EHBO - zinvol werk - primitieve omstandigheden

Presentatie over: "EHBO - zinvol werk - primitieve omstandigheden"— Transcript van de presentatie:

1 EHBO - zinvol werk - primitieve omstandigheden
- juist inschatten - mogelijkheden - beperkingen

2 EHBO - zichzelf niet in gevaar brengen
- plaats van ongeval niet verlaten - slachtoffer niet verplaatsen

3 Zichzelf niet in gevaar brengen
- omgeving bekijken - plaats van ongeval aanduiden

4 Plaats van ongeval niet verlaten
- bijkomende hulp (laten) roepen - ernst van de situatie inschatten - verstaanbare taal vriendelijk - kordaat - zelfzeker - paniek = grootste vijand

5 Slachtoffer NIET verplaatsen

6 Vitale functies - Bewustzijn - Ademhaling - Circulatie

7 Bewustzijnsstoornissen
Oorzaken - trauma - syncope - intoxicatie - CVA - epilepsie - diabetes - lever en/of nierinsufficiëntie - stoornissen - ademhaling - bloedsomloop

8 Bewustzijnsstoornissen
Oorzaken - omstandigheden - verkeersongeval - lege flacons - getuige van ongeval - spierkrampen - acetongeur CAVE : verkeerde conclusies

9 Bewustzijnsstoornissen
Ernst - GCS - E V M - verminderd bewustzijn bewusteloos coma

10 Bewustzijnsstoornissen
Maatregelen - evolutie volgen - ademhaling - controleren - circulatie - onderhouden CAVE - niet rechtop zetten - hypothermie

11 Verbanden Verband in lagen: -wondverband -tussenlaag beschermen
absorberen -zwachtel fixeren

12 Verbanden Wondverbanden Beschermende tussenlagen Zwachtels
Gipsverbanden Kleefpleisters Combinatieverbanden Speciale verbanden Verbandtrommels

13 Wondverbanden Kompressen Niet-klevend in de wonde
Verbanden met actieve bestanddelen

14 Wondverbanden Kompressen Katoen ‘Nonwoven’ Verschillende lagen
Variërende grootte Absorberend Luchtdoorlaatbaar ‘Nonwoven’

15 Epitheelbeschadiging
Wondverbanden Niet-klevende verbanden Kleven Pijn Epitheelbeschadiging  Indrogen voorkomen

16 Wondverbanden Niet-klevende verbanden  Indrogen voorkomen Vetverband
Vochtig houden Niet klevende tussenlaag  Indrogen voorkomen

17 Wondverbanden Niet-klevende verbanden  Indrogen voorkomen Vetverband
Synthetisch vetverband (Siliconenverband) Niet-klevende kompressen Wondreinigend kompres  Indrogen voorkomen

18 Wondverbanden Vetverband Wolvet Paraffine Vaseline
Absorberen geen vocht  Bijkomend wondverband

19 wolvet, paraffine, vaseline…..
Wondverbanden Synthetisch vetverband Voor patiënten overgevoelig aan wolvet, paraffine, vaseline…..

20 Wondverbanden Niet-klevende kompressen Drie lagen: Polyester Katoen
Vochtafstotende laag

21 polyurethaanverbanden reiniging door capillaire werking
Wondverbanden Wondreinigende kompressen polyurethaanverbanden reiniging door capillaire werking

22 Wondverbanden Verbanden met actieve bestanddelen Antibiotica
Antiseptica Cave: - resistentie - allergie

23 Beschermende tussenlagen
Absorberend vermogen vergroten Polstering Natuurlijke Synthetische Watten “gewatteerde kompressen”

24 Zwachtels Fixatiezwachtels Drukzwachtels Tubulaire verbanden
Immobilisatiezwachtels

25 Zwachtels Fixatiezwachtels Gaaszwachtels - cambriczwachtels
Elastische fixatiezwachtels Cohesieve fixatiezwachtels  gefixeerd aan huid en zichzelf

26 Zwachtels Drukzwachtels Anti-oedeem verbanden - regelmatig controleren
- bij stuwing verwijderen Drukzwachtels Anti-oedeem verbanden Tekens van stuwing - verkleuring - cfr. ander lidmaat - toename pijn - paresthesieën - hypoesthesieën - parese

27 Zwachtels Tubulaire verbanden Elastische netverband Kousverband
Tubulair elastisch drukverband

28 Zwachtels Tubulaire verbanden Elastische netverband
- verbandfixatie - bij snelle wisseling - zo geen druk nodig - afgeknipt volgens lokalisatie

29 Zwachtels Tubulaire verbanden Kousverband buisvormig – elastisch
speciale applicatoren - anti oedeemverband anti keloïdverband

30 Zwachtels Tubulaire verbanden Tubulair elastisch drukverband

31 Zwachtels Immobilisatiezwachtels Zinklijmverband - Niet-elastisch
Taping - halfhard verband - vroeger : verstuikingen en kneuzingen - lymphoedeem - spataders

32 Zwachtels Immobilisatiezwachtels Taping - stabiliseren gewrichten
- bloeduitstorting voorkomen - recidief voorkomen

33 Zwachtels Immobilisatiezwachtels Taping sporttraumatologie
- onelastische klevende drukverbanden sporttraumatologie contusies spierscheuren bandletsels luxaties

34 Zwachtels Immobilisatiezwachtels Taping Voordelen
- minder beperking van gewrichtsfunctie - risico’s bij contactsporten verminderen - minder kans op recidieven - beperken oedeem - synovitis - pijnbestrijding

35 Zwachtels Immobilisatiezwachtels Taping Nadelen
- geen absolute immobilisatie - geen genezend effect - kortstondig (< 72 uur) steuneffect - overbelasting van omgevende gewrichten - huidirritatie - tape “verslaving”

36 Zwachtels Immobilisatiezwachtels Taping Techniek
- Spiergroep ontspannen Gewricht in gecorrigeerde houding Huid instrijken met benzoëtinctuur Mag niet afsnoeren Voorzichtig verwijderen - schaar - ether

37 Gipsverbanden - immobiliseren - fracturen - luxaties
- ernstige distorsio’s - gehydrateerd calciumsulfaat

38 Aanleggen gipsverbanden
- huid beschermen - jersey - webril - ontspannen patiënt - vinger- + teentoppen vrij laten - vingerimpressies vermijden - niet belasten alvorens opgedroogd - hoogstand + controle - beweeglijkheid - gevoeligheid - doorbloeding - gipsspalken - circulair gips

39 Gipsspalken - in vroege behandelingsfase - vooraf afmeten
- omvatten 2/3 omtrek extremiteit - omgeven door onelastische zwachtel

40 Circulair gips - na regressie hematoom - rolletjes 1/2 over elkaar
- binnen 10 min. afwerken

41 Complicaties van gipsverbanden
- decubitus - druknecrose - compressie van zenuwen - circulatiestoornissen

42 Synthetische gipsverbanden
Pro - lichter - waterweerstandig - röntgendoorlaatbaar - patiëntvriendelijk

43 Synthetische gipsverbanden
Contra - moeilijk hanteerbaar - duur

44 Verwijderen gipsverbanden
- gipsschaar gipszaag - onderliggende weefsels niet beschadigen !

45 Kleefpleisters - linnen - plastic + kleefstof - fixeren verbanden
- eerst huid scheren + benzoëtinctuur - NOOIT strak circulair

46 Kleefpleisters - afknippen op lengte - dagelijks vervangen
- met ether verwijderen

47 Kleefpleisters - hypo-allergische pleisters - klevend verbandgaas
- wondhechtende pleisters

48 Combinatieverbanden Wondpleisters - kleefpleister + wondkussentje
- verschillende vormen + ev. ontsmettende stof

49 Speciale verbanden Driehoeksverbanden Noodverbanden
Wondhechtende pleisters Ranselverband Halskraag Collar and cuff Gilchristverband Metallinelaken

50 Verbandtrommels - Bedrijf - Auto - Thuis

51 Spalken Nut verdere verplaatsing - beschadiging voorkomen
- pijn + bloedverlies beperkt

52 Spalken Wanneer ? - na controle vitale functie
- ev. na evacuatie - wondverzorging - vÓÓr transport

53 Spalken Hoe ? circulatie blijven controleren
- voldoende lang en stevig - boven kledingstukken - na tractie in de lengterichting - na wondverzorging (botstukken meenemen !) circulatie blijven controleren

54 Metalen spalken Thermoplastische spalken Kartonnen spalken Geïmproviseerde spalken Thomasspalk Opblaasbare spalken Vacuumspalken Vacuummatras Schepbrancard

55 Thomas spalk - aanhoudende tractie - lus van Collins

56 Opblaasbare spalken - spalken onder knie of elleboog - klein in omvang
- vlug + eenvoudig aan te leggen - röntgen doorlaatbaar - controle circulatie blijft mogelijk - druk rondom ganse lidmaat  hemostase CAVE : NIET voor bovenarm bovenbeen

57 Vacuumspalken - lucht + harde korrels
- goede stabilisatie ook in onnatuurlijke stand - vacuum pomp nodig !

58 Vacuummatras - immobilisatie romp + hoofd - radiolucent
- installeren : omslachtig

59 Schepbrancard - 2 symmetrische delen - 3 holle vlakken: hoofd
romp onderste ledematen slachtoffer hoeft niet opgetild

60 Wonden en wondverzorging
Verstoring van samenhang van weefsels Huid.. Spieren… Botten Weefselbeschadiging… Bloedverlies… Pijn…..

61 Wonden en wondverzorging
Huid onderbroken Vreemd materiaal infectie besmetting Bacteriën

62 Wonden en wondverzorging
Bloeding stelpen Infectie voorkomen Zo snel mogelijk Reinigen Ontsmetten Op rust stellen Cave: Wondabces !

63 Ontsmettingsmiddelen
- Antiseptica Desinfectantia - Toxiciteit ! - Vervaldatum ! - nooit combineren !

64 Ontsmettingsmiddelen
- Fenol - Alcohol - Chloorderivaten - Chloorhexidine derivaten - Joodderivaten - Kwikverbindingen - Zuurstofwater - Ether

65 Fenol - Carbol - Lister 1868 - Carbolspray

66 Alcohol 70% - bacteriëndodend - Mycobacterium - doodt - virussen
- schimmels - intacte huid - kleine oppervlakte van toestellen 3 jaar houdbaar - werkingstijd 15 sec.

67 Alcohol 70% - Cave : - vluchtig - weinig penetrerend - ontvlambaar

68 Chloramine 0,5% in H20 - Carrel-Dakin: - bacteriën + mycobacterium
- schimmels - virussen: HIV-HBV - onverdund in open wonden - 1 jaar houdbaar - werkingstijd 15 sec. - na openen gebruiken binnen de week

69 Chloramine 0,5% in H20 - CAVE :- irritatie - doodt geen sporen !

70 Chloramine poeder - chloramine T 0,5 in leidingwater = desinfectans
- bacteriën + mycobacterium - schimmels - virussen HIV - HBV - onderdompelen van materialen - 5 j. houdbaar - werkingstijd 60 min. - CAVE : irritatie (luchtwegen)

71 Javelwater - 5% Natriumhypochloriet in water - doodt - bacteriën
- schimmels - virussen HIV-HBV - ontsmetten van oppervlakken en materialen - werkingstijd 60 min. - geopend binnen de maand gebruiken

72 Javelwater - CAVE :- corosief - huidirritatie
- weinig werkzaam op sporen

73 Chloorhexidine derivaten
- Chloorhexidine 0,5% in alcohol 70% - HAC - HAC 3,5% in H20 - Hibiscrub

74 Chloorhexidine 0,5% in alcohol 70%
- “verbeterd” alcohol - hibitanetinctuur : ontsmetten operatiestreek

75 HAC - cetrimoniumbromide 15% in H20 chloorhexidine 1,5%
- bacteriën + HIV - verdunning 1% - materialen + meubilair ontsmetting - 3 j. houdbaar - werkingstijd 60 min. - binnen de week gebruiken na openen - CAVE : huidirriatie

76 HAC 3,5% in H20 - ontsmetting van open wonden - residuele werking
- 3 j. houdbaar - werkingstijd 15 sec. binnen de week gebruiken na openen - CAVE : huidirritatie

77 Hibiscrub chirurgische handontsmetting (2 min.) CAVE : contacteczeem

78 Joodderivaten - Joodalcohol 1% - 2% - Jodoforen

79 Joodalcohol 1% - (2%) in alcohol 70%
- breedste spectrum - bacteriën - mycobacterium - schimmels - virussen HIV - HBV - chirurgische huidontsmetting - 3 j. houdbaar - werkingstijd 15 sec.

80 Joodalcohol 1% - (2%) in alcohol 70%
- CAVE - geringe werking op sporen - allergie - dermatitis - schildklierpathologie

81 Jodoforen - complexe ioodisomeren (isobetadine)
- even werkzaam - minder irriterend - isobetadinezeep (2 x 5 min. wassen)

82 Kwikverbindingen Mercurochroom Merfen (minder werkzaam - meer toxisch)

83 Mercurochroom - in water, in alcohol
- oppervlakkige schaaf+ brandwonden

84 Merfen - gekleurd - kleurloos - zuigtabletten

85 Zuurstofwater 10% - doodt anaerobe bacteriën
- reinigen van vuile wonden - 1 jaar houdbaar - werkingstijd 30 sec. - binnen de week gebruiken na openen CAVE : beperkt spectrum

86 Ether - NIET antiseptisch - ontvettingsmiddel

87 Bloedingen Indeling volgens - getroffen bloedvat - bloedingsplaats

88 Getroffen bloedvat - arterieel - veneus - capillair

89 Bloedingsplaats - uitwendig - veruitwendigd - inwendig

90 Veruitwendigde bloeding
- epistaxis - hemoptoe - hematemesis - melaena - per anum - hematurie - per vaginam

91 Inwendige bloeding in - natuurlijke holten - weefsels

92 Bloedingen CAVE : - hypovolemische shock - localisatie

93 Te kort aan circulerend volume Inadequate weefselperfusie
Bloedingen CAVE : - hypovolemische shock Te kort aan circulerend volume  Inadequate weefselperfusie Zuurstof tekort

94 Bloedvolume: 1 liter per 13 kg
Bloedingen CAVE : - hypovolemische shock Bloedvolume: 1 liter per 13 kg Verlies > 1/5 volume Bloed naar vitale organen

95 Bloedingen CAVE : - hypovolemische shock - hoeveelheid - tijdsperiode
- leeftijd

96 Hypovolemische shock : herkennen
- hyperventilatie - tachypnoe - snelle weke pols - bleke, koude, vochtige huid platgevallen aders misselijkheid - bewustzijnsstoornissen - verminderde urineproductie - bloeddrukdaling

97 Bloedingen CAVE : localisatie - hersenoverdruk - harttamponade

98 Bloedingen Maatregelen - >20%  shock - hematemesis haemoptoe
epistaxis - hypertensie E.U. zwangerschap haemoperitoneum haemothorax  snel transport - uitwendige bloeding stelpen

99 Epistaxis- Neusbloeding
Ongevaarlijk ! Slag of stoot Hevig niezen Neuspeuteren Warmte-zon Vreemd voorwerp Stollingsstoornissen Hypertensie Cave: -verslikkenluchtpijp -uitbraken

100 Epistaxis- Neusbloeding
“Leeshouding” Door mond ademen 10 min. Dichtknijpen Spoelen met lauw water Rust-niet peuteren Cave: > 20min. Herhaalde bloedingen Neusfractuur

101 Uitwendige bloedingen
Maatregelen - rechtstreekse druk - druk op toevoerende arterie - hoogstand - knelverband

102 Rechtstreekse druk - volstaat meestal ! - 5 - 10 min. ononderbroken
- kompressief verband - stevig voorwerp

103 Druk op toevoerende arterie
- uitgebreide verwondingen - open fracturen - (subtotale) amputatie - a. brachialis - a. femoralis

104 Hoogstand Niet bij : - open fracturen - hals verwondingen

105 Knelverband Uitzonderlijk ! - levensbedreigende bloeding
- zo lidmaat > 20 min. gekneld zat - in rampsituaties

106 Knelverband CAVE : - te lage druk - tijdstip vermelden
- maximum één uur !

107 Knelverband zo kort mogelijk bij lies of oksel
- “reglementaire” knevel - geïmproviseerde knevel

108 Bloedingen in de halsstreek
CAVE : luchtembolieën niet rechtzetten niet diep inademen Neerleggen Hoofd naar richting wonde Locale druk

109 (Sub)totale Amputatie
drukverband Volledige afrukking voorkomen - (knevel) afgerukt lidmaat dubbel verpakken (geen valse hoop voor reïmplantatie)

110 Wonden en wondverzorging
Vitale parameters Ontstaansmechanisme Localisatie

111 Wonden en wondverzorging
Vitale parameters meestal niet levensbedreigend

112 Wonden en wondverzorging
Ontstaansmechanisme Scherp voorwerp snijwonde onderliggende weefsels Hoog energie trauma onderliggende organen

113 Wonden en wondverzorging
Tijdsverloop Overgevoeligheden? Onderliggende ziekten: stollingsstoornissen? diabetes? Tetanusvaccinatie?

114 Preventie van verwondingen
Veiligheidsmaterialen schoenen, bril, handschoenen Contact met: -tuingerief -dieren Gevaarlijke voorwerpen -glasscherven -scheermesjes…..

115 Wondverzorging - verzorgen = infectiegevaar verminderen
genezing + functieherstel bevorderen

116 Wondverzorging zo te lang wachten : - ontsteking - infectie - abces
- tetanus : clostridium tetani - sporen - spierkrampen - trismus - gasgangreen: clostridium Welchii

117 Wondverzorging 1. wondreiniging + ontsmetting 2. steriel verbinden
3. op rust stellen

118 Wondverzorging Wondreiniging - mechanisch spoelen : water + zeep
- borsteltje CAVE : geen stolsels verwijderen Wondontsmetting CAVE : geen gekleurde - irriterende antiseptica (Wonddebridement : Niet in EHBO !)

119 Steriel verbinden van wonde
- wondpleisters wondverbanden + kleefpleisters of zwachtels wondhechting - drukkend verband

120 Steriel verbinden van wonde
SLUITEN VAN VUILE WONDE = INDUCEREN VAN INFECTIE NIET sluiten: - na 6 uur - smaller dan diep - dubieus vitaal weefsel

121 Steriel verbinden van wonde
CAVE : sluiten met hechtingsdraden - niet in EHBO - binnen 6 uur

122 Op rust stellen - in hoogstand - ondersteund - tegen de romp

123 Soorten Wonden - Schaafwonden - Snijwonden Steekwonden Scheurwonden
Bijtwonden Schotwonden Kneuswonden Wonden met een vreemd voorwerp Brandwonden Vrieswonden - Chemische verbrandingen - Drukblaren

124 Schaafwonden posttraumatische tatouage H2O2-HAC -borsteltje -afdekken
Oppervlakkig Capillair bloedverlies Bevuild posttraumatische tatouage H2O2-HAC -borsteltje -afdekken Cave: ook onder de kleren

125 Omgeving ontsmetten: Iodium
Snijwonden Scherp voorwerp Goed doorbloede randen Cave: onderliggende structuren H2O2-HAC Omgeving ontsmetten: Iodium Bloeding stelpen

126 Omgeving ontsmetten: Iodium
Steekwonden puntig voorwerp Kleine wonde  Cave: onderliggende organen abcesvorming H2O2-HAC Omgeving ontsmetten: Iodium Bloeding stelpen

127 Geen gekleurde antiseptica!
Scheurwonden Verkeers- Arbeidsongevallen Cave: weefselversterf wondinfectie H2O2-HAC Geen gekleurde antiseptica! Drukverband- Spalk

128 Bijtwonden steeds erg besmet diep + verscheurde randen H2O2-HAC Hulp!
Gespecialiseerde Hulp!

129 Bijtwonden Rabies - incubatietijd 10 - 90 d. (gem. 3 weken)
- eens symptomen - meestal dodelijk - vaccinatie - dier niet doden - hersenen onderzoeken : Negrilichaampjes

130 Schotwonden bepaald door lokatie kogel - LVB 300 m/sec
- HVB > 900 m/sec

131 Schotwonden Bloeding stelpen Snel transport

132 Kneuswonden “ICE” regel Stomp geweld bumper voertuig
Onderhuidse weefselschade ecchymosen “ICE” regel

133 Wonden met een vreemd voorwerp
- NIET verwijderen in EHBO ! tenzij - houtsplinters - gebroken naalden - wondverzorging

134 Wonden met een vreemd voorwerp
- NIET verwijderen in EHBO ! Moeilijker dan verwacht Verergereren bloeding Traject te volgen

135 Wonden met een vreemd voorwerp
- houtsplinters - gebroken naalden Steriel splinterpincet naald Wondverzorging !

136 Brandwonden Verstikking Pijn Vochtverlies Besmetting Littekenvorming

137 Brandwonden Ernst diepte uitgebreidheid plaats inhalatietrauma
Leeftijd CO intoxicatie Ziektetoestanden Systemische gevolgen Ernst

138 Brandwonden 1e graad 2e graad - oppervlakkig - diep 3e graad Diepte

139 Brandwonden Diepte 1e graad = roodheid

140 Brandwonden Diepte 2e graad = blaarvorming pijn

141 Brandwonden Diepte 3e graad = bruin / wit pijnloos

142 Brandwonden uitgebreidheid regel van negen

143 Brandwonden plaats - gelaat, hals - handen + voeten
- anogenitale streek - rond gewrichten - thorax bij meisjes

144 Brandwonden inhalatietrauma -beschadiging luchtwegen alveolen -Asfyxie
-Chemische longontsteking Afgesloten ruimte

145 Brandwonden Leeftijd Co intoxicatie Ziekten Botbreuken….

146 Brandwonden Systemische gevolgen -hypovolemische shock plasmaverlies
oedemen bloedverlies… -hypothermie -nierblokkage -wondinfectie

147 Brandwonden Hulpverlening -Patiënt blussen -Afkoelen -Steriel afdekken
-Vitale functies ondersteunen

148 CAVE : zichzelf NIET in gevaar brengen !
Brandwonden Afkoelen “Eerst water de rest komt later” CAVE : zichzelf NIET in gevaar brengen !

149 Brandwonden Patiënt blussen CAVE : onderkoeling ! -Pijn vermindert
minder diep CAVE : onderkoeling !

150 CAVE : kleding NIET verwijderen !
Brandwonden Wonden afdekken -sieraden verwijderen -geen: -(gekleurde) antiseptica zalven - boter, olie, melk…. CAVE : kleding NIET verwijderen !

151 Vitale functies ondersteunen
Brandwonden Vitale functies ondersteunen -half zittende houding -ademhaling/pols controleren -onderkoeling voorkomen Naar ziekenhuis : -inhalatietrauma ! ->10% verbrand…..

152 Vrieswonden Onderkoeling  bevroren weefsels  niet bevroren weefsels
Afhankelijk van : - koude - vochtigheid -windsnelheid + Algemene toestand

153 Koud pijnlijk gevoelloos
Vrieswonden Onderkoeling zonder echte bevriezing “trench foot” Koud pijnlijk gevoelloos = versterf

154 Vorming ijskristallen
Vrieswonden Onderkoeling met echte bevriezing Vorming ijskristallen Extremiteiten

155 Vrieswonden Onderkoeling met echte bevriezing
1e graad: grijsgrauw bleek 2e graad: pijnlijke blaren 3e graad: gevoelloos wit

156 Vrieswonden CAVE: Hulpverlening -Geen antiseptica
-Blaren NIET openprikken -Geen alcohol! Droge beschutte plaats geleidelijk opwarmen ( °) - nadien bloot laten - evolutie afwachten (stappen op bevroren voeten toegelaten !)

157 Chemische verbrandingen
- coagulatie van eiwitten - overvloedig spoelen - kleding WEL verwijderen

158 Chemische verbrandingen
CAVE : exotherme reacties ! - H2SO4, HCL met NaOH, MgOH, zeep - fenol, fosfor, mosterdgas met olie - ongebluste kalk afborstelen - waterstoffluoride met calciumgluconaat CAVE : toxische stoffen !

159 Drukblaren -door langdurig vrijven voeten handen -branderige roodheid
= voorteken -infectierisico !

160 Drukblaren - enkel openen zo hinderlijk - steriele naald - schaartje
- blaar leegdrukken - flarden wegknippen - looiend antisepticum - pleister

161 Contusio Kneuzing - stomp trauma - inwendige bloeduitstorting oedeem
pijnlijke ontstekingsreactie

162 Contusio EHBO = zwelling voorkomen = ontsteking beperken
I : immobilisatie IJS C : compressie E : elevatie

163 Contusio Koelen: 10 min. - ethylchloride spray - “cold packs” - ijszak
- koud water Steunverband (Hoogstand)

164 Distorsio Verstuiking - scheuren gewrichtsbanden -kapsel
- onderscheid - luxatie - breuk

165 Spier- en peesletsels - vooral bij sportbeoefening
- voorkomen: - opwarming - houdingscontrole - training

166 Spierletsels - contusio - spierscheur - spierkramp
- compartimentsyndroom

167 Spiercontusio Stomp geweld Vomumineus hematoom
Kniestoot bij voetballen

168 Spierscheur - hevige pijn: zweepslag - slechte voorbereiding - I C E
- sportstop ? arts raadplegen ?

169 Spierkramp - plotse spiercontractie zonder relaxatie - hevige pijn
- slechte opwarming - R/ spier voorzichtig passief oprekken

170 Compartimentsyndroom (= loge syndroom)
- zwelling  stijging van compartimentdruk Pijn Paresthesiën Parese Stretch pijn gevaar op afsterven van spier- + zenuwweefsel

171 Compartimentsyndroom (= loge syndroom)
R/ - rust (geen hoogstand !) - alle steunverbanden af - (fasciotomie)

172 Letsels van pezen, peesschedes, slijmbeurzen
ontstekingen scheuren - afrukkingen

173 Ontstekingen pezen, peesschedes, slijmbeurzen
- door overgebruik - pijn - functieverlies - opzwellen van slijmbeurzen R/ - rust - ijs - compressie - ontstekingswerende middelen, operatie Tendinitis Tenosynovitis Tendinose

174 Peesscheuren - afrukkingen
- pijn + functieverlies - steeds geneesheren raadplegen - rust - ijs - ev. compressie

175 Luxaties Fracturen Fractuurluxaties

176 Luxatie - cfr. distorsio - abnormale dwangstand onbeweeglijkheid
- beschadiging bloedvaten zenuwen

177 Fracturen zeker : - abnormale stand - abnormale beweeglijkheid
- beencrepitaties - bot doorheen wond Mogelijk : - pijn - oedeem - functieverlies

178 Fracturen in EHBO behandelen als fracturen
ook zonder zekerheidssymptomen

179 Fracturen beschadiging controleren - huid gevoeligheid
- zenuwen beweeglijkheid - bloedvaten circulatie

180 Luxatie - Fracturen EHBO - secundaire beschadiging voorkomen
- pijn verzachten

181 Luxatie - Fracturen EHBO - uitwendige bloeding stelpen
- steriele wondverzorging - aligneren van botfragmenten - immobiliseren van lidmaat SAVE LIFE BEFORE LIMB

182 Aligneren van botfragmenten
- onnatuurlijke houding  weefsel beschadiging  necrose  infectie - alignatie door tractie volgens lengte as

183 Immobilisatie van lidmaat
- na alignatie - spalken

184 Immobilisatie van lidmaat
Niet reponeerbare fracturen CAVE : - geen weefselbeschadiging door herhaalde pogingen - geen pneumatische spalk - vacuumspalk - geïmproviseerde spalk

185 Slachtoffer NIET verplaatsen
Houdingen-Evacuatie Slachtoffer NIET verplaatsen

186 Houdingen - rugligging - Trendelenburgse houding
halfzittende houding (op aangetaste zijde) - veiligheidshouding - buikligging

187 Rugligging - meest comfortabel (bewust !) - CPR - fracturen O.L.
- CAVE : - bedreiging bovenste luchtwegen - bijkomende stabilisatie halswervels

188 Trendelenburgse houding
- bij hypovolemische shock - historische betekenis !

189 - CAVE : posttraumatisch
Stabiele zijligging Veiligheidshouding - CAVE : posttraumatisch - techniek

190 Stabiele zijligging Veiligheidshouding
- bewusteloos, goed ademend slachtoffer - bovenste luchtwegen open - CAVE : - zinloos voor woelig slachtoffer - omslachtige manipulatie - NIET bij letsels halswervels

191 Halfzittende houding - middenrif ontlast - comfortabel
- bij verminderde hart- ademhalingsfunctie CAVE : - cfr. rugligging - letsels aan wervelzuil

192 Halfzittende houding op aangetaste zijde
- bij eenzijdig thoraxtrauma - comfortabel -CAVE :- bewusteloze slachtoffers - wervelfracturen

193 Buikligging - bewusteloos + goed ademen + bloedend aangezichtsletsel

194 Evacuatietechnieken - met steun - met stoel - met twee hulpverleners
- Rautek methode - drenkeling - uit zinkend voertuig - door ijs gezakt slachtoffer - afnemen van valhelm - handgreep van Zäch

195 Rautek methode - vanuit liggende houding - vanuit zittende houding

196 Redden van drenkeling - droge manier
- zelfredzaamheid van drenkeling verhogen - boei, touw, hout - natte manier - zelf NIET duiken - drenkeling langs achter benaderen - hoofd achterover, mond-neus boven water, rugligging

197 Evacuatie uit zinkend voertuig
- gordel = VOORDEEL - voertuig zinkt (nog) niet - gordel los - lichten aan - wagen verlaten (dak !) - (hinderlijke) kleren uit - voertuig zinkt - ev. voorruit stukslaan - steeds KALM blijven - CAVE : hulpverlening van op de wal

198 Evacuatie van door ijs gezakte persoon
- met touw tot aan de opening - breed steunvlak om ijsbreuk te voorkomen

199 Afnemen van valhelm - alleen bij ademhalingsmoeilijkheden
- nadien hoofd ondersteunen + halskraag !

200 Handgreep van Zäch (immobiliseren van halswervelzuil)

201 Verkeersongeval - verdere ongelukken voorkomen - signalisatie
- plaats markeren - brandpreventie - verkeer attenderen - alarmering

202 Signalisatie verkeersongeval
- gevaar knipperlichten - stoplichten - bruuske manoeuvres vermijden - parkeren rechts naast rijbaan - gevarendriehoek ( m.) - verkeer verwittigen - ongevalplaats verlichten

203 Brandpreventie - verkeersongeval
- rookverbod - alle contacten af - zand op benzine - blusapparaten klaar

204 Alarmering verkeersongeval
- 100/112 - praatpalen

205 Schedel- + hersenletsels
- banaal - levensbedreigend - EHBO : - hersenletsel : nihil - schedelletsel : wonde - bloeding - vitale functies controleren

206 Schedel- + hersenletsels
- open verwondingen - misselijkheid - hoofdpijn - amnesie - bloedverlies + verlies C S V - oren - neus

207 Schedel- + hersenletsels
EHBO - ademhaling controleren - goede houding geven - woelige slachtoffers bewaken - CAVE : letsels aan wervelzuil

208 Aangezichtsletsels schrikwekkend : huid, spieren, botten
bij fracturen : - pijn bij spreken, kauwen - slechte tandocclusie - CAVE : letsels : - hersenen - cervicale wervelzuil

209 Aangezichtsletsels EHBO - ademhalingswegen vrijhouden
- bloedverlies stelpen - losliggende prothesen, tandfragmenten - buikligging - onderkaakverband - (tracheostomie)

210 Losgeslagen tanden - niet verder losmaken - tandarts
- fragmenten bewaren

211 Oogletsels - stomp - “vuiltje” in oog - penetrerend - verbrandingen

212 Stompe oogletsels - “blauw oog” - koude, niet drukkende kompressen
- oogarts raadplegen : - veel pijn - gezichtsvermindering - forse zwelling

213 Vuiltje in oog - pijn - tranenvloed - niet wrijven
- verwijderen met bevochtigd kompresje - bovenste traanzak leegdrukken bovenste ooglid omklappen onderste ooglid naar beneden trekken oogleden uit elkaar trekken ooglid over onderste trekken - beschermend verband bij pijn  oogarts

214 Penetrerende oogverwondingen
- pijn - gezichtsvermindering - soms aanvankelijk weinig symptomen EHBO : - NIET verwijderen - geen zalven of oogdruppels - niet drukkend verband - snijwonden aan oogleden - traankanaal

215 Oogverbranding - 10 min. spoelen - rugligging - oog open
- afdekken - gespecialiseerde hulp - U.V.

216 Larynxletsels - breuk van larynxskelet - luchtwegobstructie
- emfyseem - hals - mediastinum - spanningspneumothorax R/ - intubatie - tracheostomie

217 Gevaar voor verlamming
Cervicale wervelzuil Gevaar voor verlamming + Overlijden

218 Bewusteloosheid na trauma !
Cervicale wervelzuil Eraan denken: -verkeersongeval -val van grote hoogte -nekpijn Bewusteloosheid na trauma !

219 Cervicale wervelzuil - rugligging - hoofd ondersteunen - zandzakjes

220 Cervicale wervelzuil - zachte halskraag - geïmproviseerde halskraag
- harde halskraag

221 Cervicale wervelzuil - hoofd in hyperextensie bij optillen

222 Thoracolumbale wervelzuil
- manipuleren “en bloc” - vacuummatras - schepbrancard

223 “Borstkasletsels” Thoraxletsels Thoraxwand Inwendige letsels

224 Thoraxletsels - pneumothorax - hemothorax - harttamponade
- aorta ruptuur Geen EHBO : snel naar ziekenhuis

225 Thoraxwand Ribfracturen Open wonden

226 Thoraxwand Ribfracturen Pijn bij ademen
- eenvoudige rib- sternumfracturen - fladderthorax Pijn bij ademen

227 Thoraxwand Open wonden Pneumothorax - steriel wondverband - NOOIT
hermetisch afsluiten !

228 Inwendige thoraxletsels
Pneumothoraxspanningspneumothorax Hemothorax Harttamponade Aorta letsels

229 Spanningspneumothorax
- mond op mond - ZINLOOS zo geen thoraxdrains - hartmassage

230 Spanningspneumothorax
hartstilstand Spanningspneumothorax

231 Hemothorax - shock - hemopneumothorax

232 Harttamponade - “Forward faillure” - BD  CVD  ictus 
EHBO : - pericardiocentesis

233 Aortaruptuur 80 % onmiddellijk overlijden

234 Buiktrauma - stomp : verkeer, werk, sport - penetrerend : schot, steek

235 Stomp buiktraumata - gevoelige opgezette buik - snel transport
- IV vocht

236 Penetrerende buiktraumata
wondverzorging - ingewanden NIET reponeren wel afdekken -snel transport