Medicijnen en medische apparatuur

Presentatie over: "Medicijnen en medische apparatuur"— Transcript van de presentatie:

1 Medicijnen en medische apparatuur
Vroeger en nu Medicijnen en medische apparatuur

2 Geneesmiddelen vroeger en nu
Vanaf oertijd geneeskrachtige planten 6000 j geleden Sumeriërs slaapbol : pijnbestrijding Columbus : kinabast tegen malaria ME , Hollandse kruidendokters : wilgenbastelixir tegen pijn  kruiden of plantextracten 19de eeuw : ontstaan van farmaceutische industrie Vroeger morfine bij operaties; uit melksap van slaapbol  dosis werkzame morfine niet goed te bepalen  verdoving kon te sterk zijn ( dood) Verdoving kon te zwak zijn

3 Na opkomst scheikunde Werkzame bestanddelen uit planten isoleren: morfine, kinine, papaverine, digitaline…. Voordeel : bijwerkingen van andere stoffen uit de plant weg Nauwkeuriger te doseren

4 Farmceutische industrie
probleem : nieuwe geneesmiddelen ontwikkelen is zeer kostbaar Vinden van goed product  jarenlange zoektocht Veelbelovende stof  gescreend op bijwerkingen Of op weefselkweek of proefdieren Farmacie wil hoge kosten terugverdienen dure medicijnen Marktgebonden: Markt heel klein  niet genegen veel geld in te investeren

5 Artsen en chirurgijnen
Oudheid : geneeskundigen uit priestergroep Lagere groep voerde handwerk uit ( operaties) ME Chirurgie ontwikkelde zich los van geneeskunde Artsen ; plantaardige medicijnen Chirurgijnen ( minder geschoold) Operaties Aderlatingen Cauterisatie (hitte of bijtend materiaal wegbranden ontstekingen)

6 Kennis van bouw menselijk lichaam
Ontleding verboden i.v.m. geloof leven na dood  weinig operaties doeltreffend + hygiënetekort Eerste anatomische les In Italië vanaf 13de E Groningen vond de eerste anatomische les plaats in 1615 Vb Nicolas Tulp ( schilderij Rembrandt) (voorwaarde : 1 les per jaar en geëxecuteerde crimineel)

7 Eerste anatomische les
Anatomische les van dr. S. Egbertsz. de Brey door Th. de Keyser ( ), Het skelet dat bestudeerd wordt, is van een jongen. Historisch Museum, Amsterdam. 1603 1632

8 De anatomische les van Dr Willem van der Meer, geschilderd door Michiel van Mierevelt en zijn zoon Pieter. 1617

9 Galenus

10 De visie van Galenus over spijsvertering , bloedsomloop en ademhaling
1. De bloedvaten nemen hun oorsprong niet in het hart (zoals Aristoteles had geleerd), doch in de lever, waar ze in de leverpoort (porta hepatis) samenkomen. 2. Het bloed wordt voortdurend gevormd uit het voedsel, en gaat voortdurend te gronde in de organen. Het voedsel gaat, na de bewerking in maag en darm (concoctie) als chylus door de chylvaten rechtstreeks naar de lever. De lever zet de chylus om in bloed, de natuurlijke levensgeest (spitius naturalis), dat dient voor de voeding der organen. 3. Het in de lever gemaakte bloed komt in de grote, holle aderen en golft daarin heen en weer, als het water der zee bij eb en vloed, en bereikt alle organen, waar het als voeding wordt verbruikt en te gronde gaat. 4. Een deel van het bloed komt door de holle aders in het rechter hart, vanwaar een deel naar de longen gaat en deze organen tot voedsel dient. Ook wordt het in de longen van vuil (roet) gezuiverd. Een ander deel gaat door het kamer-tussenschot naar het linker hart. Dit schot, het septum, wordt dus doorgankelijk voor bloed geacht. 5. In de linkerkamer gloeit het inwendige ‘vuur’, de ingeschapen hitte: calor innatus. Hierdoor wordt het bloed verhit, omgezet in de levensgeest (spiritus vitalis), het bruist op, doet het hart uitzetten, en, als de verwijding (diastole) van het hart het uiterste heeft bereikt, drukt het bruisende bloed de kleppen open en komt in de grote lichaamsslagader. De uitdrijving van het bloed zou dus geschieden tijdens de verslapping en verwijding, diastole, en niet, zoals we weten, tijdens de systole. 6. Omdat de slagaderen (arteriën) na de dood geen bloed meer bevatten, dacht men in de oudheid (Erasistratus) dat dit ook tijdens het leven het geval is. De naam arteria komt dan ook van aèr, lucht. (Iedere buis met lucht gevuld, werd dan ook arterie genoemd - zo ook de luchtpijp (trachea), welke vanwege haar door kraakbeenringen geribbeld oppervlak ruwe arterie (aspera- arteria) of tracheia arteria werd geheten.) Nu blijkt uit Galenus' werken wel, dat hij wist, dat de slagaderen bloed bevatten of kunnen bevatten (uit een slagader, op twee plaatsen afgebonden, kwam bij insnijding bloed), maar deze wetenschap kwam in zijn conceptie toch niet geheel tot haar recht. In de arteriën beweegt zich de spiritus vitalis (wíj zouden zeggen arterieel bloed, wél te onderscheiden van het veneuze). 7. Hoewel er in deze voorstelling geen verbinding bestaat tussen het slagaderlijk en aderlijk stelsel, vermoedde Galenus toch wel, dat er bepaalde verbindingswegen, synanastomosen tussen arteriën en venen bestaan (zoals er trouwens méér bestaan dan waaraan wij gewoonlijk denken).

11 Medische apparatuur en techniek
William Conrad Röntgen ( ) Ontdekking in 1895 : Ueber ein neuen Art von Stralen fluorescentiescherm lichtte op als een Kathodestraalbuis in werking was kathodestraalbuis is een buis van de tv of monitor X straling : groot doordringend vermogen door zachte weefsels niet door calciumrijke botten  op fluorescentiescherm waar te nemen botbreuken van buitenaf waar te nemen Dit is de eerste röntgenfoto die ooit gemaakt is, en werd genomen op 23 januari 1896.

12 Nieuwe diagnose technieken
ECG ( elektrocardiogram, 1901 Willem Einthoven) EEG ( elektro-encefalogram Hans Berger) CT scan ( röntgenstralen 360º)1972 Sir Geodfrey Hounsfield PET ( met radioactieve stoffen, α-stralen) MRI magneet en radiogolven kernspinresonantie

13 Nieuwe technieken Orgaantransplantatie Chronisch tekort aan donoren
1956 eerste niertransplantatie 1967 Christiaan Barnard eerste harttransplantatie Probleem : afstotingsreacties door afweersysteem Chronisch tekort aan donoren  nierdialyse door kunstnier in 1943 (Willem Kolff) hart-longmachine in 1956 kunsthart in 1957. kunstnier

14 MRI MRI-uitleg/ hersenen * ( lang) Wat kan je doen met EEG ( rolstoelgebruiker)* EEG bij kids * CT scan ( ruggegraatslaesie) PET scan ECG * Nierdialyse