Eekhoorn - Sciurus vulgaris

Presentatie over: "Eekhoorn - Sciurus vulgaris"— Transcript van de presentatie:

1 Eekhoorn - Sciurus vulgaris
Ernst Dirksen

2 Opzet presentatie Inleiding Soortinformatie algemeen
Taxonomie en vergelijkbare soorten Uiterlijk / Herkenning Leefwijze / Voedsel Territorium Voortplanting Sporen / Geluid Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie methoden Waarnemingen doorgeven Verder lezen / Meer info? Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info?

3 Inleiding Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? De Zoogdiervereniging zet zich in voor de studie en de bescherming van alle in het wild levende zoogdieren en hun leefgebieden. Kantoor in Nijmegen (Natuurplaza) Vrijwilligers en werkgroepen door hele land Tijdschriften: Zoogdier en Lutra Telganger Meer informatie:

4 Soortinformatie algemeen
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Knaagdier Latijnse naam van eekhoorn; Sciurus vulgaris betekent ‘gewone schaduwstaart’ 2014 is het jaar van de eekhoorn

5 Taxonomie Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Orde: Rodentia (Knaagdieren) Familie: Sciuridae (Eekhoornachtigen) Geslacht: Sciurus (Boomeekhoorns)

6 Andere eekhoorns Eén inheemse soort in West-Europa
Andere soorten zijn ontsnapt of losgelaten Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Erik Korsten Maaike Plomp Siberische grondeekhoorn Tamias sibiricus grijze eekhoorn Sciurus carolinensis

7 Uiterlijk 20 tot 25 cm groot Mannetjes even groot als vrouwtjes
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? 20 tot 25 cm groot Mannetjes even groot als vrouwtjes Grote pluimstaat (tot 20 cm) 230 tot 415 gram Rug en staart rood(oranje) tot kastanje- of donkerbruin of zwart Wintervacht is grijzer van tint Buik wit of crèmekleurig Voorpoter korter dan achterpoten Oorpluimen welke in de winter langer zijn Grote snijtanden

8 Uiterlijk Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze
Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Ernst Dirksen

9 Uiterlijk Goede klimmer door lange gekromde klauwen aan achterpoten
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Ricky de Groot Goede klimmer door lange gekromde klauwen aan achterpoten Staart wordt gebruikt als roer

10 Leefgebied Voorkeur voor ouder bos
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Voorkeur voor ouder bos Voldoende voedsel en nestgelegenheid Annemarie van Diepenbeek

11 Leefwijze Actief in vroege ochtend en namiddag
In de winter minder actief, geen winterslaap In de herfst vetreserve opbouwen en voedselvoorraad aanleggen om winter door te komen Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Annemarie van Diepenbeek

12 Nesten Eén hoofdnest, meerdere kleine nesten
Bolvormig, minimaal 5 meter boven de grond Gemaakt van takken en twijgen met blad Winternest en kraamnest dikker bekleed Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Maaike Plomp

13 Voedsel Zoeken voedsel in bomen en op de grond
Hoofdzakelijk boomzaden zoals noten en zaden van dennen en sparren Daarnaast knoppen, bladeren, bessen, schors, paddenstoelen, rupsen, vogeleieren en jonge vogels Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Anneke Epping

14 Territorium Eekhoorns leven solitair
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Eekhoorns leven solitair Eigen leefgebied waarin voedsel gezocht word Leefgebieden overlappen Een klein deel van het leefgebied wordt verdedigd

15 Voortplanting Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Voortplantingsperiode van december tot februari en van mei tot juni Na de paring leven mannetjes alleen Draagtijd is 5 tot 6 weken Kraamnest 2 tot 5 jongen, kaal en blind Zoogtijd is 10 weken Na 3 maanden zelfstandig Na 10 maanden geslachtrijp Eekhoorns worden maximaal 7 jaar oud

16 Vraatsporen ‘Eetplekjes’ Paddenstoelen in bomen Gespleten hazelnoten
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? ‘Eetplekjes’ Paddenstoelen in bomen Gespleten hazelnoten Annemarie van Diepenbeek Annemarie van Diepenbeek Annemarie van Diepenbeek

17 Uitwerpselen Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze
Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Annemarie van Diepenbeek Annemarie van Diepenbeek

18 Loopsporen Paslengte 45 tot 100 cm Spronggalop Opzet Inleiding
Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Paslengte 45 tot 100 cm Spronggalop Annemarie van Diepenbeek Annemarie van Diepenbeek

19 Geluid Opwinding ‘tjuk-stuk-tjuk’ Alarm ‘chroe-roe-roe’
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Opwinding ‘tjuk-stuk-tjuk’ Alarm ‘chroe-roe-roe’ Begroeting ‘moek-moek-moek’ En verder…

20 Nestplaats Bolvormig nest, minimaal 5 meter boven de grond
Dennis Wansink Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Bolvormig nest, minimaal 5 meter boven de grond Goed zichtbaar in de winter Annemarie van Diepenbeek

21 Verspreiding in Europa
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info?

22 Verspreiding in Nederland
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info?

23 Beschermingsstatus De eekhoorn is in Nederland beschermd;
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? De eekhoorn is in Nederland beschermd; Flora- en faunawet (2002): tabel 2 Niet op de rode lijst In de periode is de populatie stabiel

24 Bedreigingen Natuurlijke vijanden (boommarter, havik en vos)
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Natuurlijke vijanden (boommarter, havik en vos) Onnatuurlijke vijanden (verkeer)

25 Exoten Uitheemse eekhoornsoorten kunnen de rode eekhoorn verdringen
In Groot-Brittannië is de rode eekhoorn zo goed als verdwenen door verspreiding van de grijze eekhoorn Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Ard van Roij

26 Inventarisatie methoden
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Eekhoorn zien? Zichtwaarnemingen Nesten Sporen

27 Waarnemingen doorgeven
Help de zoogdieren van Nederland door waarnemingen door te geven via onderstaande websites. Rechtstreeks aan de Zoogdiervereniging kan via Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info?

28 Stichting Eekhoornopvang Nederland
Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Enige gespecialiseerde opvangcentrum in Nederland voor zieke of jonge eekhoorns Worden zodra ze weer gezond zijn, uitgezet in de natuur

29 Meer informatie Verder lezen? www.zoogdiervereniging.nl/eekhoorn
Veldgids Diersporen Veldgids Europese zoogdieren Zoogdieratlassen Overige naslagwerken Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info?

30 Met dank aan Samenstelling materiaal: Zoogdiervereniging
Foto’s en tekeningen: Ernst Dirksen Erik Korsten Maaike Plomp Ricky de Groot Annemarie van Diepenbeek Anneke Epping Dennis Wansink Ard van Rooij Opzet Inleiding Soortinfo Taxonomie Uiterlijk Leefwijze Territorium Voortplanting Sporen Verspreiding Bedreigingen Inventarisatie Waarnemingen Meer info? Ricky de Groot