Decompressieziekte Dr Herman van Bogaert.

Presentatie over: "Decompressieziekte Dr Herman van Bogaert."— Transcript van de presentatie:

1 Decompressieziekte Dr Herman van Bogaert

2 Decompressieziekte. Inleiding
Een duik bestaat uit drie fasen: Daalfase of compressiefase Bodemfase of iso-pressiefase Stijgfase of decompressiefase Ziektetekenen van decompressieziekte zullen zich manifesteren tijdens het stijgen of in de uren nadien Onderscheid met luchtembolie is academisch

3 Decompressieziekte Oorzaak: stikstofbellen
De stikstofbellen veroorzaken symptomen op de volgende manieren Rechtstreekse druk op de weefsels (intra-tissulaire bellen) Uitwendige druk op een bloedvat met storing bloedvoorziening stroomafwaarts (extravasculaire bellen) Blokkering bloedvoorziening (intravasculaire bellen) Bloedreacties

4 Bloedreacties Activatie van leucocyten, bloedplaatjes, endotheelcellen (NO) Complementactivatie en stolling Micropartikels?

5 Stikstofbellen Kunnen overal in het lichaam voorkomen - in de weefsels
- in de veneuze circulatie - in de arteriële circulatie (paradoxale embolen)

6 Stikstofbellen In de weefsels

7 Stikstofbellen In de veneuze circulatie
Vastgesteld met doppler Silent bubbles: veroorzaken geen decompressieziekte. Schadelijk? De meeste bellen worden weggefilterd door de longen, indien niet te talrijk en niet te groot

8 Stikstofbellen In de arteriële circulatie Bij explosieve decompressie
Paradoxale embolen Via PFO Via longshunts

9 Open foramen ovale van het hart
Verbinding tussen beide voorkamers van het hart Aanwezig bij 30% van de bevolking Stikstofbellen kunnen rechtstreeks naar de arteriële circulatie bewegen zonder de longfilter te passeren (paradoxale embolen)

10

11

12

13 Wet van Henry Bij constante temperatuur is de hoeveelheid gas die zal oplossen in een vloeistof evenredig met de druk die dit gas uitoefent op de vloeistof Toepassing op de duiker: Vloeistof = lichaam van de duiker Gas = stikstof dat zich bevindt in de longen

14 Wet van Henry

15 Factoren die de uitwisseling van gas bepalen
Aard van het gas: De oplosbaarheid van een gas voor een bepaalde vloeistof hangt af van de oplosbaarheidscoëfficiënt He<N2<H Temperatuur: hoe lager de temperatuur hoe meer gas oplost in een vloeistof Oppervlakte: hoe groter het contactoppervlakte, hoe vlugger het gas oplost in de vloeistof Druk: wet van Henry Tijd: periode of halfwaardetijd

16 Opname van stikstof De opname van stikstof gebeurt exponentiëel

17 Opname en afgifte van stikstof
Principe van Haldane

18 Periode of halfwaardetijd
De periode van een weefsel is de tijd die een weefsel nodig heeft om zich voor 50% te verzadigen (of ontzadigen) Een snel weefsel is een weefsel met een korte periode. Het is een goed doorbloed weefsel (bloed, longweefsel) Een traag weefsel is een weefsel met een lange periode. Het is een slecht doorbloed weefsel (kraakbeen, peesstructuren)

19

20

21 Normale gaseliminatie

22 Brutale gaseliminatie

23 Hoe onstaan bellen? Nucleatietheorie Bellen onstaan rond gaskernen

24 Symptomen 90% van de symptomen treden op binnen het uur. Intervallen van meerdere uren zijn mogelijk. 40% van de decompressieongevallen zijn “onverklaard” De kans op DCZ wordt geschat op 1/ duiken

25 Symptomen Oude indeling: Nieuwe indeling:
Type 1: pijn of huidsymptomen Type 2: neurologische symptomen of longsymptomen Nieuwe indeling: Beschrijving van het ziektebeeld Opgeven evolutie: stationair, verbeterend, verslechterend Stikstofload

26 Symptomen Huidsymptomen “schapen en vlooien”
Meestal bij duiken met droogpak of bij duiken in een drukkamer Correlatie met PFO Osteo-articulaire DCZ “BENDS” Meestal monoarticulair Meestal gewricht dat het meest werd belast Schouder>elleboog>knie>heup Pijnstillers weinig effect. Lokale druk

27

28

29

30 Symptomen Ruggenmergaantasting Meestal niveau T8
Sensibiliteitsstoornissen komen het frekwentst voor (paresthesiëen) Motorische stoornissen (parese tot paralyse) Blaasfunctiestoornissen (globus) Stoornissen van stoelgang, erectiestoornissen Vnl aantasting van de witte stof (bloedingen)

31 Fysiopathologie (1) Aantasting van de witte stof, met sparen van de grijze stof. N2 is lipofiel Vetinhoud witte stof 75%, grijze stof 30% N2 5 x meer oplosbaar in witte stof dan in grijze Surfactant eiwit rijk aanwezig in witte stof Ratio DCZ ruggenmerg/hersenen = 3/1

32 Fysiopathologie (2) Veneuze bellen in de epidurale plexus, vena azygos? Arteriële embolen? In situ?

33 Symptomen Evenwichtsstoornissen Longen “chokes”
Vertigo, meestal met intacte gehoorsfunctie Komt meer voor dan vroeger Teleurstellende behandelingsresultaten Herstel binnen de 14 dagen Binnenoor? Kleine hersenen? Zenuwknopen? Longen “chokes” Longfilter overweldigd door stikstofbellen met retrograde stuwing

34 Symptomen Hersenen Vermoeidheid Vaak bij PFO
Allerlei neurologische beelden zijn mogelijk Vermoeidheid Typisch symptoom dat nagenoeg steeds aanwezig is

35 Symptomen (DAN data) 40.4% neurologisch 22.2% pijn
23% gevoelsstoornissen 8.1% motorische stoornissen 2.3% gangstoornissen 0.5% blaasproblemen 22.2% pijn 14.7% algemene tekenen 12.6% audiovestibulair 3.5% huidsymptomen

36 Laattijdige gevolgen Aseptische botnecrose Hersenletsels
A lesies = rond het gewricht B lesies = in de schacht van de grote beenderen Vnl humerus, femur en tibia Incidentie veel verminderd door veiligere duiktabellen Hersenletsels Schade door silent bubbles bij PFO?

37 Risiscofactoren(1) Duikprofiel Leeftijd Geslacht?
Fysieke inspanning voor, tijdens of na de duik Slechte fysieke conditie Obesitas

38 Risiscofactoren (2) Dehydratatie Koude
Warme douche, zonnebaden, sauna na duik Vliegen na duik Medicatie? CO2

39 Eerste hulpmaatregelen

40 Eerste hulpmaatregelen
Reanimatie indien nodig (zelden)

41 Eerste hulpmaatregelen
Reanimatie indien nodig (zelden) Normobare zuurstof 100%

42 Eerste hulpmaatregelen
Reanimatie indien nodig (zelden) Normobare zuurstof 100% Vocht Perfusie (HAES Steril, fysiologisch, Hartmann) Geen glucose! Per os: 1/3 fruitsap, 2/3 water + 1 teelepel zout

43 Hyperbare behandeling
US Navy 5 Korte tabel voor preventieve behandeling US Navy 6 Bij symptomen van DCZ of bij CAGE Arts beslist over verlenging op 18 en/of 9 m Andere tabellen zijn mogelijk op beslissing van bevoegd arts

44 Decompressieziekte

45 US Navy 5 Preventieve tabel

46 US Navy 6 Bij symptomen

47 Everything under controle, babe

48

49

50

51

52 Kritische oververzadigingscoëfficiënt
Wanneer bij een systeem gas-vloeistof in evenwicht, de gasdruk boven de vloeistof daalt, wordt het evenwicht verstoord. Een deel van het opgeloste gas verlaat de vloeistof en voegt zich bij de gasfase boven de vloeistof. Alvorens een nieuw evenwicht bereikt wordt, is de vloeistof tijdelijk oververzadigd.

53 Kritische oververzadigingscoëfficiënt
Als de drukvermindering voldoende zwak is, gaat het opgeloste gas over in de gasfase ter hoogte van het vloeistofoppervlak Bij grote drukvermindering gaat het opgeloste gas over in zijn gasfase onder de vorm van bellen

54 Kritische oververzadigingscoëfficiënt
De kritische oververzadigingscoëfficiënt is de maximale verhouding tussen de partiële gasdruk in de vloeistof en de partiële gasdruk boven de vloeistof, zonder dat bellen gevormd worden. psaturatie Cs = p decompressie

55 Duiktabellen Decompressieschema Duiktabellen Stijgsnelheid
Decompressiestops Decompressiegas Oppervlaktedecompressie Duiktabellen US Navy, DCIEM, Bühlmann, PADI,…

56 Duiktabellen Doel: vorming van inert gas bellen beperken
Mathematische modellen Vereenvoudigingen Veronderstellingen One fits all Probabiliteit DCZ 2% aanvaardbaar? Doppler metingen

57 Duikcomputers

58

59 Doppler

60

61