PRESENTATIETECHNIEKEN

Presentatie over: "PRESENTATIETECHNIEKEN"— Transcript van de presentatie:

1 PRESENTATIETECHNIEKEN

2 Inleiding Inleiding Een presentatie heeft als belangrijkste doel om een boodschap over te brengen op de luisteraars. De spreker moet daarom zijn boodschap op zo’n manier overbrengen dat de luisteraars die boodschap begrijpen en aanvaarden. De begrijpelijkheid van de boodschap is afhankelijk van de opbouw van de presentatie, de samenhang en de formulering. De aanvaardbaarheid is afhankelijk van de gekozen stijl en de argumenten die worden aangevoerd. Wie een publiek gaat toespreken dient voor ogen te houden dat een gemiddelde luisteraar slechts ongeveer 10% onthoudt van wat er verteld wordt. Een presentatie leent zich daarom beter voor het uitzetten van grote lijnen dan om gedetailleerde informatie over te brengen. Tijdens dit onderdeel oefenen studenten in het geven van presentaties voor een publiek. Alle onderwerpen die bij het presenteren van een verhaal van belang zijn, komen in de syllabus aan bod. Allereerst wordt aandacht besteed aan de voorbereiding op een presentatie. Dan komen de zaken aan bod die de presentatie zelf beïnvloeden, zoals houding en stemgebruik. Vervolgens worden tips gegeven voor het gebruik van audiovisuele hulpmiddelen. Tot slot worden tips gegeven om na het houden van een presentatie vragen te beantwoorden. Er is aansluitend een lijst opgenomen met literatuur over mondeling presenteren. In de bijlagen tref je nog een checklist aan voor de voorbereiding van de presentatie en een voorbeeld van een spreekschema.

3 1 Het voorbereiden van een presentatie
1.1 Een onderwerp kiezen 1.2 Het doel bepalen 1.3 De tekst structureren 1 Het voorbereiden van een presentatie Om een effectieve voordracht te kunnen houden, is de voorbereiding van essentieel belang. De voorbereiding van een presentatie bestaat uit het kiezen van een onderwerp, het bepalen van het doel, het structureren van de tekst en het afstemmen op een publiek van luisteraars. Verder bestaat de voorbereiding uit een aantal praktische zaken, zoals het maken van een spreekschema, het oefenen en timen van de voordracht en het verkennen van de locatie. In dit hoofdstuk zullen de aspecten van de voorbereiding van een presentatie aan bod komen.

4 2 De opbouw 2.1 De inleiding 2.2 De kern 2.3 Het slot 2 De opbouw
Een presentatie heeft altijd de logische lijn: inleiding - kern - slot. Elk onderdeel kent specifieke eisen die hieronder in aparte paragrafen besproken zullen worden.

5 3 Praktische voorbereiding
3.1 Een spreekschema maken 3.2 De presentatie oefenen 3.3 De locatie verkennen

6 4 Het houden van een presentatie
4.1 Omgaan met zenuwen 4.2 Houding 4.3 Stemgebruik 4.4 Contact maken met het publiek 4 Het houden van een presentatie In het vorige hoofdstuk is aandacht besteed aan de voorbereiding van een presentatie. Maar het slagen van een presentatie is niet alleen afhankelijk van een goede voorbereiding, hoewel die zeker niet achterwege mag blijven. Ook de manier waarop de spreker zijn verhaal brengt, is van invloed op het succes van de presentatie. In dit hoofdstuk komen de verschillende aspecten aan bod die een rol spelen bij de presentatie: het omgaan met zenuwen, de houding, het stemgebruik en het maken van contact met het publiek.

7 5 Het gebruik van hulpmiddelen
5.1 Overheadprojector 5.2 Het bord 5.3 De flip-over 5.4 De diaprojector 5.5 De hand-out 5.6 Video 5.7 Digitale presentatietechnieken. 5 Het gebruik van hulpmiddelen Een presentatie kan worden verlevendigd door audiovisuele hulpmiddelen te gebruiken. Wie alleen informatie beluistert, onthoudt slechts 10% van het vertelde, maar wie daarnaast visuele hulpmiddelen krijgt voorgezet, onthoudt zo’n 60%. In dit hoofdstuk worden enkele aanwijzingen gegeven voor het omgaan met audiovisuele hulpmiddelen. Achtereenvolgens komen aan bod: de overheadprojector, het bord, de flip-over, de diaprojector, de hand-out, de video en de digitale hulpmiddelen.

8 6 Het reageren op vragen 6.1 Op vragen voorbereiden
6.2 Vragen beantwoorden 6 Het reageren op vragen Als de spreker het verhaal afrondt met het ‘pakkende slot’, dan is de presentatie nog niet achter de rug. Het publiek moet immers in staat worden gesteld om vragen te stellen. Het beantwoorden van vragen gaat niet zomaar goed. Hieronder enkele voorbeelden van pijnlijke situaties tijdens het vragenstellen: de spreker herhaalt een vraag niet. Wanneer de rest van het publiek een vraag niet heeft verstaan, bijvoorbeeld omdat iemand voorin de zaal de vraag stelde, luistert men ook niet naar het antwoord. een spreker kapt een te lange vraag niet af. Veel mensen hebben de neiging om tijdens het vragen stellen hun eigen deskundigheid te etaleren. Wie een te lange vraag niet tijdig afkapt, geeft andere toehoorders niet de kans om ook iets te vragen. een spreker reageert verdedigend op een vraag. Door zo’n reactie verandert de vraag in een aanval en wordt de sfeer al gauw onprettig en defensief. Een spreker kan zich goed voorbereiden op het beantwoorden van vragen. In dit hoofdstuk worden achtereenvolgens het voorbereiden op vragen en het beantwoorden van vragen behandeld.

9 7 Checklist voorbereiding presentatie
Onderwerp over welk onderwerp ga ik spreken? welke boodschap wil ik overbrengen? met welk doel breng ik de boodschap over (informeren of overtuigen)? welke accenten leg ik? zijn er meer sprekers die over dit onderwerp gaan spreken? Publiek voor wie is de presentatie bedoeld? wat zijn de verwachtingen van het publiek ten aanzien van de presentatie? wat weet ik van het publiek (achtergrond, opleiding enzovoort)? 7 Checklist voorbereiding presentatie Ga bij de voorbereiding van de presentatie de volgende zaken na:

10 7 Checklist voorbereiding presentatie (2)
Praktische gegevens hoe groot is de zaal? welke audiovisuele middelen zijn er aanwezig? zijn er krijt, stiften enzovoort aanwezig? hoeveel tijd is er beschikbaar? Het spreekschema zijn onderwerp en doel duidelijk uitgewerkt? heb ik voldoende kernpunten? zijn de kernpunten in een logische volgorde geordend? op welke manier ga ik de kernpunten illustreren/concretiseren? heb ik een pakkende opening? heb ik een pakkend slot? zijn de overgangen goed uitgewerkt? worden de hoofdzaken aan het eind samengevat? 7 Checklist voorbereiding presentatie Ga bij de voorbereiding van de presentatie de volgende zaken na:

11 8 Voorbeeld van een spreekschema
Titel: Aanwijzingen     inhoud & overgangen poster ASC                        anekdote werving van ASC voor nieuwe leden                                           U ziet het: het ASC is weer volop bezig leden te werven inleiding                              doel: overtuigen dat er geprotesteerd moet worden tegen de                                           kennismakingstijd van het ASC.                                           incident Groningen                                           incident Delft                                           opbouw: ik zal mijn stelling onderbouwen met twee                                           argumenten.                                           tijd: 1,5 minuut middenstuk                         ten eerste: de studenten lopen nog steeds te veel gevaar                                           tijdens de kennismakingstijd                                           ondersteuning: voorbeelden Frans en Lizette sheet ‘veiligheids-               bespreking maatregelen ASC: ontoereikend maatregelen’                       om veiligheid te garanderen                                           ten tweede: het is niet gezegd dat je op deze manier per se                                           een goede band krijgt tijdens de kmt                                           ondersteuning: verhalen van ‘uitgestotenen’                                           Karel-Henk en Roelof sheet enquête                      NIPO-enquete over ‘groepsgevoel’: NIPO                                 vergelijking ASC-leden en niet-leden                                           tijd: 4,5 minuut slot                                     herhaling argumenten                                           conclusie: het ASC gaat niet goed om met                                           zijn nieuwe leden appèl                                  protesteer tegen hoe ASC met nieuwe leden omspringt! Afronden                            kom terug op incidenten Delft en Groningen:                                           dat had voorkomen kunnen worden!

12 9 Beoordelingsformulier
Schema voor de beoordeling van presentaties Groep:             Naam: Inhoud en structuur Inleiding Opening     Onderwerp Doel Aankondiging opbouw Overgang Kern Ordening kernpunten / argumenten Samenhang Gebruik van voorbeelden Audiovisuele ondersteuning Slot Samenvatting / conclusie Herhaling doel Afsluiting Duur               minuten Presentatie Stemgebruik Articulatie Volume Spreektempo Intonatie Opmerkingen Houding Lichamelijke houding Gebaren Contact met publiek Oogcontact Reageren op vragen Groep betrekken bij de inhoud Taalgebruik Onbekende termen Zinsbouw Stopwoorden Geschiktheid Handigheid in gebruik Vormgeving

13 Literatuurlijst Literatuurlijst
De volgende publicaties gaan over mondeling presenteren: Bloch, David. Presentatiemythen; fabels over presenteren weerlegd. Schoonhoven: Academic Service, 2002. Dinger, T., M. Smit en C. Winkelman. Expressiever en gemakkelijker spreken: hoe experimenteer ik met mijn spreekgedrag? 5e druk. Muiderberg: Coutinho, 1991. Edens, B. Spreken in het openbaar. Utrecht: Het Spectrum, 1994. Hilgers, Floor & Jan Vriens. Professioneel presenteren. Handleiding bij het voorbereiden en verzorgen van informatieve en overtuigende presentaties. Schoonhoven: Academic Service, 1994. Hooff, A. van. ‘Tips om uw gehoor stierlijk te vervelen’, in NRC Handelsblad, 8 juli 1995. Horst, Frans van der. Effectief presenteren; een middel tegen plankenkoorts. Baarn: Nelissen, 1991. Jong, J.C. de. ‘Tien tips voor uw voordracht’, in: Onze Taal, 1993, nr. 9, p. 185. Meiden, Anne van der. Over spreken gesproken. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1991. Osborn, M. en S. Osborn. Public speaking. 2e editie. Boston: Houghton Mifflin Co., 1991. Smuling, E.B., J.F.M.J. van Hout en M.J.A. Mirande. Colleges en presentaties. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1993. Spek, E. van der (red.). Handboek voor speech en presentatie. Alphen a/d Rijn: Samson/Nive, 1995. Wagenaar, W.A. Het houden van een presentatie. In een serie ‘Studeren’. Rotterdam: NRC Handelsblad, 1996.