4e IPCC Rapport Een visie vanuit de wetenschap Henry Hooghiemstra, UvA-IBED Workshop: Het IPCC na 2007 ? 10 oktober 2007.

Presentatie over: "4e IPCC Rapport Een visie vanuit de wetenschap Henry Hooghiemstra, UvA-IBED Workshop: Het IPCC na 2007 ? 10 oktober 2007."— Transcript van de presentatie:

1 4e IPCC Rapport Een visie vanuit de wetenschap Henry Hooghiemstra, UvA-IBED hooghiemstra@science.uva.nl Workshop: Het IPCC na 2007 ? 10 oktober 2007

2 Welke achtergrond drijven mijn overwegingen ? biologie (paleo-ecologie; dynamiek ecosystemen; biodiversiteit) en aardwetenschappen (klimaatverandering, gebergtevorming, paleo- oceanografie) integratie terrestrisch en marien (multiproxy) reconstructies van tropische ecosystemen (Amerika, Afrika) van zeer droog (savanne, woestijn) tot zeer nat (regenwoud), en van laagland tot hoog montane ecosystemen (bergbossen, alpiene graslanden)

3 Wanneer? Waardoor?

4 Snelle toename van delta 14 C (abrupte afname zonne-activiteit) en grote verandering veenmos-soorten op Subboreaal-Subatlanticum overgang

5 Afname van aantal huidmondjes bij toename van CO 2

6 CO 2 stijging volgt temperatuur toename; Wagner et al., 1999 in Science

7 -snelle ontwikkelingen in de aardwetenschappen: klimaat is dynamisch (decade-schaal) en ecosystemen reageren snel -effecten van klimaatverandering op bewoning zijn altijd aanwezig geweest: verandering is de norm, ook in het heden en de toekomst -klimaat is een lange-termijn fenomeen, maar denken op langere tijdschalen is het publiek niet gewend -Een aanzienlijk deel van de informatiestroom wordt nauwelijks een duiding meegegeven

8 Afwezigheid van “duiding” leidt tot misvattingen en foutieve vragen: is klimaat stabiel / veranderlijk ? is snelheid voorspelde/geprojecteerde klimaatverandering uniek ? is biodiversiteit in gevaar vanwege het klimaat ? vele antwoorden liggen in het paleo-archief

9 Wat is de norm ? menselijke norm > 1 generatie culturele norm > enkele eeuwen landschaps norm > enkele millennia / Holoceen Kwartair geologische norm > ijstijden (15% van de tijd heeft interglaciale condities: regenwoud+; koraalriffen+; droogbos-; alpienegraslanden-) diep-geologische norm (>Plioceen/ >5Ma): de vergelijking gaat in toenemende mate mank

10 IPCC discussie vs. maatschappelijke discussie: Energievraagstuk > de maatschappij beslist (uitputting energiedragers; geo-politiek) Milieuvraagstuk > de maatschappij beslist (kwaliteit leefomgeving; hernieuwbaar / zuinig; behoud van verschillende diversiteiten) Klimaatvraagstuk > autonome natuurlijke variabiliteit met menselijke invloed. Hoeveel ? de hamvraag ! grote diversiteit aan meningen

11 ? ? ?

12 Vorming van wetenschappelijk inzicht verloopt zelden via concensus, maar is een strijdtoneel van opinies die moeten rijpen. IPCC Rapport is een mega-”review paper” (actuele stand van de wetenschap). Rijp en groen vormt thans teveel de basis van maatschappelijk beleid.

13 K.R. Briffa, 2000 in QSR Gemiddelde groei van jaarringen van temperatuurs-gevoelige soorten op het Noordelijk halfrond

14 Journal of Climate 18: 2308-2329 Er zijn veel meer hoge-resolutie curves nodig voor een betrouwbare reconstructie ‘ Hockey stick’

15

16

17 van halfwoestijn naar steppe

18 Plotselinge toename bevolkingsdichtheid in Tuva

19 Verspreidingskaart van de kultuur van de Scythen Klimaatverandering was gunstig voor de Scythen: bevolkingsexplosie en migraties.

20 Huidige voorlichting heeft een te groot sensatie- gehalte en leidt onvoldoende tot inzicht. Een betere duiding van gebeurtenissen en wetenschappelijke resultaten is voor het publiek cruciaal. Een taak voor.... # IPCC, universiteiten, onderzoekinstituten van KNAW/NWO, vakverenigingen # PCCC, KlimaatKeuken (InnovatieNetwerk), ministeries, KNMI # media

21 KNMI: belangrijke publieksvoorlichtende taak. Dus een “conservatieve” houding vereist ? Universiteiten & Onderzoekinstituten: “cutting edge” onderzoek. Moeten vooral stenen in de vijver kunnen gooien ! Geen vooroordelen: alle beargumenteerde opinies zijn welkom ! KNAW: vooral evaluatie van onderzoek en onderzoekstructuren > richtinggevend aan beleid. Hoe onafhankelijk ? NWO: onderzoek financieel faciliteren op basis van vooral wetenschappelijke criteria

22 Conclusies (1): Onderzoek klimaatverandering is nog onevenwichtig: modellen > < datareeksen veel scenario-studies over effecten > < weinig scenario studies over mechanismen (versterkingsmechanismen, +/- terugkoppelingen zijn nog weinig begrepen)

23 Conclusies (2): IPCC rapport geeft waardevolle synthese van inzicht maar te weinig synthese van uitzicht op nieuw onderzoek. Aandacht moet vooral gaan naar onbegrepen delen van het klimaatsysteem Kyoto Protocol positief effect: natuur heeft waarde & negatief effect: milieubeleid verworden tot handel; implementatie geschiedt kritiekloos; op lange termijn zijn effecten twijfelachtig

24 Conclusies (3): Voorlichting publiek kan / moet v éé l beter: maak verschil tussen weer en klimaat maak onderscheid tussen energie-, milieu-, en klimaatbeleid melden van records geeft geen inzicht en dient alleen de sensatie (media) maak verschil tussen voorspellingen, scenario’s en projecties geef gebeurtenissen een duiding mee