Capaciteitsplanning Terug- en vooruitblik

Presentatie over: "Capaciteitsplanning Terug- en vooruitblik"— Transcript van de presentatie:

1 Capaciteitsplanning Terug- en vooruitblik
V.A.J. Slenter, arts M&G, arts beleid en advies KNMG Directeur Capaciteitsorgaan 12 februari Invitational conference BOLS Bedank bestuur BOLS voor de uitnodiging 15 minuten betekent dat ik alleen op de hoofdlijnen in kan gaan. Alles is voor de medische specialismen getotaliseerd, dus ik kan geen uitspraken doen per specialisme. Cijfers zijn zonder klinische farmacie, fysica, chemie, maar vanaf 2013 inclusief het profiel Spoedeisende Eeerste Hulp Nadeel is dat niemand zich dus in de gegevens kan herkennen, per specialisme kunnen de cijfers er anders uitzien. Portefeuillehouder is Joris Meegdes, in de zaal aanwezig, maar BOLS heeft mij gevraagd, doe ik graag 1

2 Inhoud Achtergrond Capaciteitsorgaan Terugblik Vooruitblik Conclusies
Volgende 10 sheets gaan in op het volgende: Kort over het Capaciteitsorgaan voor degenen die het niet kennen en toelichting op tot stand koming adviezen; Terugblik naar eerdere adviezen Capaciteitsorgaan; Vooruitblik naar de toekomst, toegelicht aan de hand van het advies 2013 Voorzichtige conclusies die getrokken kunnen worden uit dit verhaal 2 2

3 1. Achtergrond Capaciteitsorgaan
Opgericht door de KNMG in 1999 Bestuur 3*8 zetels/ stemmen Beroepsgroep: Mw. Schneider; Opleidingsinstellingen: Dhr. Breedveld, Levy, Thieme Groen, Oerlemans; Zorgverzekeraars: geen duidelijke afbakening. Kamer Medisch Specialisten Beroepsgroep: Mw. de Boer, Dhr. Brackel, Roscam Abbing, Veldhuizen; Opleidingsinstellingen: Mw. Barge, Dhr. Kimpen, Heineman, en Boon Zorgverzekeraars: Dhr. Kuiper + vacature Er bestaat mogelijk onduidelijkheid over de positie van het Capaciteitsorgaan Onafhankelijke stichting, opgericht in 1999; Bestuur bestaat uit drie partijen met elk 8 stemmen, de beroepsgroepen, de opleidingsinstellingen, en de verzekeraars; Adviezen worden opgesteld in de Kamer Medisch Specialisten, met 3 keer 4 zetels; VWS subsidiëert het Capaciteitsorgaan. Capaciteitsorgaan is onafhankelijk omdat deze drie partijen én VWS elk belangen hebben, die soms gelijk op lopen maar vaak ook niet. Het Capaciteitsorgaan werkt in de Kamer haar ramingen van telkens 8 à 9 scenario’s uit, met de daaruit resulterende zorgvraag voor de evenwichtsjaren 2025 en Hieruit kiest de Kamer Medisch Specialisten de twee meest waarschijnlijk scenario’s. Deze twee scenario’s leveren de minimum en de maximum bandbreedte op voor het advies in het Capaciteitsplan dat in het bestuur besproken wordt. Het Capaciteitsorgaan geeft haar adviezen aan het zorgveld en aan het ministerie van VWS. VWS neemt op basis van het advies en de reacties uit het veld in overleg met BOLS een besluit over de gewenste instroom. 3 3

4 2a. Terugblik adviezen 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 Min.
1.104 1.068 1.040 909 932 1.242 1.057 Max. 1.181 992 1.122 1.499 1.251 Gerealiseerd 1.120 1.172 1.095 1.084 1.107 1.069 1.051 1.061 1.153 1.391 1.385 1.379 De sheet laat alle adviezen zien die het Capaciteitsorgaan sinds de oprichting inzake de medische specialisten heeft gegeven. De adviezen zijn in de tabel een jaar naar achteren geplaatst omdat het ministerie en het veld minimaal een jaar nodig hebben om op de adviezen te reageren. Adviezen zijn gegeven in 2001, 2002, 2003, 2005, 2008, 2010 en Vanaf 2003 is er gewerkt met een bandbreedte, het minimum en het maximum advies. Die bandbreedte ontstond door te werken met 9 mogelijke scenario ’s voor de ontwikkeling van de zorgvraag, waarvan de Kamer Medisch Specialisten twee meest waarschijnlijke neemt voor de bandbreedte van het instroomadvies. In de onderste rij staat de gerealiseerde instroom aan aios in het betreffende jaar. Adviezen en instroom zijn exclusief klinische farmacie, chemie, en fysica. Twee dingen vallen op… 4 4

5 2b. Terugblik adviezen 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 Min.
1.104 1.068 1.040 909 932 1.242 1.057 Max. 1.181 992 1.122 1.499 1.251 Gerealiseerd 1.120 1.172 1.095 1.084 1.107 1.069 1.051 1.061 1.153 1.391 1.385 1.379 In de eerste plaats is dat de instroom die is gerealiseerd tussen 2006 en Met uitzondering van 2009 is die systematisch hoger dan ons maximum advies. In totaal zijn in de betreffende periode ruim 200 aios meer begonnen aan de erkende medische vervolgopleidingen dan wij hebben geadviseerd. Deze overschrijdingen van ons maximum advies waren het hoogst in de jaren 2006 tot De aios die toen met de opleiding begonnen zijn de afgelopen twee jaren grotendeels uitgestroomd. Waarschijnlijk heeft dit mede bijgedragen aan de situatie op dit moment, met werkzoekende collegae. Tegelijkertijd is het niet de enige mogelijke verklaring. Ook de effecten van het hoofdlijnenakkoord, de integrale budgettering, en de latere leeftijd waarop medisch specialisten inmiddels stoppen met werken spelen een rol. Hoe het ook zij, de terugblik toont in elk geval aan dat het model en de adviezen van het Capaciteitsorgaan redelijk dicht bij de werkelijkheid 6 jaar later liggen. Andersom geredeneerd is ook zichtbaar dat vanaf 2009 de instroom zich bijna altijd binnen de bandbreedte heeft bevonden, maar altijd dichter bij of boven het maximum dan het minimum zat 5 5

6 2c. Terugblik adviezen 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 Min.
1.104 1.068 1.040 909 932 1.242 1.057 Max. 1.181 992 1.122 1.499 1.251 Gerealiseerd 1.120 1.172 1.095 1.084 1.107 1.069 1.051 1.061 1.153 1.391 1.385 1.379 In de tweede plaats, en dan komen we wat dichter bij het heden, valt op dat ons advies in het Capaciteitsplan 2010 zowel voor het minimum als het maximum ruim 300 instroomplaatsen hoger ligt. De redenen daarvoor zijn als volgt: De internationale ontwikkelingen met betrekking tot de behoefte aan medisch specialisten. Een EU rapport uit 2009 spreekt van een verwachting van een tekort aan medisch personeel, dat rond 2020 ongeveer zal bedragen. In België en Duitsland waren toen de eerste signalen van tekorten al merkbaar. Het Capaciteitsorgaan ging toen ervan uit dat de instroom uit het buitenland als gevolg daarvan in de komende 10 jaar zou “opdrogen” en stelde de parameter buitenlandse instroom in haar Capaciteitsplan 2010 op 0; als gevolg daarvan moesten 90 aios meer instromen De resterende toename in het aantal op te leiden aios, ruim 200, was het gevolg van een toenemende zorgvraag als gevolg van demografische en voornamelijk sociaal sulturele factoren. In 2013 is het volgende Capaciteitsplan opgesteld, waarin de buitenlandse instroom wel weer is meegenomen. De daling van de onvervulde vraag zorgt samen met het opnieuw opnemen van de buitenlandse instroom voor het grootste deel van de daling van het aantal benodigde nieuwe aios die in 2014 te zien is. (De daling is overigens gemaskeerd omdat de SEH instroom van 42 tot 45 plaatsen op dat moment ook is meegenomen.) Waarom is de buitenlandse instroom in 2013 weer meegenomen? 6 6

7 De buitenlandse instroom werd in 2013 weer verdisconteerd in onze ramingen omdat de monitoring tot en met 2012 geen duidelijke daling van de buitenlandse instroom heeft laten zien. Jaarlijkse stroomden rond de 140 medisch specialisten in. 7 7

8 De vooruitblik: in bovenstaande grafiek is het advies 2013 grafisch uitgezet voor de medisch specialisten. De stippellijn toont de verwachte verandering van het aantal werkzame medisch specialisten als uitgegaan wordt van het minimum in de geadviseerde bandbreedte. De doorgetrokken lijn toont de verandering als uitgegaan wordt van het maximum in de bandbreedte. In 2013 waren er ongeveer werkzame specialisten, in 2031 zijn dat er tot afhankelijk van de keuzes die ten aanzien van de bandbreedte worden gemaakt. Er is ook nog iets anders zichtbaar. De volgende sheet laat dat beter zien. 8 8

9 De Y as is hier opgerekt niet om de verschillen, maar om de overeenkomsten beter te laten zien. De overeenkomst tussen beide scenario’s is dat tussen 2013 en 1019 de ontwikkeling van het aantal werkzame medisch specialisten niet meer aan verandering onderhevig is. Pas vanaf 2020 kunnen effecten van de gemaakte keuzes worden gezien. Het verschil in het aantal werkzame medisch specialisten in 2031 tussen de twee scenario’s bedraagt ongeveer oftewel 6%. De toename van het aantal medisch specialisten ten opzichte van 2013 bedraagt 40% respectievelijk 49%. De toename van het aantal beschikbare fte medisch specialist is veel lager tengevolge van de voortschrijdende feminisering in combinatie met een lager gemiddeld fte bij de vrouwelijke medische specialisten. 9 9

10 In sheet 7 was de instroom van medisch specialisten zichtbaar tot en met Inmiddels zijn de cijfers tot en met 2014 beschikbaar en lijkt inderdaad een trend zichtbaar te worden van een dalende instroom uit het buitenland. Dat komt goed uit, gezien de aantallen werkloze collegae. Tegeleijkertijd zijn er dus nog steeds medisch specialisten die naar Nederland worden gehaald. Dit is één voorbeeld van de continue monitoring die het Capaciteitsorgaan uitvoert. Andere, meer bekende voorbeelden zijn de Arbeidsmarktmonitor, die voor medisch specialisten weer in balans lijkt te zijn, en sinds kort de overzichten van het UWV met betrekking tot werkloze medisch specialisten, die geen toename van dat aantal laten zien. Als de monitoring van alle data aanleiding vormt voor een bijstelling van het advies in het Capaciteitsplan zal dat in de vorm van een tussentijds advies gebeuren, zoals bijvoorbeeld in 2009 voor de plastische chirurgie en MDL artsen. Het volgende integrale Capaciteitsplan is geagendeerd voor Er volgt nog overleg tussen het Capaciteitsorgaan en VWS over de exacte periode waarin het Capaciteitsplan wordt aangeleverd. 10 10

11 4. Conclusies De gerealiseerde instroom bevindt zich sinds 2004 rond of boven het maximum van de door ons geadviseerde bandbreedten; De bandbreedte in het advies 2013 wordt wederom niet benut. Een jaarlijkse instroom ter hoogte van ons minimum van aios (inclusief aios SEH) is volgens onze adviezen ook mogelijk (en meer in lijn met de ontwikkelingen rond verticale substitutie van medisch specialist naar verpleegkundig specialist en physician assistant); De buitenlandse instroom lijkt alsnog te gaan dalen; Veranderingen in onze adviezen hebben geen effecten op de korte termijn. Een verandering in onze advisering over de instroom aan aios heeft pas 7 tot 9 jaar later effect op de capaciteit op de arbeidsmarkt. 11 11

12