GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Presentatie over: "GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1."— Transcript van de presentatie:

1 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1

2 Patrick Vermeulen GITPOverleg: niet voor de vorm! 14-03-2012 Overleg: niet voor de vorm! LOMOZ 14 maart 2012 2

3 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 ‘Programma’ in 3 delen >Onderzoek naar overlegvormen in Nederland >Ontwikkeling medezeggenschap in het bijzonder >Ontwikkeling platform en mogelijkheden voor versterking invloed 3

4 Patrick Vermeulen GITPOverleg: niet voor de vorm! 14-03-2012 Deel 1 Onderzoek naar overlegvormen in Nederland 4

5 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 Onderzoeksvraag >Wat bepaalt participatief gedrag? >gedrag waarmee mensen invloed uitoefenen op besluiten, zoals: –je voorbereiden op –je mening geven –anderen hun mening vragen –een vraag stellen >binnen overlegvormen –werkoverleg, medezeggenschap, MT’s, projectgroepen, netwerkbijeenkomsten, klankbordgroepen, etc.

6 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 Inzet vormenEffecten Blackbox overleg ? ?

7 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 >Theoretisch model >69 overleggroepen* >Vragenlijsten vooraf: –Motivatie, Capaciteit en Gelegenheid om bijv. je mening te geven >Achteraf: gedaan? >Deelnemers en voorzitters overleg >Verder: –factoren die daarop invloed uitoefenen –effecten van gedrag * Totaal 341 respondenten (49%) Opzet

8 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 Positieve effecten, o.a. >Ervaren invloed op beslissingen >Psychosociale voordelen (vb. toename zelfvertrouwen, interessanter werk) >Betrokkenheid bij team (en organisatie) >Ervaren waardering en doorgroeimogelijkheden Nb.Ervaren invloed is belangrijk om andere effecten te verkrijgen

9 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 Hogere actieve deelname >Als deelnemers vooraf hoog scoren op combinatie Motivatie, Capaciteit en Gelegenheid –Motivatie (“Ik wil graag…”) sterkste voorspeller 9

10 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 Meer specifiek… >Belangrijke invloed van individuele factoren: –ervaren effecten –de waarde die gehecht wordt aan invloed –de overleggroep zien als plek om die invloed uit te oefenen –persoonlijkheid (vertrouwen in eigen kunnen) 10

11 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 >En de groep: –de groepsnorm (het is gebruikelijk om…) –participatief leiderschap –steun van collega’s en leidinggevenden –duidelijkheid over doel, inhoud en moment van betrokkenheid 11

12 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 Algemene conclusies >Overlegvormen: –positieve effecten (individu en organisatie) –stimuleren actieve deelname >Duidelijkheid over vorm = voorwaarde voor succes >Instellen overlegvormen niet voldoende >Aandacht voor individu (leidinggevende en medewerker) is essentieel 12

13 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 13

14 Patrick Vermeulen GITPOverleg: niet voor de vorm! 14-03-2012 Deel 2 Ontwikkeling MZ in het bijzonder 14

15 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 15 Veel vormen van overleg werkgroep, OR, klankbordgroep, projectgroep, werkoverleg, kwaliteitskringen, zelfsturend team, strategische conferenties, panels, ronde tafelgesprekken, beleidscafés, lunchbijeenkomsten, roadshows, chatrooms, communities, yammer…

16 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 16 Directe vormen… >Sluiten aan op veranderingen in ondernemingen: –Minder hiërarchie – meer eigen verantwoordelijkheid –Flexibeler –Druk op openheid naar stakeholders –Toename automatisering en ICT >Passen bij wensen (jonge) medewerkers: –Hoger opleidingsniveau –Meer vertrouwd met nieuwe middelen –Toegenomen (eigen) mondigheid –Verbondenheid niet per se ‘for life’

17 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 17 Van participatie van enkelen naar betrokkenheid van velen

18 Patrick Vermeulen GITPOverleg: niet voor de vorm! 14-03-2012 08-01-2012 18 Betekenis voor de (C)OR?

19 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 08-01- 2012 19

20 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 20 En toch… de (C)OR >Als we hem niet hadden, dan… vonden we hem uit! >organiseert betrokkenheid op hoogste niveau van de organisatie; >waar kaders worden vastgesteld en belangen worden gewogen

21 Patrick Vermeulen GITPOverleg: niet voor de vorm! 14-03-2012 21 We vonden hem wel net anders uit…

22 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 22 Belangrijke opgaven OR >Waarde toevoegen >Verbindingen leggen >Nieuwe wegen bewandelen

23 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 23 Waarde toevoegen >Visie ontwikkelen >Onderscheidend zijn >Een duidelijke positie innemen, ook richting achterban “Het zijn de beste en meest betrokken medewerkers” “Het management kan niet zonder de (C)OR” “Ik vertel aan sollicitanten, dat ik trots ben op onze OR.”

24 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 24 Verbinden >Met andere overlegvormen –werkoverleg, gezamenlijke projectgroepen, strategische conferenties, etc. >Met anderen in de organisatie –naast bestuurder ook staf, P&O, leidinggevenden, jongeren >Met beleidsvorming –Meedenken in vernieuwing, alternatieven voorstellen >Met eigen ontwikkeling –OR-lidmaatschap is onderdeel personeelsbeleid

25 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 25 Nieuwe wegen >Van gelijk halen, naar gelijk hebben >Sturen i.p.v. gas geven of remmen >Van ‘ouderwets’, naar vernieuwend >Gebruik moderne middelen >Zet ‘niet-traditionelen’ in via projecten

26 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 26 OR aantrekkelijk? >Laat mensen kennismaken (‘OR- experience’): –Wat is OR? –Welke kwaliteiten zijn nodig? –Past dat bij mij? >Ondersteuning van collega’s en leiding >Investeer (mondigheid, kennis, vaardigheden) >Bevestig ontwikkeling (EVC’s, certificaten, bespreekpunt bij functioneren) >Beloon deelname (onderdeel beoordeling) >Etc.

27 Patrick Vermeulen GITPOverleg: niet voor de vorm! 14-03-2012 Deel 3 Ontwikkeling Platform 27

28 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 28 Waarom samenwerken? Netwerk Platform OR netwerk

29 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 29 Meer invloed OR (en)? Netwerk Platform OR netwerk

30 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 30 Begint bij inhoud… omgeving inhoud platform

31 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 31 Inhoud >Opties: –kennisdeling (uitwisseling) –kennisopbouw –ontwikkelen gezamenlijke visie >Gezamenlijke visie maakt sterker front: sterkere positie van het platform t.a.v. andere stakeholders >Fundamenteel en/of praktisch: “Wat laten we nu liggen waar we samen sterker zouden kunnen zijn?”

32 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 32 Samen Apart Samenwerken Vertrouwen Platform OR’en

33 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 33

34 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 34 Platform >Samenwerken en het voordeel van een gezamenlijke ‘vijand’… >Onderling vertrouwen vereist: –Duidelijkheid over verwachtingen –Rekening houden met inbreng/belangen –Openheid over afweging >Zijn wisselende coalities mogelijk en wenselijk? Per thema? Per ‘sector’?

35 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 35 Omgeving HR arbodienst middenkader bestuurder ‘concullega’ financiële afd. vakbonden ministeries Toezichthouders andere platforms adviseurs zorgverzekeraars inhoud OR

36 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 36 Platform HR arbodienst middenkader bestuurder ‘concullega’ financiële afd. vakbonden ministeries Toezichthouders andere platforms adviseurs zorgverzekeraars Samen Apart Samenwerken Vertrouwen

37 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 37 Vragen, o.a. >Kennis delen – naar opbouwen – naar gezamenlijke visie? >Fundamenteel en/of wat nu oppakken? Specifieke thema’s? >Verschillende coalities mogelijk/wenselijk binnen platform? >Wat is nodig voor verdere ontwikkeling samenwerking en vertrouwen? >Hoe ziet netwerk eruit? Nu en gewenst? >Hoe invloed uitoefenen? Welke methoden inzetten?

38 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 Methoden van invloed O.a. >Inspireren: organiseer congres, maak film >Consulteren: betrekken staffunctionarissen >Rationeel overtuigen: pamflet, visiestuk, zwartboek >Coalities met onverwachte medestanders >Druk uitoefenen: (concept) persbericht 38

39 Patrick Vermeulen GITPOverleg: niet voor de vorm! 14-03-2012 19-05-2011 39 Beïnvloeden methoden

40 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 40 Inspireren >Enthousiasme opwekken voor een verzoek of voorstel door in te spelen op waarden, idealen en aspiraties van de ander >Spreekt vertrouwen uit in de capaciteiten van de ander: zij kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan geschetste toekomstperspectieven Vb: organisatie congres voor stakeholders of film met voorbeelden

41 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 41 Consulteren >Anderen laten meedenken in strategie, activiteit of verandering >Je onderzoekt belangen van de ander en betrekt deze bij oordeelsvorming (en eventueel voorstellen aan anderen) >Vraagt bereidheid rekening te houden met belangen en suggesties Vb. betrekken staffunctionarissen

42 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 42 Persoonlijk beroep doen >Beroep op loyaliteit of sympathie ander >Inspelen op gevoelens om iets te bereiken >Anderen vragen om een bijzondere behandeling op basis van een goede relatie of ervaringen Vb. OR voorzitters spreken ieder hun eigen bestuurder aan

43 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 43 Onderhandelen, o.a. >Ander iets beloven om terug te doen als hij/zij nu steunt >Onderzoek belangen van de ander en geef aan waarin je mee wilt gaan >De ander een gunst verlenen om de ander mee te krijgen Vb. rondom arbeidsvoorwaarden

44 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 44 Gunstige sfeer creëren >Om een positieve reactie te krijgen op voorstellen of verzoeken >Ander in de goede stemming krijgen (belangstelling tonen, complimenten geven, behulpzaam zijn) >Initiatief tonen om de ander te ondersteunen voor zelf een beroep op hen te doen Vb. bij elkaar brengen commissarissen

45 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 45 Rationeel overtuigen >Feiten en logische argumenten aanvoeren >Vanuit dossierkennis tegenargumenten inbrengen >Voordelen en kansen en eigen voorstellen onderbouwen Vb. pamflet, visiestuk, zwartboek

46 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 46 Coalitie sluiten >Hulp of steun van anderen gebruiken om weer anderen te overtuigen >Gelijkgestemden opzoeken >Gebruik maken van medestanders bij realiseren eigen belang Vb. coalitie met onverwachte medestanders (zoals middenkader)

47 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 47 Druk uitoefenen >Dreigende scenario’s schetsen als uw verzoek niet wordt ingewilligd of voorstel niet gevolgd >Duidelijk op gevolgen wijzen als het doel niet gehaald wordt Vb. concept persbericht

48 GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 19-05- 2011 48 Legitimeren >Naar jurisprudentie verwijzen >Duidelijk maken dat voorstel conform bestaande regelingen, procedures, normen en waarden zijn >Duidelijk maken aan wie gunst eerder is verleend Vb. vergelijking met andere branches