Antieke bronnen en materiële cultuur van de Grieks-Romeinse wereld

Presentatie over: "Antieke bronnen en materiële cultuur van de Grieks-Romeinse wereld"— Transcript van de presentatie:

1 Antieke bronnen en materiële cultuur van de Grieks-Romeinse wereld
Onderdeel Epigrafiek F.G. Naerebout

2 1 Definitie en categorisering
Epigrafiek = studie der inscripties Inscriptie = tekst geschreven in (intaglio) een drager van hard niet-organisch materiaal (steen/ keramiek/metaal) NB: een kwestie van VORM, en niet van INHOUD

3 Een algemeen fenomeen

4

5

6 Vele typen inscripties

7 Grensgevallen

8

9 2 De discipline epigrafiek: bestaansreden en geschiedenis
Waarom epigrafiek? Barthold Georg Niebuhr schreef in 1815 (!) “dass Inschriften für die alte Geschichte den Urkunden für die neuere entsprechen”: “dat binnen de Oude Geschiedenis inscripties een bijdrage leveren die vergelijkbaar is met die van archiefstukken binnen de geschied-schrijving van de post-antieke wereld.”

10 Een corpus geschreven bronnen dat voortdurend groeit – met honderden teksten per jaar
Louis Robert  Professeur d’épigraphie et antiquités grecques au Collège de France

11 Reizigers Verzamelen  objecten / teksten Verzamelen vanuit nieuw historisch perspectief De grote corpora Versplintering Prachtige digitale toekomst?

12 Smetius, Inscriptiones Antiquae, Uitgegeven door Justus Lipsius

13 Barthold Georg Niebuhr
1815 “dass Inschriften für die alte Geschichte den Urkunden für die neuere entsprechen”

14 Jean Antoine Letronne Receuil des inscriptions grecques et latines de l’Égypte, étudiées dans leur rapport avec l’histoire politique, l’administration intérieur, les institutions civiles et religieuses de ce pays depuis la conquête d’Alexandre jusqu’à celle des Arabes, 2 delen, Parijs

15 Theodor Mommsen

16 3 De taken van de epigraaf
Inscripties beschikbaar maken. Op basis van: 1 De oorspronkelijke (on)roerende zaak die de tekst draagt  in situ / spolium / collectie 2 Afbeelding van de tekst (met of zonder de drager)  foto (analoog/digitaal) / tekening 3 Abklatsch 4 [eerdere editie]

17

18

19

20

21 Taken: vervolg 1 inscripties vinden
2 inscripties verzamelen en documenteren 3 inscripties lezen 4 inscripties begrijpen: categoriseren, vertalen, becommentariëren 5 inscripties dateren 6 inscripties (her)uitgeven 7 inscripties contextualiseren, (her) interpreteren 8 de geschiedenis van de inscripties schrijven 9 geschiedenis schrijven aan de hand van inscripties

22 lacunae  conjecturen

23

24 Lacunae and conjectures

25 4 De eindgebruiker Moet kunnen vinden:
1 tekst(en) op grond van verwijzing / vooralsnog onbekende teksten, ter beantwoording van een bepaalde vraag 2 alle relevante edities; vertaling(en); afbeelding(en) 3 verwant materiaal: mettre en série, contextualizeren  bibliografie (inclusief databases)  hulpmiddelen: afkortingen; toponymie; chronologie; typologie Moet het gevondene kunnen gebruiken: 1 kennis van wat de epigraaf doet 2 kennis van de publicatie-conventies, m.n. sigla (Leids systeem)