De gedroomde wereld Utopische ideeën in kunst en architectuur Thema vwo 2006 & 2008 Voor het Centraal Schriftelijk Examen Kunstgeschiedenis en Kunstbeschouwing.

Presentatie over: "De gedroomde wereld Utopische ideeën in kunst en architectuur Thema vwo 2006 & 2008 Voor het Centraal Schriftelijk Examen Kunstgeschiedenis en Kunstbeschouwing."— Transcript van de presentatie:

1 De gedroomde wereld Utopische ideeën in kunst en architectuur Thema vwo 2006 & 2008
Voor het Centraal Schriftelijk Examen Kunstgeschiedenis en Kunstbeschouwing als onderdeel van de vakken Handenarbeid, Tekenen en Textiele Wervormen

2 De gedroomde wereld Utopische ideeën in kunst en architectuur
Utopia?

3 De gedroomde wereld Utopische ideeën in kunst en architectuur
Utopia? Sir Thomas More Engeland Leuven, 1516

4 De gedroomde wereld Utopische ideeën in kunst en architectuur
Neem het boekje in ongeveer 10 minuten voor jezelf door. Schrijf op: hoe het boekje opgebouwd is (opbouw, onderdelen) wat je kunt verwachten van de inhoud

5 Nieuwe tijden: een historische verkenning
De gedroomde wereld Utopische ideeën in kunst en architectuur Inleiding Nieuwe tijden: een historische verkenning

6 Inleiding I: het eiland Utopia
Citaat Utopia: 200 mijl breed, uiteinden lopen naar elkaar toe 54 steden, gebouwd volgens zelfde principe taal, levenswijze, gebruiken, wetten overal hetzelfde Alle huizen grote tuin 12 mijl platteland rond steden Gemeenschappen: families Verscheidenheid godsdiensten, maar meerderheid: één goddelijk Wezen Samengevat: a-religieus, geldloos, vanuit de rede, vreedzaam

7 Inleiding I: het eiland Utopia
Thomas More ( ) Engelse politicus en humanist Een waarlijk gouden boekje over de beste maatschappij en over het nieuwe land Utopia Grieks: ‘eu-topos’ -> ‘goede plaats’ ‘ou-topos’ -> ‘niet-land’ Utopia: “gelukkig land, waar het redelijk en eerlijk toegaat, maar tegelijkertijd ook een fictief land of een nergensland’

8 Inleiding I: het eiland Utopia
Utopia, negatief niet houden aan regels: dwangarbeid, van eiland af Afwijzing buitenlanders Sterk hiërarchische structuur (individu ondergeschikt) Saai en monotoon More onderkent dit zelf ook Meer over Utopia van More: klik hier

9 Utopia

10 Utopia

11 Utopia

12 Utopia Thomas More Door Holbein

13 Inleiding I: het eiland Utopia
Tijd van Utopia: Kerkelijke en wereldlijke orde instabiel: overgang middeleeuwen naar een nieuwe tijd Veel utopische toekomstvisioenen 1492: Columbus ontdekt Amerika 1511: Erasmus: Lof der zotheid 1512: Niccolò Machiavelli: Il Principe (De Vorst) 1517: Luther in Wittenberg

14 Utopia Columbus

15 Utopia Erasmus Door Holbein

16 Utopia Machiavelli

17 Utopia Maarten Luther

18 Inleiding II: Scharnier in de tijd: 1848
Utopieën in westerse geschiedenis: Golfbeweging Meestal in tijd van instabiliteit en onrust B.v. 16e eeuw + halverwege 19e 1848 ijkpunt overgang naar moderne wereld Begin industriële revolutie (I.R.) Vooruitgang wetenschap -> concentreren op afzonderlijke delen i.p.v. som Kunstgeschiedenis wordt wetenschap John Stuart Mill: Principles of Political Economy (doctrine I.R. + kapitalisme)

19 Utopia John Stuart Mill

20 Inleiding II: Scharnier in de tijd: 1848
Kunst en architectuur Ook breekpunten en tegenstellingen Romantici vs. Realisten Engeland: pre-rafaëlisten Classicisme, middeleeuwen, ijzer Morris: Arts and Crafts Wagner: Gesamtkunstwerk (muziek, theater en poëzie samen)

21 Utopia Ontwerp William Morris

22 Utopia Prerafaëliet Rossetti

23 Utopia Richard Wagner

24 Inleiding III: Dystopia
Keerzijde vooruitgang Werklui nieuw soort werk, b.v. lopende band, specialiseren, i.p.v. volledig ambacht Mens slaaf van techniek? Beter voedsel en gezondheidszorg: snelle toename bevolking Tweedeling: rijk en arm Rellen 1848: onvrede -> rellen Parijs -> snelle verspreiding door Europa Maar kortstondige Eur. verbroedering -> tegenstellingen groter, nationalisme

25 Inleiding IV: Visioenen
Karl Marx en Friedrich Engels 1848: Communistisch Manifest Klassentegenstellingen in geschiedenis Uiteindelijk moet macht naar arbeiders “Proletariërs aller landen, verenigt u.” Klassenloze maatschappij Utopieën nachtmerries totalitaire utopieën: USSR, Derde Rijk, Mao’s Culturele Revolutie, Pol Pots Rode Khmer Nu: post-utopische tijd -> micro-utopieën

26 Utopia Karl Marx