12 maart 2008 Symposium Synergie in Mobiliteit, Universiteit Twente.

Presentatie over: "12 maart 2008 Symposium Synergie in Mobiliteit, Universiteit Twente."— Transcript van de presentatie:

1 12 maart 2008 Symposium Synergie in Mobiliteit, Universiteit Twente

2 Techniek & Gedrag Drs Gerben Bootsma senior adviseur innovatie & implementatie Rijkswaterstaat 2 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit ITS : Beleidsachtergrond, techniek en gedrag

3 Inhoud presentatie Beleid Verkeer en Waterstaat Verkeer en gedrag Intelligente infrastructuur Intelligente voertuigen Waar gaan we naar toe? 3 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

4 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Vertrouwd met water, vooruitstrevend in verbindingen. Bescherming van Nederland tegen negatieve invloeden van water en zorgdragen voor veilige en hoogwaardige verbindingen. 4 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

5 Rijkswaterstaat Vier hoofdtaken: 1. Nederland beschermen tegen overstromingen 2. Beschikbaar stellen van voldoende en schoon water voor alle gebruikers 3. Bouwen en onderhouden van hoofd(snel)wegen en vaarwegen 4. Zorgdragen voor veilige en efficiënte verkeersstromen 5 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

6 Mobiliteit in Nederland (x miljard personen kilometers/jaar) Year Verwachting 2020: -40% meer vtgkm. personen en goederen -Meer regionaal verkeer (70% <30 km) Bron: MinVenW, 2007 6 12 maart 2008 Synergie in Mobiliteit

7 Goederen transport in Nederland (x miljoen ton) Source CBP/AVV/NEA 7 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

8 Pers. Vtg: ca. 170/km 2 (hoogste in EU) Gemiddeld km p.p./dag: 32 km Nederland in Europa Dichtheid snelwegen in km per 100 km2 >8 4-8 2-4 0-2 0 Bron: MinVenW, 2007 8 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

9 Top 3: ongevallen hoofdwegennet 1.Kop-staart botsingen 2.Enkelvoudige ongevallen 3.Zijwaartse ongevallen Bron: MinVenW, 2007 Belangrijke factoren: -Snelheid -Afstand houden -Koers houden 9 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

10 Bereikbaarheidsproblematiek op hoofdlijnen Drukke randstad; zware overbelasting HWN, zonder alternatieven OWN Overgangszones; snelle toename op HWN en OWN Buiten randstad; beperkt, m.n. OWN Discontinuïteiten, aansluitingen van beheersgebieden Onbetrouwbaarheid reistijd (m.n. bron van ergernis) Diverse oorzaken; m.n. vraag/aanbod verhouding, ongevallen, weinig alternatieven Toekomst: grote groei weg- en vrachtverkeer 2020 Bron: MinVenW, 2007 10 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

11 Milieu Verkeer is verantwoordelijk voor: uitstoot in relatie tot broeikasteffect (CO2), ca. 14% zuurgraad (NOx, SO2), ca. 30% Fijn stof Geluidsoverlast Stank Bron: MinVenW, 2007 11 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

12 Beleidsuitdagingen (NoMo) Bereikbaarheid  Eerst benutten, dan bouwen  Netwerkaanpak  Start met ABvM voor 2012 Verkeersveiligheid  2020: max. 580 doden (2010: max. 900*) Leefbaarheid (milieu) – M.n. volgen internationale afspraken Betrouwbaarheid (van de reistijden) – 2020: in piekuren reistijd max 2x normale reistijd – 2020: voorspelbaarheid van reizen 95% (op tijd) Algemeen: – Stimuleren innovaties 12 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

13 VenW en Mobiliteit AmbitiesProblematiek -Innovatiepyramide -DVM 2020 -Visie Benut -Visie Veiligheid -Etc. -Zie DVM 2020 -Zie Visie Benut -817 verkeersdoden -Geluid/lucht -Agressie in het verkeer -Opschaling/implementatie innovaties -Etc. etc. Prioritering Beleid/Strategie Externe ontwikkelingen -Nationaal -Internationaal NoMo/100 dagenplan/MIRT Bereikbaarheid VerkeersveiligheidLeefbaarheidBetrouwbaarheid 13 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

14 Van beleid naar uitvoering Beleid/strategie BereikbaarheidVerkeersveiligheidLeefbaarheidBetrouwbaarheid Doelbereiking/ Functionaliteiten -Meer doorstroming -Beter invoegen -… -kop-staart beveiliging -Laterale beveiliging -… -Luchtkwaliteit -Geluidsreductie -… -Optimale informatievoorziening -Verkeersgeleiding/sturing -… Maatregelen/Diensten Infrastructuur/Gedragsbeïnvloeding/Technologie(ITS/ICT)/Wetgeving/e.a. Beprijzen/Benutten/Bouwen Evaluatie effecten % Bereikbaarheid-%Verkeersveiligheid-%Leefbaarheid-%Betrouwbaarheid Applicaties 14 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

15 ICT als integrale “enabler” In verhouding tot andere maatregelen (zoals infrastructuur, gedrag, wetgeving) Als facilitator van andere maatregelen (zoals infrastructuurgebruik, gedrag, wetgeving) En ook: complementair aan andere maatregelen (zoals infrastructuur, gedrag, wetgeving) 15 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

16 “Even” terug naar de mens… Automobilisten 2007: top 5 meest ontevreden  Gedrag van anderen: vermindering rijplezier (55%)  Schoon zijn omgeving parkeerplaatsen (21%)  Beschikbaarheid rijbanen na ongeval (16%)  Schoon zijn omgeving bermen en wegen (15%)  Veiligheid parkeerplaatsen (15%) Automobilisten 2007: top 5 meest tevreden –Blauwe borden (leesbaarheid, juistheid, plaatsing) 94% –DRIPs (93%) –Informatie op tekstkarren (93%) –Breedte rijstroken (93%) –Verkeersinformatie voorafgaand aan rit (856%) Bron: MinVenW, 2007 16 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

17 Intelligente Infrastructuur “Dynamisch Verkeersmanagement” Vuistregel: 5 tot 10% extra capaciteit geeft 20 tot 30% reductie in voertuigverliesuren Bron: MinVenW, 2007 Verkeerssignalering (max.5%), Snelheidsmaatregelen (-9 tot 4%), Toeritdosering (max 5%); wisselend positief op capaciteit. Verkeersinformatie werkt: op DRIPs en in-car (ca.5-6% routewijzigingen). Hoe individueler de info, hoe meer effect (kan verdubbelen). 17 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

18 Intelligente voertuigen Verreweg de meeste ongevallen hebben een menselijke oorzaak… 18 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

19 ADA systemen die (bijna) op de markt zijn: Lane Departure Warning (LDW) Headway Monitoring and Warning (HMW) Advanced Cruise Control (ACC) ACC Full Range Blind Spot Warning Lane Keeping System (LKS) Collision Mitigation and Brake Assist (CMBA) 19 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

20 Function/EffectSafe speed and following Lateral Support Obstacle detection/col lision Warning Interse-ction / Complex situation Very positive Positive Neutral Negative Very negative throughput comfort safety Effecten ADA systemen uit ADASE II 20 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

21 Overzicht pilots met ADAS in Nederland Demo’98: showcase state of the art t/m autonomous driving (1998) Enthousiasme over technologische mogelijkheden ISA pilot: gefixeerde externe “snelheidsassistent” in Tilburg (2000) Prima acceptatie, indicaties voor betere verkeersveiligheid LDWA pilot: vrachtwagens (2002-2003) Hoge acceptatiegraad, verwachting minder ongevallen en minder files Chauffeur Assistant: laboratorium studie vrachtwagens ACC met LDWA (2004) Geen negatieve verkeerseffecten, verlichting van rijtaak 21 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

22 Belonitor: belonen van goed gedrag (2005) Positieve weggebruikers, verwachting minder ongevallen en files, meer efficiënt brandstofverbruik Wijzer op weg: in car snelheidsinfo & entertainment (2005) Positieve verwachtingen, beter gebruik van de wegcapaciteit De Rij Assistent: personenauto’s met ACC + LDW (2005-2006) Positieve resultaten; betere verkeersveiligheid, geen negatieve invloed op doorstroming, beter rijgedrag, minder uitstoot en comfortabel rijden. 22 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

23 Belonitor – belonen van veilig rijgedrag nieuw concept: belonen ipv. handhaving hou voldoende afstand: 1.3 s hou je aan de snelheidslimiet 62 leaserijders (representatief voor gemiddelde leaserijder) 4 weken referentie, 16 weken proef, 4 weken nameting subjectieve en objectieve metingen 23 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

24 Belonitor – belonen veilig rijgedrag Goed gedrag 24 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

25 Belonitor – belonen veilig rijgedrag Slecht gedrag 25 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

26 Belonitor – belonen veilig rijgedrag Verdiende punten 26 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

27 Belonitor - Conclusies Algemeen Houding: 68% positief over systeem, 75%: beter rijgedrag Feedback, belonen beter rijgedrag? Ja! Maar niet permanent. Verkeersveiligheid Aantal verkeersdoden en zwaargewonden zou verminderen met 15% Aantal gewonden kan verminderen met 9% Doorstroming 10% minder ongevallen – reductie van files 1.2% Milieu 5.5 % reductie van brandstofverbruik Bron: MinVenW, 2006 27 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

28 De Rij-Assistent Doel: Doorkijk bieden rijtaakondersteunende systemen (ADAs) en inzicht vergroten van effect op verkeersstroom in termen van verkeersveiligheid, doorstroming en milieu. Vergroten bekendheid van ADAs 28 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

29 Onderdelen Virtual Reality Demodag (24 mei 2005) VANpool Full Traffic Clinic Testritten 29 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

30 Demodag Meer dan 200 bezoekers, 30 wagens met ADAs Zelf ervaren op zowel testbaan als openbare weg 30 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

31 APIA (Active Passive Integration Approach) 31 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

32 VANpool Bestaand initiatief, LDW en HMW ingebouwd door RWS Subjectieve evaluatie (enquêtes en focusgroepen) Voorkeur LDW over HMW, draagt bij aan veiligheid, gedrag verandert (beter afstandhouden en koershouden) 32 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

33 Lane Departure Warning 33 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

34 Headway Monitoring and Warning Safe driving Driving too close Dangerous driving 34 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

35 Headway Monitoring and Warning 35 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

36 Full Traffic 20 voertuigen (VW Passat) met ACC en LDW (MobilEye) Een maand referentie, vier maanden met ACC en LDW Objectieve data m.b.v. Datalogger Invloed op verkeersstroom inschatten veiligheid doorstroming milieu Gedrag en Acceptatie 36 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

37 Lane Departure Warning 37 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

38 Lane Departure Warning 38 12 maart 2008 Synergie in Mobiliteit

39 ACC 39 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

40 ACC 40 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

41 ACC Volgafstand kiezen (1.0 - 1.4 - 1.8 etc) Huidige snelheid kiezen Tikje omhoog, snelheid omhoog Tikje omlaag, snelheid omlaag Remmen: schakelt uit Gasgeven: tijdelijk inactief, schakelt niet uit Werkt boven 40 km/u 41 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

42 12 maart 2008Symposium Synergie in Mobiliteit, Universiteit Twente Clinic Lexus GS met ACC / LKA, 7 deelnemers Full Traffic rijden Resultaten Full Traffic in perspectief plaatsen Deelnemers verkiezen LKA boven LDW, actieve ondersteuning boven passieve (waarschuwingen) 42 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

43 Lane Keeping System (LKS) 43 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

44 Testritten Beleidsmakers Stakeholders Collega’s ITS London Burgemeester Beijing 44 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

45 Conclusies – gedrag en acceptatie Deelnemers waarderen actieve ondersteuning hoger dan passieve: ACC en LKS boven HMW en LDW Deelnemers waarderen systeem dat minste waarschuwingen geeft hoger: LDW boven HMW Deelnemers vinden ACC en LKS niet “te ver” gaan (vrijheid) Combinatie ACC en LDW lijkt goed te zijn voor de waakzaamheid, daar waar ACC soms uitnodigt tot het verrichten van neventaken houdt LDW de bestuurder bij de les. Bron: MinVenW, 2006 45 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

46 Conclusies - effecten Bij ACC en LDW: - 7 % minder kop-staart botsingen - 1% minder laterale ongevallen - 3% minder brandstof, 5-10% minder emissies HWN - Effect doorstroming neutraal (men past volgt. aan) En ook: -minder onbedoelde lijnoverschrijdingen (35% provinciale weg, 30% op snelwegen) -Iets grotere volgtijden met ACC (ca. 0,2 sec) -minder scherpe acceleraties -Vaker gebruik van knipperlicht (anders piepjes) Bron: MinVenW, 2007 46 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

47 IV en de mogelijkheden voor een wegbeheerder Minder ongevallen an sich, beter gebruik weg Voertuig – Infrastructuur communicatie mogelijk Niet alleen informatie naar voertuig, maar ook vanuit het voertuig naar b.v. verkeerscentrales Verkeersinformatie uit voertuigen ipv. lussen in weg Incident detectie Weer informatie (ruitenwissers, sensoren) Oppervlakte frictie meting (onderhoud nodig?) 47 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

48 Wegkant vs In-Car mogelijke invalshoek wegbeheerder Informeren -> op termijn (ook) in-car Waarschuwen -> op termijn (ook) in-car Adviseren -> op termijn (ook) in-car? Geleiden/sturen -> blijvende VM functionaliteit? Coöperatief: best of both worlds In-car: (grotendeels) autonome ontwikkeling Wegkant: beïnvloedbare ontwikkeling Coöperatief: beïnvloedbare ontwikkeling 48 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

49 Voorbeelden coöperatieve systemen Bron: eSafety, 2007 49 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

50 Potentiele ontwikkeling in-car 201020152020 1e generatie 2e generatie 3e generatie FCD beschikbaar voor verkeersinformatie stand alone systemen: LDWA, SpeedAlert, Roadcondition Warning,.. Invoering van platform en standaards Integratie van systemen en diensten Coöperatieve systemen V2V, I2V/V2I 80% e-call Bron: MinVenW, 2007 50 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

51 Nieuwste ontwikkelingen In Europees verband deelname aan diverse nieuwe EU- projecten, m.n. gericht op het doen van grootschalige proeven en evaluaties. Diverse DG’s van de Europese Commissie gaan samenwerken op ITS-gebied. In Nederland vormt momenteel het Beleidskader Benutten van VenW het kader van het Rijk –Nu verkenning opgestart (richting meer FOT’s in NL) –Mei PvA voor uit te voeren proeven en dialoog markt-overheid Initiatieven tot structurering alle projecten en proeven in Nederland Diverse regionale proeven (waaronder Brabant, Utrecht) Nationale initiatieven tot samenwerking, b.v. in een proeftuin Nederland-België (business cases/policy cases) 51 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

52 Dank voor uw aandacht! Gerben Bootsma: gerben.bootsma@rws.nl 52 12 maart 2008Synergie in Mobiliteit

53 Slim, groen licht 249

54 ACC Full Range