Steden in een agrarische samenleving

Presentatie over: "Steden in een agrarische samenleving"— Transcript van de presentatie:

1 Steden in een agrarische samenleving
tijd: ruimte: West-Europa

2

3

4 Sociaal – samenleven in de stad
Poorters = eerste inwoners van de stedelijke nederzettingen portus: de aanlegplaats van schuiten en schepen Pionier, blz. 89

5 Hoe was de relatie tussen de stadsbewoners onderling
Hoe was de relatie tussen de stadsbewoners onderling? Een relatie van solidariteit en trouw (BINNEN DE STAD)

6

7

8

9

10

11 Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw – Jan Van Eyck  rijke koopman
Pionier, blz. 90

12

13

14 Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw – Jan Van Eyck  rijke koopman
Pionier, blz. 90

15

16

17

18 Piramidevorm Patriciaat 10%
rijke burgerij, kooplieden belangrijke bestuurslieden Middengroep %  ambachtslui van luxenijverheid (goudsmeden, riemmakers)  (ongeschoolde) handwerkslui Arme stedelingen 30%  marginalen: bedelaars, prostituees, zieken, kreupelen

19 Inwoners Adel Clerus Derde stand Josephine, boerendochter van Gerardus Baron De Keyser Cornelus De Poitier, kleermaker van baron De Keyser Jan Hoebeek, pastoor van de lokale kerk Margareta Van Male, dochter van de Graaf van Vlaanderen Jean De La Fontaine, kardinaal Ever Van Hove, rijke lakenhandelaar uit Brugge Ridder Willem Van Hamme

20 Vertegenwoordiger van de graaf, stond in voor bescherming van het kasteel
Beambten in dienst van de landheer Stond in voor het bestuur en voor de rechtspraak Houden zich bezig met bestuurlijke zaken, zoals toezicht op de verdedigingswerken, openen en sluiten van de poorten...

21 Document 76 Pionier, blz. 92 Wat is het doel van een broederschap?
Sociaal vangnet voor ambachtslieden die ziek werden, liefdadigheid. Waarom waren broederschappen heel populair bij de bevolking? Het zorgde ervoor dat je een soort verzekering had als je zonder werk zat. Pionier, blz. 92

22

23 Waarvan komt de naam ‘Gildenhuis’?
Gildenhuis: bestuur van een gilde vestigde zich hier Gilde: vereniging van ambachtslieden met hetzelfde beroep: schoenmakers, leerlooiers,

24 Leestekst Op welke manier koos Henric een beroep? Hij doet wat zijn vader en grootvader doen: schoenmaker Wat zijn leerlooiers en waar woonden zij? Leg uit waarom. Dat zijn mannen die leer behandelen. Ze doen dat met urine van de stadsmensen. Daarom wonen ze in het laagste gedeelte van de stad, bij de rivier.

25 Gewone volk = MIDDENGROEP
Geef drie verschillen in uiterlijk vertoon. Gewone volk = MIDDENGROEP Rijken = PATRICIAAT Wollen tuniek Fijne stoffen (laken, bont, zijde) Klompen of leren laarsjes (uitzonderlijk) Leren schoenen/muiltjes Houten huizen Stenen huizen

26 Leestekst Wat is de belangrijkse economische activiteit? Handel via schepen, via handelswegen Beroepen: schoenmakers, leerlooiers, lakenkoopman = nijverheid Leid uit het laatste stukje af wat een ambacht is. Een beroep waarvoor je je handen gebruikt. Een groep mensen beoefenen dat.

27 Economisch overleven in de stad

28 Lokale productie en verkoop
Bestudeer de afbeelding. Wat is de belangrijkste economische activiteit? Handel en nijverheid Hoe komt het dat de boeren iets konden verkopen? Door de goede oogst, hadden ze overschotten én tijd om alles te verkopen.

29 Wat is het verschil tussen fabrieken en huisnijverheid?
Huisnijverheid betekent: huisarbeid, thuis werken. De persoon kan in loondienst werken of als zelfstandige. Een fabriek is een locatie waar mensen werken en vaak dezelfde activiteit uitvoeren.

30 De zijderoute

31 Internationale handel en verkoop
Welke vijf steden vormen de knooppunten van de internationale handel? Brugge Firenze Constantinopel Venetië Genua Waar komt de naam ‘zijderoute’ vandaan? Het kreeg zijn naam omdat zijde een duur product uit China (het oosten) is. Pionier, blz. 97

32 Internationale handel en verkoop
Waarom was de handel met het oosten belangrijk voor de middeleeuwers? De zijderoute vormde de verbinding tussen het oosten en het westen. Niet alleen goederen, zoals satijn, diamanten, papier, sinaasappels, paarden en buskruit werden zo overgebracht. Maar ook meningen, ideeën, ziektes en culturen.

33 Ambachten Gezel Meester Gilden Wie mocht toetreden? Deken Vrouwen?

34 Pionier, blz. 98 Actieve handel Passieve handel Koopman reist mee
Koopman werkt thuis Goederen reizen mee Bestelling in de filialen Het geld reist mee Geld reist niet mee Geldwisselaars Bankiers Verkoop op jaarmarkten Verkoop op beurzen 12de en 13de eeuw 14de en 15de eeuw Pionier, blz. 98

35 wisselbrief De geldwisselaar en zijn vrouw (1514) Quentin Matsys

36 Wb. blz. 54 geen rooilijnen (grenzen tussen huizen en gronden)
smalle straten Zeer kleine stadskern stadsmuren stadswal (gracht) stadspoort (met uitkijk) Enkel hoofdstraten zijn verhard straatmarkt marktplein markthal hout en leem brandgevaar

37

38 Marco Polo Venetië, 1254 – 1324 Handelaar en ontdekkingreiziger
Zijderoute Belangrijke bron! Il Milione

39 Politiek - het stadsbestuur

40 Stad = gemeenschap met veel vrijheden

41 ROBIN HOOD

42 803 jaar Magna Charta voor Engeland en de wereld
In een weide nabij de Britse hoofdstad Londen wordt herdacht dat daar vandaag 803 jaar geleden de Magna Charta Libertatum, "Het Groot Charter van de Vrijheden", werd ondertekend. De adel kon zo de macht van de Engelse koning John Lackland (Jan zonder Land) beknotten en dat vormde het beginpunt voor de strijd voor vrijheid en democratie.

43

44 Vrijheidscharter van Kortenberg

45 Handboek blz. 104, document 88 Soort vrijheid Artikel Omschrijving
Militair 2 3 Beschermingsmaatregelen Deelname aan militaire acties Politiek, bestuur 1 6 Aanstellen van bestuur Aanstellen van vertegenwoordigers Politiek, rechtspraak 7 Rechtspraak: volgens de wetten Geen willekeurigheid Economisch 4 Handel, belastingen

46 De heer op wiens grond de stad groeide, verloor grotendeels zijn politieke macht over de inwoners, maar haalde voordeel uit de aanwezigheid van een rijke stand op zijn grondgebied. Uit welke twee artikels haal je dat? 5 en 8

47 Verdediging van de stad, hb. Blz 105, document 89
Waarover gaat het diagram? Elke stad kan ervoor kiezen zijn eigen militie (leger) uit te bouwen. Dat leger werd samengesteld op basis van het ledenaantal per ambacht. Welke beroepen waren populair? Smid (18), schrijnwerker (14), vleeshouwers en vissers (12), kleermaker (12) en kremer (11)

48 Stadslucht maakt vrij

49 Stadslucht maakt vrij Wat betekent dat? Wie in de stad woont, wordt ontslagen van zijn verplichtingen als horige. Hij heeft door het charter meer vrijheden.

50 Cultuur Wijsheid en schoonheid in de stad
Grammatica Muziek Rekenkunde Astronomie Filosofie Meetkunde Redenaarskunde

51 Lekenscholen Zeven vrije kunsten  niet handig voor koopman
DUS: stedelijke lekenscholen Vakken: Wiskunde Boekhouding Talen Volkstaal Leerschool: ambacht van vader en moeder

52 Handboek, blz. 107, document 92 Over welke belangrijke zaken werd in die tijd geleerd? Wetenschap, de schepping, de mens, de kosmos Welke Vlaamse universiteit werd tijdens de middeleeuwen gesticht?

53 Middeleeuws wereldbeeld, doc. 96
Wat is opmerkelijk aan de vorm van de kaart? De wereld wordt rond voorgesteld. Men dacht dat de wereld plat was. Welke werelddelen staan er niet op? Waarom? Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Oceanië, Antarctica. Die waren nog niet ontdekt.

54 De kaart is een voorbeeld van een...
Godsdienstige visie