Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 's-Hertogenbosch Tinio van Goor, afdeling Maatschappelijk Vastgoed 7 maart 2013.

Presentatie over: "Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 's-Hertogenbosch Tinio van Goor, afdeling Maatschappelijk Vastgoed 7 maart 2013."— Transcript van de presentatie:

1 Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 's-Hertogenbosch Tinio van Goor, afdeling Maatschappelijk Vastgoed 7 maart 2013

2 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
INHOUD ENERGIE- EN KLIMAATBELEID GEMEENTELIJK VASTGOED AANPAK, RESULTATEN EN ERVARINGEN | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

3 ENERGIE- EN KLIMAATPROGRAMMA 2008-2015
Doelstelling: Stad klimaatneutraal in 2050 Gemeentelijke organisatie in “voorbeeldfunctie” Klimaatneutraal: De hoeveelheid benodigde energie wordt lokaal met duurzame bronnen opgewekt. | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

4 GEMEENTELIJK VASTGOED
410 gebouwen m2 BVO WOZ-waarde: € 300 miljoen Energieverbruik: kWh elektra m3 gas | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

5 GEM. VASTGOED – KLIMAATNEUTRAAL 2020
Nieuwbouw 25-75% besparing EPC Waar mogelijk: klimaatneutraal Bestaande bouw: Alle gebouwen energielabel B Klimaatneutraal in 2020: Extra besparing: 30% Duurzame energie: 40% | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

6 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
NAAR LABEL B: AANPAK Inventarisatie gebouwen Keuze: 159 van de 410 gebouwen Energieonderzoeken EPA-U advies + energielabel Financiering energiemaatregelen Energiebesparingsfonds 10 miljoen euro Onderhoudsbudgetten Besparing op energiekosten | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

7 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
RESULTATEN tot HEDEN Nieuwbouw: 30% besparing EPC (14 gebouwen) Klimaatneutrale Afvalstoffendienst BBS Nieuw Zuid – Passief Bouwen concept Bestaande bouw: 159 panden: EPA-U/energielabel 43: energielabel A of B 31: sloop/verkoop 85: energielabel C-G 15 verbeterd : label A/B 3 in verbouwing 67: te verbeteren | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

8 ERVARINGEN, BELEMMERINGEN tijdens uitvoering
Gebouwbezit verdeeld over 8 afdelingen Verschillende werkwijze (onderhoud, boekhouding) per afdeling Beperkte en onbetrouwbare gegevens, Epa-U’s, huidig- en toekomstig energieverbruik, geen reële kostenramingen, … Meer dan helft gebouwen externe huurder(s): split incentive (complexiteit afspraken huurders) Toekomstig eigendom/bestaan onzeker Veel tegelijk: pv-cellen, wko’s, monitoring, handhaving wet milieubeheer, binnenklimaat scholen, inregelen installaties etc. Afhankelijk van medewerking gebouw bezittende afdelingen Onduidelijke projectorganisatie | 4 april 2017 | Voettekst

9 2012: AFD. MAATSCHAPPELIJK VASTGOED
Maatschappelijk Vastgoed centraal in de organisatie! Ontwikkelen, beheren en bouwen Kans voor efficiënte aanpak: Projectorganisatie Duidelijke communicatie Capaciteit en expertise afd. M.V. PLAN VAN AANPAK September 2012 | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

10 Inregelen installaties
PLAN VAN AANPAK Projectorganisatie AMT Stuurgroep Projectgroep Eigenaren & Huurders Projecten CWS/MV Projecten SB/S&R Projecten BZ/FZ Projecten onderwijs Monitoring PV-cellen WKO-installaties Inregelen installaties s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal | 21 september 2012 |

11 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
EERSTE RESULTATEN Voormalige Militaire Manege (rijksmonument): van label G naar A Investering: € Verwarming en ventilatie-installatie Isolatie buitenschil Verlichting | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

12 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
EERSTE RESULTATEN 12 scholen naar energielabel A en B én frisse school | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

13 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
EERSTE RESULTATEN De aanpak 12 scholen: Screening energie/binnenklimaat: 12 slechtste scholen: verbeterplan Programma van eisen en technische omschrijving maatregelen Opdrachtgeverschap bepalen Financiering: rijkssubsidie, bijdrage scholen en gemeente De aanbesteding Uitvoering maatregelen, pilot, kwaliteitscontrole Oplevering, beproeving en nazorg Belangrijk: in alle fasen de samenwerking met adviseurs, schoolbesturen en schooldirecties! | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

14 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
EERSTE RESULTATEN Resultaat 12 scholen: 6 scholen label A, 6 scholen label B, alle een frisse school Totale kosten: € Maatregelen: Isolatie daken Isolatie glas Energiezuinige CV-ketels Energiezuinige verlichting Ventilatiesysteem met WTW Energiebesparing : Electra 5% Gas 30% | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

15 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
EERSTE RESULTATEN Van Meeuwenstraat 14, KDV: van label G naar label A Kosten € Maatregelen: Isolatieglas Verlichting CV-ketel Vloer/wand/dakisolatie | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

16 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
EERSTE RESULTATEN Lagelandstraat 17-19: van label G naar A Kosten: € Maatregelen: Isolatieglas Kierdichting Vloer- wand- dakisolatie Energiezuinige verlichting Energiezuinige cv-ketel Thermostaat knoppen | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

17 EERSTE RESULTATEN: Afvalstoffendienst
Klimaatneutraal: Energiezuinig ontwerp 4500 m2 zonnepanelen Biomassacentrale eigen snoeiafval levering duurzame warmte aan bedrijven Verder: Groene gevels + dak Reststoffen gebruik Hergebruik - afkoppeling afval- en regenwater Toekomst: Afvalwagens op biogas van rwzi | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

18 EERSTE RESULTATEN: BBS Nieuw Zuid
Frisse- en energiezuinige school Samen met BrabantWonen Passief bouwen-concept: 75% energiebesparing | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

19 s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal
CONCLUSIE Complex proces: gewoon beginnen! Aandachtspunten: Eén centrale vastgoedafdeling Duidelijke projectorganisatie met mandaat Heldere communicatie Ervaringen van pilots en best-practice voorbeelden delen Reële kostenbegrotingen - regel financiering Maatwerk per gebouw Breng energieverbruiken in beeld Voldoende capaciteit en expertise op gebied van duurzaamheid | 21 september 2012 | s-hertogenbosch.nl/klimaatneutraal

20 7 maart 2013|