Thema 31 Zenuwstelsel en spieren

Presentatie over: "Thema 31 Zenuwstelsel en spieren"— Transcript van de presentatie:

1 Thema 31 Zenuwstelsel en spieren
Par Zenuwstelsel

2 Schema zenuwstelsel en hormoonstelsel

3 Zenuwstelsel en spieren
Regeling van talloze processen in het lichaam Regeling van reacties op talloze processen buiten het lichaam Hormoonstelsel: regeling van processen die langer duren, bijv. groei – voortplanting Zenuwstelsel: regeling van snelle processen zoals bewegingen, bijv. reflexen – reacties

4 Perifere zenuwstelsel: de zenuwen
Centraal – Perifeer zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel: grote en kleine hersenen – hersenstam – ruggenmerg Perifere zenuwstelsel: de zenuwen

5 Par. 31.4 Indelingen zenuwstelsel

6 Proces van waarnemen – reageren
Zintuigcellen nemen een prikkel waar Prikkel: invloed van milieu op organisme Prikkel veroorzaakt impuls in zenuwcel Impuls is een elektrisch signaal van de zintuigcel naar de hersenen Hersenen verwerken impuls: bewuste waarneming Hersenen geven impuls af naar spieren of klieren: reactie

7 Proces van waarnemen – reageren
Zintuigcel: receptor (ontvanger) Zenuwcel: conductor (geleider) Spier- of kliercel: effector (uitvoerder)

8 Zenuwcellen en functies
Gevoelszenuwcel of sensorische zenuwcel Bewegingszenuwcel of motorische zenuwcel Schakelcel

9 Bouw zenuwcel algemeen
Dendriet is uitloper die impuls naar cellichaam brengt Axon (of neuriet) is uitloper die impuls van cellichaam af geleidt Myelineschede omgeeft uitlopers (cellen van Schwann) Synapsen zijn plaatsen waar impulsen worden doorgegeven

10 Schakelcel: geleiden impulsen binnen czs en liggen geheel binnen czs
Verschillen tussen zenuwcellen Sensorische zenuwcel: geleiden impulsen van zintuig naar czs. Cellichaam ligt vlakbij czs. Eén lange dendriet, korter axon Motorische zenuwcel: geleidt impulsen van csz naar klier of spier. Eén langer axon, meer korte dendrieten Schakelcel: geleiden impulsen binnen czs en liggen geheel binnen czs

11 Zenuwen Zenuw is een bundel uitlopers van zenuwcellen
Uitlopers zijn geïsoleerd door myelineschede Gevoelszenuw: uitlopers van sensorische zenuwcellen Bewegingszenuw: uitlopers van motorische zenuwcellen Gemengde zenuw: beide soorten uitlopers Meeste zenuwen zijn gemengde zenuwen

12 Par. 31.4.2Het autonome zenuwstelsel
Thema 31 Zenuwstelsel en spieren Par Het autonome zenuwstelsel

13 Indeling zenuwstelsel
Indeling op basis van bouw: centraal – perifeer zenuwstelsel Indeling op basis van functie: animaal – autonoom zenuwstelsel Animaal zenuwstelsel: bewuste reacties en reflexen (zintuigen + skeletspieren) Autonoom of vegetatief zenuwstelsel: regeling van inwendige organen zonder invloed van de wil Autonoom zenuwstelsel werkt nauw samen met hormoonstelsel = Thema 38

14 Indeling autonome zenuwstelsel
Orthosympathische zenuwstelsel: invloed op organen zodat lichaam arbeid kan verrichten Voor arbeid is energie nodig Alle processen voor opwekking energie: dissimilatie (Voorbeeld: verbranding glucose) Voorbeelden van werking orthosympathisch zenuwstelsel: hogere hartslag, snellere ademhaling, verwijding bronchiën (waarom?)

15 Indeling autonome zenuwstelsel
Parasympathische zenuwstelsel: invloed op organen zodat lichaam tot rust komt en herstelt Alle processen waarbij stoffen opgebouwd worden voor herstel en energie in organische stoffen wordt vastgelegd: assimilatie Voorbeelden: productie verteringssappen, snellere darmbeweging, verwijding bloedvaten bij verteringstelsel, snellere nierwerking

16 Ortho- en parasympathische impulsen
Orthosympathisch zenuwstelsel: impulsen gaan vanuit ruggenmerg via grensstrengen  twee reeksen ganglia van boven naar beneden links en rechts van de wervelkolom  zenuwen naar de organen Parasympathisch zenuwstelsel: impulsen gaan vanuit de hersenstam via de rechter en linker zwervende zenuwen naar de organen. Beide bedienen dezelfde organen maar hebben met hun regeling een tegengestelde invloed Voorbeeld: hartslag wordt door invloed van impulsen via de orthosympathische zenuw verhoogd, maar door invloed van impulsen via de parasympathische zenuw verlaagd

17 Parasympathisch - Orthosympathisch

18 Regeling organen door centraal zenuwstelsel
Orgaan dat beïnvloed wordt door centraal zenuwstelsel = doelwitorgaan Voorziening van zenuwen voor regeling orgaan = innervatie Elk doelwitorgaan wordt door twee verschillende soorten zenuwen geregeld: een ortho- en een parasympathische zenuw Dat noem je dubbele innervatie (Voorbeeld?) Beide soorten zenuwen zijn voortdurend actief, afhankelijk van omstandigheden, gecoördineerd door centra in de hersenstam

19 Het zenuwstelsel video’s
min min BIOPLEK