijk Harm Pieterman is (meestal op de donderdagavond) opvallend stil…. Onlangs trof ik hem aan in de ‘spuithoek’ waar hij zich verdienstelijk maakt met het schilderen van ‘Preiserlein’ – figuurtjes die onze clubbaan gaan bevolken. En kijk eens wat een ware kunstwerkjes dat aan het worden zijn! Reden voor het bestuur een bordje ‘NIET STOREN’ te plaatsen! Tekst en foto’s Theo Nagel

15 Tekst en foto’s Theo Nagel Stammetje nostalgie In 2000 heb ik onderstaand artikel geschreven voor ons – toen nog in zwart/wit gedrukt – clubblad. Het ging over mijn ‘weekend’ baantje op de vakantietreinen naar de sneeuw en de zon. Van 1978 tot ’82 heb ik talloze slagen op de Bergland Expres en Mediterraneo gemaakt naar Oostenrijk, Zwitserland en Italië. Ik heb nu in 1:100 een dergelijke vakantietrein proberen na te bootsen – Stammetje Nostalgie….- deel 3. Als laatste deel van deze serie wat (smeuïge) wetenswaardigheden. Trekkrachten De vakantietreinen hebben in hun historie diverse generaties trekkrachten gezien. In de jaren ‘50 nog stoom, natuurlijk 1100/1200 en zelfs de serie 1300, maar meestal de op reserve staande bejaarde 1000-en (dan ging je max. 100 km. en wist je dat je bij Venlo al flinke vertraging aan de broek had!) en natuurlijk de 1500. De loks bleven meestal de zaterdag over- staan in Venlo om zondagmorgen vroeg de stammen terug naar Gvc te brengen.

16 Tekst en foto’s Theo Nagel Stammetje nostalgie Mannheim Hbf…. midden in de nacht. De koerswagens voor Chur (CH) worden afgehaakt van de Bergland Expres en gerangeerd achter een ‘regel’trein (gewone dienstregeling). Deze verlaat als eerste het station, het personeel zwaait hun collega’s uit – tot morgennacht de kerende wagons weer worden aangehaakt. Plots verschijnt een half ontblote figuur op het balkon van de wegrijdende wagon – wreed verstoord in het liefdesspel met de liefde van zijn leven – die avond in het barrijtuig ontmoet… Helaas liggen zijn overige kleren en bezittingen nog in het treindeel naar Oostenrijk. Ja – zo ging dat…! Hotelplan Express Ook deze bekende reisorganisatie had haar eigen vakantietrein. Vanwege materieeltekort in het hoogseizoen vertrok de ‘Hopla’ meestal op zaterdag, met terugkomst op maandag. Een enkele keer werd er een rijtuig achter de Bergland gehangen – vaak een slaapwagen want het Hotelplan publiek was wel wat ‘luxer’ en wilde dat vaak ook weten. De stewards waren mooie jongens van gegoede komaf – en dat mengde ook niet echt met de stewards van de Bergland – wel met de stewardessen overigens….!

17 Tekst en foto’s Theo Nagel Stammetje nostalgie Op de bok Op zondagmorgen kwamen de stammen terug in Gvc, met tussenpauze van ca. 30 minuten. Dat was flink aanpoten voor de rangeerders en machinisten want er moest kop worden gemaakt en de stammen uitgetrokken naar Leidschendam-Voorburg. In het krokusweekend 5 treinen van 15 bakken elk… De loks losten elkaar af; de eerst aankomende lok bleef achter in het station, zodra de stam wegreed liep de lok om naar het emplacement – inmiddels kwam de 2 e trein binnen en zette de lok zich voorop tegen deze stam, en zo ging dat de hele ochtend door. En als je dan koffie regelde voor de meester mocht ik wel eens mee op de bok van een 1100 of 1500 naar Ldv… De oude 1000-en liepen in de jaren ‘80 al op hun laatste benen, zo bleek bij het voor de trein zetten voor vertrek uit Gvc dat de mof van hoogspanningskabel voor de verwarming en deuk had opgelopen en de storingsmonteur die met geen mogelijkheid in de stekkerdoos van het rijtuig kreeg; en ‘koud’ naar Oostenrijk in de winter was geen optie. Oplossing: even ‘driehoeken’ via Den Haag HS en de Binckhorst en 10 minuten laten stond de lok gedraaid en aangekoppeld klaar! Ook in de zomer De Bergland Expres reed ook in het zomerseizoen naar Oostenrijk. Populair was ook de Mediterraneo – een vakantietrein naar Italië; die werd in Zwitserland gsplitst met een tak naar Rimini en een tak naar Albenga. Heerlijk- ik lag iedere zaterdag op het strand, importeerde wijn en Italiaanse spijkerbroeken! Maar ook de Tramontana naar de Frans- Spaanse grens – het koersbord hangt nog op mijn treinzolder!

18 Tekst en foto’s Theo Nagel Naast de eerder voorgestelde ‘Krokettenkarren’ kreeg de NS in de jaren 80 ook eigen restauratiewagens. Deze wagens waren in 1977-78 omgebouwd door de Fa. Janssen in Bergen op Zoom uit voormalige Duitse Büm’s van de inmiddels failliete Apfelpfeil reisorganisatie. Hier 2 handmodellen van resp. Het Oude Station en Frank Oude Elferink. Benieuwd wat er op het menu staat!

19 Tekst en foto’s Theo Nagel Stammetje nostalgie Ook de Royals gingen toen met de trein op wintersport! Lech natuurlijk en ieder seizoen werd er ‘geheel onverwacht’( ) een slaapwagen achter de Bergland gehangen, en werd er onderweg ingestapt – meestal in Utrecht waar dan een stuk van het perron was afgesloten (!). Het rijtuig was hermetisch afgesloten en zelfs het treinpersoneel had geen doorgang. Ik heb ze dan ook nooit mogen ontmoeten…! Uitstappen in Langen am Arlberg – soms bleef het rijtuig hier achter

20 Foto’s Leo Waterman Uit de oude doos Het. Inmiddels meer dan 15 jaar geleden… Open Dag op station Hengelo (1999)

21 Tekst Anne Haverkamp Scenery plannen Op de Algemene Ledenvergadering van 8 februari heeft Anne Haverkamp iets verteld over de plannen van de Scenery werkgroep voor 2016. Op verzoek hierbij nogmaals zijn verhaal. Betere afstemming scenery Omdat de club maar groter en groter wordt ontstaat er naast budget beheer behoefte aan een betere aansturing van de scenery club. Het bestuur heeft mij gevraagd samen met Paul en sinds kort ook Jos om te proberen hier wat meer sturing aan te geven, en de diverse activiteiten ook iets stringenter te handhaven. Daarmee wordt bedoeld dat niet steeds het werk dat iemand maakt weer door een ander afgebroken wordt. Dat kan betekenen dat ik zelf wat minder aan het werken aan de baan toe kom, maar dat is dan maar zo. Plannen voor 2016 werken aan project IJsselcentrale. renovatie Oldenzaal gebouwen, begrassing, groentetuin wegen schilderen station langer, gebouwen er bij, achtergrond schilderen. enz. enz. omgeving Delden meer actie op de baan: beweging met b.v. levende figuren. Verbetering bosschage Kuipersdijk Stationsomgeving Enschede Meer bosschage op de baan met zeeschuim Er komt een lijstje waar mensen die wat willen doen met scenery een briefje af kunnen scheuren. Ze moeten dan contact opnemen met Anne, Paul of Jos voor verdere uitleg van de werkzaamheden. Als mensen ideeën hebben voor scenery: die zijn welkom en dan gaan we die bespreken. Maar het is niet de bedoeling om dingen op eigen houtje te doen..

22 Basis niveau scenery Het is mij opgevallen dat mensen zo maar ineens aan de scenery op onze baan gaan werken zonder dat bekend is of ze dit eerder hebben gedaan of hebben laten zien wat ze kunnen. Maar als ik bij een muziekvereniging ga moet ik eerste een instrument leren bespelen! Daar stopt een vereniging tijd en geld in. Iedereen kan ook niet zomaar onder de baan aan het werk. Om te rijden is instructie nodig. Ik vraag me af of het niet eens tijd wordt dat wij dat met onze scenerymensen ook eens doen. Het komt wel voor dat mensen vol enthousiasme aan het werk gaan, maar het resultaat eigenlijk niet zo goed is. Dan wil je de mensen de motivatie niet ontnemen maar je vind het resultaat ook ontoelaatbaar. Dat vind ik lastig te vertellen. Dit probleem kunnen we oplossen met het houden van workshops. Het doel van de workshops is dus om mensen naar een bepaald basis niveau te krijgen. Onderwerpen voor Workshops 1. Met een aantal mensen een workshop bezoeken bij Langmesser en het geleerde doorgeven d.m.v. workshops bij onze club. 2. Een onderwerp uit een hobbyblad nabouwen, dat kan van alles zijn: van begrassing, houtwallen of gebouwen; bijv. naaldbomen maken met een begrasser of een spoordijk met duiker - zie Miba. Wellicht kunnen we weer een workshop scenery houden waarbij we beginnen met het maken van een begrasser en vervolgens met die begrasser aan de slag gaan. Daaruit kan van alles ontstaan, te denken valt aan bloemetjes, tuintjes, slootkanten, boswallen. Uiteindelijk kan dan naar het boven staande idee (2) worden toegewerkt. Scenery plannen Tekst Anne Haverkamp

23 Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende mist. Vol bewondering kijken wij nog lang achterom. Pas op het moment, waarop de sluitlichten helemaal verdwenen zijn, gaan we verder. Misschien staan er vandaag beneden op het kleine rangeerterrein nog wat wagons met carbid en lukt het ons om wat te ritselen voor een geintje onder de les. Ver weg hoor ik geluid. De realiteit keert langzaam terug: 'Ga je mee even zwemmen?' Traag verlaat ik het nostalgische paradijs. Toch nog maar even de laatste zonnestraaltjes en het blauwe, zijdezachte water proeven. Morgenvroeg brengen de captain en zijn crew ons hopelijk weer veilig naar een winters Nederland. Daar kan ik af en toe even heerlijk verder genieten van wat was, kijkend naar een modeltreintje dat een spoorbrug nadert waarop vier jongetjes uitbundig staan te zwaaien. http://www.schooltv.nl/beeldbank/mmbase/images/3609130 Tekst: A.Dwarsligger Column De laptop… Tegenover me staarde een keurig verzorgde oudere man naar de voorbijschietende huizen. De enige reactie op mijn begroeting was een verdwaalde knik. Op het moment dat ik mijn laptop te voorschijn haalde, veranderde er echter iets in het gedrag van de man: “Is dat nou een laptop, meneer?” De nadrukkelijk uitgesproken “a” toverde een glimlach op mijn lippen. “Niet gehinderd door kennis,” dacht ik. “Ik heb begrepen, dat men daar brieven, rapporten en verslagen mee kan maken. Da’s dan heel wat prettiger dan vroeger. Ik heb uren op zo'n schrijfmachine gerammeld. Ik werkte bij de belastingdienst, weet u.” “Mag ik eens meekijken, terwijl u werkt? Ik heb dat nog nooit echt goed gezien.” Ik moest enige weerstand overwinnen. Ik vind het nooit prettig als iemand op mijn werk kijkt. Maar deze man leek mij zo geïnteresseerd, dat ik moeilijk kon weigeren. “Vooruit, komt u maar naast mij zitten. Ik zal uitleggen wat ik allemaal doe. Ik moet straks een presentatie houden en wil hem nog even doornemen.” Verbluffend vitaal nam hij in één beweging naast me plaats. Geen moment verslapte zijn aandacht. Af en toe kwam er een boeiende opmerking van zijn lippen. Ik had duidelijk te maken met een intelligente man. Toen ik dan ook dringend de behoefte voelde om even een van de minst prettige ruimtes in een treinstel op te zoeken, besloot ik het erop te wagen. “Ik moet even naar de wc. Wilt u hier even op passen, dan hoef ik niet alles af te sluiten en op te bergen?” “Maar natuurlijk, geen probleem, ik zal zo waakzaam zijn als een trouwe hond.” Terug op mijn plaats stond alles nog zoals hij het had achtergelaten. “Gelukkig zijn er nog van deze oerdegelijke mensen,” dacht ik. Het werd om in te pakken. Amersfoort kwam in zicht. Terwijl ik mijn jas aantrok, werd ik uitvoerige bedankt: “Een zeer leerzame en aangename reis. Ontzettend bedankt.” Nog even stak ik mijn hand op naar een raam van de vertrekkende trein. De man wuifde breed lachend terug. Ik had duidelijk een mens gelukkig gemaakt…!

24 onze sponsoren