Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

Presentatie over: "Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie"— Transcript van de presentatie:

1 Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie
Regiodagen Gemeentefinancien 2017 Zwolle 27 juni & Eindhoven 29 juni & Rotterdam 6 juli 2017 Caspar Boendermaker Lonneke de Waal

2 Indeling CEGOIA model van CE Delft
De belangrijkste knoppen om aan te draaien… Energiescenario Haarlem Aardgasvrij 2040 Voorbeelden en projecten, oa maatschappelijk vastgoed Verduurzamen maatschappelijk vastgoed: doen! 5 stappen naar verduurzaming Inzicht verkrijgen Ambities bepalen Expertises bijeenbrengen Verantwoord investeren – contractering Bekostiging, budgettering, financiering Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

3 Dit is de titel van deze presentatie | 16 januari 2008

4 Besparen = isoleren duurzame elektra duurzame warmte

5 Het model is door CE Delft ontwikkeld om een uitspraak te doen over het
klimaatneutrale eindbeeld en de mogelijke ontwikkeling van het energievraagstuk in de gebouwde omgeving en de gevolgen die dat heeft voor de fysieke (infra)structuren en ruimtelijke ordening.

6 De energieopgave in beeld Warmte is belangrijker dan gedacht

7

8 Warmtenetten en warmtebronnen
Doel: duurzame warmte beschikbaar stellen in Haarlem voor 2040 Verschillende warmtebronnen zijn mogelijk: Geothermie (lokaal, regionaal en MRA) Tata Steel, datacentra, enz. (MRA) Zeer diepe geothermie (MRA)

9 Elektrische opwek 1/3e binnen de stadsgrenzen en 2/3e buiten de stadsgrenzen van Haarlem
Doel: Elektrische opwek gereed in 2030 Waarvan 600 TJ/jr binnen de grenzen Op alle daken behalve het historische centrum Waarvan TJ/jaar buiten de grenzen 60 windturbines van elk 3 MW of zonnepanelen in zonneweides (evenveel vermogen als het huidige Amalia windpark)

10 Energiebesparing en - opwekking Scholen, maatschappelijk vastgoed, sportverenigingen
Doelstelling: voor 2030 zijn alle maatschappelijke gebouwen aangepast, passend bij ambitieniveau routekaart. Doelstelling scholen (Green deal?) Doelstelling maatschappelijke partners Doelstelling sportvoorzieningen Zeer belangrijke voorbeeldfunctie! Alle daken zijn nodig voor elektrische opwek! Kansen voor onderwijs en werkgelegenheid meenemen!

11 Energiebesparing sociale huurwoningen Bod van de corporaties
Doelstelling: de huurwoningen worden verduurzaamd, passend bij de ambitie van de regio, via de prestatieafspraken. Gemiddeld label B in 2025 Alle daken nodig voor zonnepanelen

12 Energiebesparing particuliere koopwoningen Bod van de ondernemers
Doelstelling: ca particuliere woningen voor 2040 (=marktcapaciteit woningen per jaar) Stichting Huizen Aanpak (45 regionale ondernemers) 6 Product Markt Combinaties Marktcapaciteit van 300 woningen per jaar in 2018

13 Aardgasvrije nieuwbouw
Doel: aardgasvrije nieuwbouw in 2018 Voor verkoop door gemeente Voor andere verkoop binnen de gemeentegrenzen Aardgasvrije Nieuwbouw i.s.m. de regiogemeenten en de MRA Aansluiting bij Green Deal Aardgasloze wijken

14 Planburo voor de Leefomgeving - Gemiddelde jaarlijkse investering; mainstream – non-mainstream
Bron: Planbureau voor de Leefomgeving Regiodagen Gemeentefinancien 2017

15 Besparen = isoleren duurzame elektra duurzame warmte

16 Verduurzamen van Maatschappelijk vastgoed: Doen!

17 Gemiddelde labelverdeling gemeentelijk vastgoed
Bijna 40% Label D of lager Milieuwetgeving/klimaatakkoord energie besparing gemeentelijk vastgoed; contractkeuzes

18 5 stappen naar verduurzaming MVg
Inzicht verkrijgen Ambities bepalen Expertises bijeenbrengen Verantwoord investeren – contractering Bekostiging, budgettering, financiering financiering van de energie transitie; VNG Congres; 13 juni 2017

19 1. Inzicht in de portefeuille

20 BNG scan voor maatschappelijk vastgoed

21 Een overzicht van de portefeuille
Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

22 Verduurzamingsmogelijkheden per pand
Regiodagen Gemeentefinancien 2017

23 Samenvatting op portefeuille niveau

24 2. Ambities bepalen

25 energie besparing gemeentelijk vastgoed; contractkeuzes

26 3. Expertise bij elkaar brengen
Duurzaamheid klimaatdoelen Vastgoed Beheer en onderhoud Financiën

27 4. Verantwoord investeren & energie besparen; Contractkeuzes
Zonnedak Warmtepomp Afdekscherm UV filtratie Gevolg: Grote besparing op gas Iets meer electriciteitsverbruik Ingewikkelde interface gebruik en energie management Regiodagen Gemeentefinancien 2017

28 Plein Oost – Uitgestelde betaling
Frisse school klasse B Energie Prestatie Coëfficiënt op papier = 0 5% uitgestelde betaling Energie Prestatie Coëfficiënt in praktijk = 0 Regiodagen Gemeentefinancien 2017

29 gemeentegebouwen Eindhoven - Flexibiliteit
energie besparing gemeentelijk vastgoed; contractkeuzes

30 Zwembaden Rotterdam - Esco
Ervaring: Rotterdam 9 zwembaden verduurzaamd, geen kosten voor de gemeente Contract afgesloten met Energy Service Company (ESCo) ESCo garandeert 34% besparing op energiekosten ESCo garandeert 15% besparing op onderhoudskosten Regiodagen Gemeentefinancien 2017

31 Roteb gebouw Rotterdam - ESCo
Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

32 Nieuwbouw gemeentehuis Westland - DBFMO
Gezond binnenmilieu CO²-neutraal EPG van nul Warmte/Koude Opslag, 'triple glass' (HR+++) LED-verlichting en PVT-panelen Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

33 5. Bekostiging budgettering

34 Bekostiging / Financiering
Publieke financiering Publieke bekostiging Private bekostiging Private financiering, omdat: Leningen plafond – betere efficiency – prestatiecontracten – ontzorgen – geen eigenaar - tucht van de bank Private financiering webinar contrkeuze

35 Alternatieve financieringsmogelijkheden
Rol BNG Bank verbreed zich. Naast balansfinanciering, steeds vaker PPS / projectmatige financiering en nieuwe investeringsproposities In deze laatste benadrukken dat wij de belangen behartigen van de gemeente bij het financierbaar maken van projecten (lage kosten voor financiering door s-vrije structuur, en tegelijkertijd door tucht van de banken risico voor gemeente beperken)

36 Energieprestatie contracten / esco SDE projecten Energiesponsoring
Projectfinanciering PPS - CV/BV/Vof Concessie / Dbfm(o) Energieprestatie contracten / esco SDE projecten Energiesponsoring financiering van de energie transitie; VNG Congres; 13 juni 2017

37 Projectfinanciering Projectrisico (non-recourse)
Kasstromen van het project zijn leidend Off-balance: beperkte druk op de balans van projecteigenaren Het uiteindelijke projectrisico ligt bij de projecteigenaren en financiers van het project Tucht van de financiers Bewezen techniek (over het algemeen) Risicoallocatie & projectmanagement Sterk juridische basis Betrouwbaarheid partijen (projecteigenaren en aannemers) Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

38 Project financieringen
Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

39 Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

40 EnergieSponsoring

41 Surface of Things Multifunctioneel Stedelijk Oppervlak Eindhoven Goes
Dordrecht Den Bosch Ridderkerk Zwijndrecht Utrecht Goes Oirschot Rijswijk De Lier Veenendaal Delft Surface of Things

42 Surface of Things Softs Points Rotterdam Den Haag Eindhoven Ridderkerk
Dordrecht Leiden Alphen aan den Rijn Noordwijk Katwijk Zoetermeer Wageningen Goes Zwijndrecht Papendrecht Woerden Helmond Veenendaal Westland Enschede Barendrecht Albrandswaard Waddinxveen Buren Venlo Den Helder Utrecht Softs Points Surface of Things Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

43 Dordrecht

44 Goes

45 Ridderkerk

46 zonne-energie

47 SponsorSolars op de daken
Met de verhuuropbrengsten uit de SponsorSolars, worden de andere verduurzamingsmaatregelen betaald. De energiebesparing is direct voelbaar in de begroting Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

48 Een gesponsord netwerk/ SponsorSolars
…. Jaar 1 + 80 m² Jaar 2 + 80 m² Jaar 3 + 80 m² Jaar 4 + 80 m² Jaar 5 + 80 m² 5 jaar gebruik van Softs Point 400 m² SponsorSolars Potentiele opbrengst : €6,800 p/jaar 15 jaar lang ad € Maatschappelijk vastgoed; aanjager van de energietransitie

49 energie besparen

50 EnergieSponsor Project
We maken samen een EnergieSponsor Project Softs Points SponsorSolars Maatregelen Made in, by, for Uitnodiging lokale en regionale bedrijven Inhuur en training van werkzoekenden EnergieSponsor Dealers Softs Partners

51 Energiesponsoring= Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed Bestedingsruimte creëren voor Maatschappelijke organisaties Lokale hernieuwbare energieopwekking Werkwijze Financiering door de markt (Energiesponsoring) Georganiseerd door Softs en maatschappelijke organisaties (Energiesponsorplan) Aanpak erkende maatregelen en must do’s

52 Bent u betrokken bij de Energietransitie?
BNG Bank kan u helpen Belangrijkste uitdagingen -Timing (assets moeten er aan toe zijn) -Helderheid in ambities: energie neutraal of budget neutraal -Realistische allocatie van risico’s -Durf zelfde methodiek te gebruiken - bijv waardebepaling assets -Durf zelfde contracten te gebruiken - bijv RGG -Zorg voor prikkels; inbreng EV maar niet teveel

53 Caspar Boendermaker E Chantal Putker E