Vragen over genetica in de preconceptiezorg

Presentatie over: "Vragen over genetica in de preconceptiezorg"— Transcript van de presentatie:

1 Vragen over genetica in de preconceptiezorg
Mw.prof.dr. M.C. Cornel Hoogleraar community genetics & public health genomics Klinische Genetica Community Genetics

2 Preconceptiezorg: een raar idee…
Je denkt er aan, maar het is nog niet zo ver…

3 Preconceptiezorg - waarom - ?
Als zwangere voor eerste zwangerschapscontrole komt (12 wk gestatieduur), is organogenese al voorbij Bij 2 weken over tijd bijv. is de sluiting van de rug al voltooid (of ligt de aanleg voor anencefalie/ spina bifida al vast).

4 Ontwikkelingen PCZ Rapport Gezondheidsraad 2007 Minister beraadt zich
Gynaecologen zien paren vanwege Fertiliteitsproblemen Nacontrole zwangerschap, nog een keer? Diverse vragen vóór de zwangerschap (chronische ziekte & geneesmiddelengebruik, orthopedische problemen) NB preconceptie genetische screening in Slager 2007

5 Deze presentatie Het zit in mijn familie: kan mijn kind het ook krijgen? Is PGD mogelijk? Dragerschap als nevenbevinding hielprik Dragerschap en herkomst voorouders

6 Het zit in mijn familie: kans voor kind?
Bij (kans op) hoog risico voor herhaling van ernstige aandoening: verwijzing voor genetic counseling (-> Werkwijze: nauwkeurig vaststellen diagnose, bij voorkeur inclusief etiologie (vb: Down syndroom door translocatie) Bespreken diagnose, herhalingsrisico, mogelijkheden voor prenatale diagnostiek/PGD

7 Het zit in mijn familie: kans voor kind?
Paar wil niet verwezen worden Minder ernstig, minder hoog risico Zelf doen? Eigen competenties? Opvragen uitslagen chromosomenonderzoek, DNA diagnostiek, erfelijkheidsvoorlichting OMIM: Online Mendelian Inheritance in Man CAVE geslachtsgebonden overervende aandoeningen, geen tussenliggende gezonde man; verminderde penetrantie; translocaties Meerdere symptomen: syndroom??

8 Is PGD mogelijk? Wanneer prenatale diagnostiek en selectieve abortus mogelijk zijn, kan i.h.a. PGD ook (ESHG/ESHRE) UMC Maastricht; IVF-behandeling in Groningen/Utrecht Huntington, cystic fibrosis, myotone dystrofie, spinale spieratrofie, fragiele X syndroom, thalassemie, sikkelcelziekte Discussie in 2008 over BRCA: momenteel wel indicatie. “Slechts een kans” Verwachting technologische vooruitgang

9 Dragerschap en de hielprik
Sinds hielprik uitgebreid van drie naar 17 behandelbare aandoeningen Waaronder sikkelcelziekte HPCL Heterozygoten Relevant voor ouder Opt-out rapportage

10 Dragerschap en de hielprik
AA Aa aa A ? AA a Aa Als kind drager is, is één van de ouders ook drager. Als de andere ouder voorouders uit zelfde regio heeft, is kans op dragerpaar verhoogd, dus kans op ernstige vorm van hemoglobinopathie bij volgende zwangerschap is verhoogd.

11 Dragerschap en de hielprik
Dragerschap en de obstetricus/gynaecoloog: Meer dragers herkend, dus meer vragen Paterniteit?? Eerst vrouw checken Als vrouw geen draagster: geen verhoogd risico ernstige vorm HbP Als vrouw wel draagster: man checken Anemie bij HbP soms foliumzuur i.p.v. ijzer

12 Dragerschap en herkomst voorouders

13 Dragerschap en herkomst voorouders
Gezondheidsraad stelt grootschalige pilot dragerschapscreening voor Minister is er nog niet uit Test op HbP dragerschap is goedkoop en gemakkelijk Juist in preconceptie setting Zie Alleen dragerparen naar klinische genetica verwijzen, de rest kunt u zelf.