Financiering van plattelandsgemeenten Wat zijn de vooruitzichten?

Presentatie over: "Financiering van plattelandsgemeenten Wat zijn de vooruitzichten?"— Transcript van de presentatie:

1 Financiering van plattelandsgemeenten Wat zijn de vooruitzichten?

2 Middelen Huidige financiële situatie

3 VVSG - Vlaamse plattelandsgemeenten VVSG: in het buitengebied, weinig inwoners, uitgestrekt, veel open ruimte, zwakkere financiële basis

4 VVSG - Waar halen gemeenten hun middelen? 1.Basisfinanciering 2.Subsidies

5 VVSG - 1. Basisfinanciering Middelen uit: fiscaliteit (51%) fondsen (35.6%) eigen inkomsten (intresten, dividenden, retributies,…) (13.4%) Vrij te besteden voor: reguliere uitgaven investeringen

6 VVSG - 1.1. Fiscaliteit Gemeenten heffen belastingen: -Opcentiemen op onroerende voorheffing (44.3%) >> bovenop onroerende voorheffing Vlaams Gewest: belasting op kadastraal inkomen van een onroerend goed -Aanvullende personenbelasting (38.9 %) >> aanvullend op de personenbelasting van de federale overheid >> inkomens -Eigen belastingen (16.8%) >> v.b. op tweede verblijven, drijfkracht,…

7 VVSG - Fiscale rijkdom

8 VVSG - Fiscale rijkdom

9 VVSG - Aanslagvoeten Baarle-Hertog 7.21305 Maasmechelen 8.21650 Alveringem 82250 Heuvelland 91850 Lo-Reninge 81700 Hamont-Achel6.5900 Kinrooi61350 Ravels7.81275 Voeren6.51500 Mesen91900 Gingelom81650 Lierde6.51200 Zwalm6.91300 Heers7.51600 Houthulst7.51975 Wervik82000 Sint-Amands8.51500 Oudenburg81900 Koekelare71700 Vlaams gemiddelde: OOV = 1345 APB = 7.17 %

10 VVSG - Plattelandsgemeenten hebben: lagere belastingsbasis hogere aanslagvoeten >> verbetering is moeilijk indien men open ruimte wil behouden

11 VVSG - 1.2 Gemeentefonds Moet ongelijkheid tussen gemeenten corrigeren Toelage op basis van volgende parameters: -centrumfunctie -fiscale armoede (op basis van KI en personenbelasting) -oppervlakte van de open ruimte -sociale maatstaven Grootste stijgers sinds 2003 zijn enkele kleine landelijke gemeenten: Lo-Reninge (+109,1%), Zuienkerke (+104,2%), Alveringem (+97,25%), Herstappe (+91,5%) en Voeren (+84,1%)

12 VVSG - 1.2 Gemeentefonds Maar… Verhaal van centen en procenten… Het gemeentefonds is te klein >> Wordt de komende tijd niet herbekeken Parameters herbekijken >> Bijkomende herverdeling kan slechts na verhoging

13 VVSG - De huidige financiering van de gemeenten werkt onvoldoende corrigerend voor gemeenten die beschikken over veel open ruimte. De financiële stimuli die de gemeenten vandaag ontvangen, moedigen juist aan om de open ruimte niet te vrijwaren. Vaststelling basisfinanciering

14 VVSG - 2. Subsidies Gemeenten ontvangen subsidies van de hogere overheid: Voor bepaalde opdrachten of als ze tot bepaalde groep behoren >> politie, onderwijs, riolering, milieu, cultuur, bibliotheek, jeugd, sport… >> PDPO en Leader, EFRO, Interreg… Vaak ervaren als ‘lange lijdensweg’: Inzicht verwerven Planlast Is het sop de kool waard? Niet vrij te besteden … Matteüseffect?

15 Opdrachten Huidige financiële situatie

16 VVSG - Opdrachten plattelandsgemeenten Zelfde opdrachten want zelfde verwachtingen Specifieke opdrachten: -behoud en onderhoud open ruimte -onderhoud landbouwwegen -waterzuivering in dun bevolkte gebieden -leefbaarheid >> Investeren is noodzakelijk

17 VVSG - Landbouwwegen Aandeel landbouwweg in lokale wegennet: Nevele 93% Sint-Laureins 87% Nieuwe eisen landbouwverkeer, recreatie en toerisme Sluipverkeer Nieuwe economische bedrijvigheden Onderhoudskosten tegen 2% nieuwbouwwaarde (excl. riolen)

18 VVSG - Waterzuivering Kostenplaatje bouwkundig beheer Vuistregel: 2% van de nieuwwaarde van het ontworpen (= toekomstig) net 1,33% voor afschrijving van het rioolnet op 75 jaar 0,67% voor onderhoud, onderzoek en renovatie enkel rioolkost (totale kost gescheiden systeem) en wegherstel, geen opwaardering wegenis, nutsleidingen,… 2% x 825 €/m = 16,5 €/m Minimale jaarlijkse investering = 16,5 € per m gerioleerde en te rioleren weg

19 VVSG - Gemeente# inwLengte weg (km) 1 Rio- graad (%) Kosten bouwkundig beheer (milj €/j) 2 Kosten uitbreiding stelsel (milj €/j) 3 Inkomsten saneringsbij dr en saneringsve rg 2009 (milj €/j) 4 Inkomsten gewone dienst 2008 (milj €) Kosten bouwkundig beheer / inkomsten gewone dienst (%) 5 Alveringem 4955 176 (36 m/inw) 46.80.24/1.391.020.24/0.344.964.8/28 Galmaarden 8158106 (13 m/inw) 81.70.84/1.581.200.33/0.419.169.2/17 Kaprijke 6171 92 (15 m/inw) 500.40/1.041.030.31/0.315.237.6/20 Kinrooi 12098 209 (17 m/inw) 87.21.49/2.220.480.61/0.6110.7614/18 Lierde 6454 79 (12 m/inw) 80.10.83/1.120.450.27/0.324.4718.6/25 Merksplas 8270 141 (17 m/inw) 63.90.48/1.561.100.28/0.439.305.2/16.8 Riemst 16076 299 (19 m/inw) 97.51.89/2.090.310.80/0.8014.9112.7/14 Opm: alle cijfers zijn grove inschattingen te verfijnen door de gemeente 1 Inschatting obv query op streetnet door Aquafin. 2 2% huidig net/toekomstig net (kost riolen en wegherstel, excl. opwaardering weg) 3 Annuïteit van een lening (30 jaar, 4.5%) voor de totale kostprijs ingeschat obv zoneringsplannen – (kost riolen excl. wegherstel) 4 Inschatting obv werkelijk tarief 2009/maximaal tarief 2009 40 m³/inw/j x # inw x tarief (€/m³) 5 Verhouding kosten bouwkundig beheer huidige/toekomstige rioolnet tov totale inkomsten gewone dienst

20 VVSG - Waterzuivering Rioleringsgraad varieert (laag tot hoog) Inkomsten drinkwaterfactuur onvoldoende Beheer en vervanging (75 jaar) huidig rioolnet = 5 à 18 % totale inkomsten gewone dienst Beheer en vervanging (75 jaar) toekomstig rioolnet = 16 à 28 % totale inkomsten gewone dienst

21 VVSG - Middelen Basisfinanciering: onvoldoende stimulans voor behoud open ruimte Subsidies: vaak niet op maat Opdrachten Onderfinanciering van bepaalde opdrachten Moeilijk om inspanningen vol te houden Conclusie huidige financiële situatie

22 Oprichting plattelandsfonds Vooruitzichten

23 Beleidsnota plattelandsbeleid 2009-2014 ‘Het Vlaamse Platteland vaart wel bij de verhoogde bestuurskracht van de lokale besturen’ ‘Het Regeerakkoord stelt een plattelandsfonds voor als projectmatig fonds dat in bijkomende middelen voorziet zodat de plattelandsgemeenten hun bijkomende taken kunnen blijven vervullen.’ ‘Met een decretaal ondersteund Plattelandsfonds wordt het onevenwicht tussen de taken en de financiële middelen van plattelandsgemeenten bijgestuurd/afgezwakt.’

24 VVSG - Uitgangspunten Beleidsnota Plattelandsfonds: -Projectmatig -Bijkomende middelen voor bijkomende taken -Plattelandsgemeenten – en regio’s die over weinig financiële- en bestuurskracht beschikken en engagement opnemen -Hefboom voor samenwerking, kwaliteit in de leefomgeving, lokale dynamiek -Projecten met grote voorbeeldwaarde en hoge meerwaarde

25 VVSG - Nog veel vraagtekens Niet beantwoorde vragen: -Hoeveel middelen? -Welke gemeenten of regio’s? -Procedure? -Inhoud projecten? -Periode?

26 VVSG - het gebrek aan capaciteit (personeel en middelen) verhelpen katalysator zijn voor lokaal plattelandsbeleid Als het voorziet in een structurele financiële ondersteuning, zonder bijkomende randvoorwaarden (i.k.v. bestedingen, rapportering,…) Het plattelandsfonds kan:

27 VVSG - De VVSG pleit voor… Structurele financiering In de eerste plaats voor een selecte groep plattelandsgemeenten met ernstige problemen (20-40 tal) Voldoende middelen Evaluatie na de periode 2011-2013 met korte rapportering

28 Bedankt voor uw aandacht