Een Waardig Levenseinde heb je zelf in handen!

Presentatie over: "Een Waardig Levenseinde heb je zelf in handen!"— Transcript van de presentatie:

1 Een Waardig Levenseinde heb je zelf in handen!
Veurne 10 februari 2017

2 Het leven en hoe we er afscheid van nemen
Boek van pall vplk Lut Rubbens We staan er allemaal voor, ooit. Al proberen we er zo weinig mogelijk aan te denken. We durven het zelfs bijna niet uitspreken:sterven,doodgaan,heengaan, er niet meer zijn. Door er af en toe bij stil te staan maakt het ons brozer, bewuster maar ook sterker om de dood als deel van ons leven te aanvaarden.

3 INLEIDING November:denken aan onze overledenen
Maar wanneer denken we aan ons levenseinde?Vergeten we het? Planning:studies kinderen,aanschaf woning,carrière,vakantie enz; waarom niet hoe we het leven zullen verlaten? STERVEN behoort tot het LEVEN:laatste (levens)reis Met een goed voorbereide reis kan je misverstanden en vervelende situaties voorkomen

4 Dus beter vooraf nadenken over de opties die men gerealiseerd wil zien op het einde van het leven
STERVEN is immers de laatste momenten van zijn leven LEVEN (zelf mee bepalen) Vb mama:PEGsonde/terminale sedatie

5 2002:3 wetten Wet op PATIENTENRECHTEN Wet op PALLIATIEF RECHT
Wet op EUTHANASIERECHT

6 2002:3 WETTEN 1)wet op de PATIENTENRECHTEN:
geldt voor ganse leven maar zeker voor levenseinde nl. door recht op weigeren van behandeling en opmaak negatieve wilsverklaring. D.I. WETTELIJK AFDWINGBAAR

7 Waardig sterven is nog te dikwijls een GUNST op basis van goodwill dan een patiëntenrecht!!!

8 2)wet betreffende PALLIATIEVE ZORG
die aan iedereen het recht geeft de diagnose en prognose van zijn ziekte te kennen en de mogelijkheden van palliatieve zorg te weten te komen

9 3)EUTHANASIEWET: levensbeëindiging op verzoek door een arts wordt wettelijk aanvaard
VOORWAARDEN:-meerderjarig -wilsbekwaam -ondraaglijk lijden -schriftelijk verzoek -medisch uitzichtloze aandoening(terminaal/niet-terminaal)

10 Uitbreiding tot minderjarigen
Goedkeuring regering 13/02/14 Koning Filip getekend op 02/03/014 Voorwaarden: -ondraaglijk, uitzichtloos FYSIEK lijden -advies jeugdpsychiater/psycholoog wilsbekwaamheid -akkoord ouders of wettelijke vertegenwoordigers

11 Begin 2003: LEIF Initiatief van RWS en onder impuls van LEO FAVYTS:rws
WIM DISTELMANS:voorzitter controle en evaluatie commissie euthanasie HUGO VANDENENDEN;Gentse moraalfilosoof

12 Vanaf dan opleiding LEIF artsen en nurses ivm alle beslissingen bij het levenseinde
en vanaf 2008 uitgebreid tot psychologen,kinesisten,apothekers,moreel consulentes ,maatschappelijke werkers,moraalfilosofen,juristen enz…

13 10/05/2004:LEIFLIJN 078/ :alle werkdagen van 9u tot 17u voor ALLE problemen rond levenseinde Jaarlijks gesponsord door de Vlaamse Gemeenschap

14 LEIFBLAD Nu 450.000 exemplaren op 2016
Vnl om angst,onzekerheid en onwetendheid weg te nemen zowel voor patiënten,familie en zorgverleners Informatie over alle mogelijke beslissingen levenseinde + ALLE WILSVERKLARINGEN

15 Ulteam:2011 Uitklaring levenseindevragen team
Prof M. Temmerman;Prof W. Distelmans; Dr. L. Thienpondt 078/ Reeds meer dan 150 personen Vb doofstomme 2-ling die progressief blind werden(eu in UZ Brussel na laatste sacramenten)

16 2013 17/02/2013 : oprichting LEIF West-Vlaanderen(Dr. Proot en André Van Nieuwenkerke Elke woensdag open in het ”levenshuis” Elisabethlaan,92 te Brugge =netwerk van vrijwilligers en beroeps over gans de provincie Officiele opening 26/04/2013

17 LEIF DE PANNE Sedert 7/10/2016 een lokale antenne in DE BOARE te De Panne Elke vrijdagnamiddag na afspraak Afspraak te regelen via LEIF WEST_VLAANDEREN

18 LEIF W_VL 050/

19 LEIFKAART Nuttig bvb in spoedgevallen(verbrande suicide P UZ Gent) vertrouwenspersoon telaat gereageerd Sedert begin 2013 Gratis Reeds meer dan aangevraagd voor de zomer 2013

20 VOORBEELDEN

21 ALS IK MIJN PARTNER NIET MEER HERKEN WIL IK EUTHANASIE!

22 Wettelijk onmogelijk want als ik partner niet meer herken=WILSONBEKWAAM

23 Mevrouw: je kan niet meer goed slikken
we zullen een buisje plaatsen om je eten en drinken te geven

24 Als Patiënt kan je dit weigeren!
Zelfs als is dit genezend of levensverlengend! De dokter moet TOESTEMMING krijgen om een behandeling op te starten

25 Als ik een zwaar accident heb en in coma lig mogen ze de stekker uittrekken

26 Enkel mogelijk in geval van een wilsverklaring euthanasie!

27 Ik ben nu 95 jaar, blind, bijna doof en kan niet meer stappen…
Ik ben nu 95 jaar, blind, bijna doof en kan niet meer stappen….het hoeft voor mij niet meer…

28 Euthanasie bij niet-terminale patiënt

29 VOORTIJDIGE ZORGPLANNING
=nadenken +neerschrijven van regie van eigen levenseinde Iedereen denkt anders over toekomstige zorg:mensen en meningen verschillen! De ene wil alle mogelijke behandelingen,de andere wil zoveel en zo comfortabel mogelijk tijd met familie doorbrengen Levensovertuiging is belangrijk(respect)

30 ACP/Patiënt Voor de Patiënt is dit als medisch niet-geschoolde moeilijk om richtlijnen te geven MAAR hij is wel “ervaringsdeskundige” ivm zijn eigen levenskwaliteit Probleem:”einddoelgericht”: ik wil niet afzien!!!

31 ACP/Zorgverlener Medisch geschoold dus “richlijngevend” vb stop nierdialyse; geen reanimatie meer bij volgende hartaanval; geen hospitalisatie wel bij heupfractuur… Zorgverlener=deskundige van de therapeutische en wettelijke mogelijkheden

32 DUS: OVERLEG Liefst op tijd Met zorgverleners (HA!) Met familie
Met vertrouwenspersoon Met vertegenwoordiger Met….

33 VERTROUWENSPERSOON Enkel bij wilsbekwame Als ondersteuning
Kan aanwezig zijn bij gesprek Kan medisch dossier inkijken Kan schriftelijk aangeduid worden

34 VERTEGENWOORDIGER Bij wilsonbekwame
Schriftelijk aangeduid en aanvaarddoor vertegenwoordiger Zoniet “familiale cascade” Neemt beslissingen die patiënt hem vooraf medegedeeld heeft

35 5 Wettelijke documenten
Negatieve wilsverklaring Voorafgaande wilsverklaring euthanasie Voorafgaande wilsverklaring orgaandonatie Voorafgaande wilsverklaring teraardebestelling Schenking aan de wetenschap

36 ORGAANDONATIE Wet 13/7/1986:iedereen potentiële donor tenzij verzet via rijksregister Vanaf 14/06/2006: mogelijkheid zelf verklaring via rijksregister om conflicten met familie te vermijden JA NEEN

37 TERAARDEBESTELLING Keuze:-crematie/begrafenis -waar as uitstrooien
-katholieke eredienst/andere godsdienst of filosofische overtuitging

38 SCHENKING LICHAAM AAN WETENSCHAP
Zelf contact opnemen met universiteit naar keuze Handgeschreven testament met datum en handtekening en modaliteiten wat achteraf met lichaam moet gebeuren Kosten van overlijden en vervoer voor familie

39 De CORRECTE wilsverklaring
Te verkrijgen in de apotheek Een kaft met alle uitleg hoe je de papieren moet invullen

40 Wegwijs in voorafgaande zorgplanning

41 EUTHANASIE 3 belangrijke begrippen
1)schriftelijk verzoek 2)voorafgaande wilsverklaring(coma) 3)voorafgaande negatieve wilsverklaring

42 SCHRIFTELIJK VERZOEK =euthansieverzoek
Voorwaarden:meerderjarig,wilsbekwaam, schriftelijk,ongeneeslijke aandoening en ondraaglijk lijden Verplicht consult 2°arts bij terminale Patiënt Verplicht consult 3° arts bij niet-terminale Patiënt+ wachttijd van 1 maand

43 Medische uitzichtloosheid en ongeneeslijk aspect w bepaald door arts
Ondraaglijk lijden w bepaald door zieke zelf MAAR hij moet de arts ervan kunnen overtuigen!

44 VOORAFGAANDE WILSVERKLARING
Enkel bij onomkeerbaar coma Slechts 5 jaar geldig/2 getuigen Kan vanaf 01/09/2008 geregistreerd worden in gemeentehuis Bedwongen via vertegenwoordiger of federale databank Meerderjarig,wilsverklaring,ongeneeslijk ziek(of ongeval)onomkeerbaar coma Raadpleging 2°arts

45 NEGATIEVE WILSVERKLARING
Bij elke wilsonbekwaamheid(dementie…) geen advies 2° arts Onbeperkt geldig, steeds herroepbaar Wettelijk afdwingbaar door vertegenwoordiger

46 MBL=manieren van waardig handelen bij levenseinde
1)stoppen van behandeling ) 2)niet opstarten van behandeling )44% 3)opdrijven van pijnstilling ) 4)levensbeëindiging zonder verzoek:3% 5)hulp bij zelfdoding ) 6)euthanasie )2%

47 PALLIATIEVE SEDATIE =terminale sedatie
=BWZ van P verlagen tot weerbarstige symptomen worden onderdrukt(=doel) meestal pijn en dyspnoe Niet alleen diep en continu soms intermittent of kortdurend Samen of na stoppen van voedsel en vocht(aparte beslissing)

48 Is geen trage vorm van euthanasie(intentie/handeling/resultaat)
Soms acuut(verstikking/bloeding) Goede communicatie(+advies bij wilsbekwame P) en afscheid

49 Palliatieve sedatie wordt in sommige zorginstellingen en WZC toegelaten en in de plaats gesteld van euthanasie Niet correct omgaan met euthanasievraag Mogen zij weigeren? momenteel technisch-juridische discussie

50 Enkele cijfers:2015 Aangegeven eu’s:2200(2012:1432)=6/dag
20% in het frans 73% oncologisch 13% niet terminaal 43% thuis/11%WZC 14% verzegeld gedeelte geopend

51 Waar willen jullie sterven???
THUIS???

52 WAAR STERFT MEN? 74% sterft in een zorgomgeving *51%ZH *23%WZC
Alhoewel de meeste mensen THUIS willen sterven!!!

53 Als je geboren wordt huil je terwijl iedereen lacht
Leef je leven zo dat als je sterft iedereen huilt en jij lacht

54