Mannelijke geslachtsorganen Inclusief aandoeningen ( )

Presentatie over: "Mannelijke geslachtsorganen Inclusief aandoeningen ( )"— Transcript van de presentatie:

1 Mannelijke geslachtsorganen Inclusief aandoeningen (2 -10-2018)
Algemeen + H 8 MK Urinewegen en mannelijke geslachtsorganen

2 Het mannelijke lid heeft twee duidelijke functies:
Plassen: de penis is in dit geval een verlengstuk van de plasbuis waardoor urine het lichaam kan verlaten. Seksualiteit en voortplanting: De penis maakt in de opgewonden (stijve) toestand geslachtsgemeenschap mogelijk.

3 Mannelijke genitaliën
De mannelijke geslachtsorganen (genitaliën) zijn: de teelballen met bijballen, de zaadleiders, zaadblaasjes en ejacualatiebuizen, de prostaat en de penis. De spermacellen die opgeslagen liggen in de teelballen, gaat naar de bijbal, via de zaadleiders komt het door de zaadblaasjes (klier) en wordt getransporteerd naar de ejaculatiegang die door de prostaat loopt. Vanaf de prostaat gaat het naar de urethra die door de penis heen loopt en hier vindt uiteindelijk de ejaculatie plaats.

4 Sperma Ejaculaat: (sperma) Zaadcellen Zaadvocht
De zaadcelontwikkeling begint al in de eerste maanden van de ontwikkeling voor de geboorte. Aan een rijpe zaadcel onderscheidt men de: kop, hals, middenstuk en staart (eindstuk). Per etmaal worden er 200 miljoen zaadcellen gevormd; dat is meer dan 2000 / sec. Ejaculaat (sperma) bestaat uit twee componenten: zaadcellen, geproduceerd door de zaadballen (testes), en zaadvocht, een voedingsrijk plasma dat voor 1/3 afgescheiden wordt door de prostaat en voor 2/3 door de zaadblaasjes.

5 Nierstenen (urolithiasis)
Vaker bij  Oorzaak onbekend (of jicht) maar er slaan zouten neer in urinewegen Symptomen pijn hoog in zij, uitstralen naar lies en balzak misselijk, braken, bewegingsdrang bloed in urine Koliek Complicatie Pyelonefritis (incl.koorts)

6 Nierstenen(2) Behandeling Preventie
pijnbestrijding NSAID (tevens anti-ontsteking), ibuprofen, diclofenac) Vergruizer Operatie Preventie veel water drinken beperken gebruik keukenzout Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs: zijn ontstekingsremmende geneesmiddelen die niet behoren tot de groep van de corticosteroïden. Een ander woord hiervoor is prostaglandinesynthetaseremmers. Voorbeelden van NSAID's zijn ibuprofen, diclofenac, meloxicam, naproxen, etofenamaat.

7 8.6.1 Nierkanker Symptomen Onderzoeken Behandeling
vaker bij  en rokers, bloed in urine, Soms zwelling flank Onderzoeken Echografie, CT- scan Behandeling Gehele nier verwijderd de bijnieren en nabije lymfeklieren

8 8.6.2 Blaaskanker Symptomen Onderzoeken Behandeling
vaker bij  en rokers, hogere leeftijd, erfelijke aanleg, bloed in de urine Onderzoeken Cystoscopie + biopt Behandeling Operatie, bestraling, chemotherapie of een combinatie daarvan

9 8.7 Blaasdisfunctie https://www.thuisarts.nl/plasklachten-bij-mannen
Omschrijving Bij toenemen van de leeftijd functioneert de blaas minder goed; blaas kan minder urine bevatten, trekt minder goed samen of is juist prikkelbaar Klachten: zwakke straal, nadruppelen, vak moeten plassen, nycturie, incontinentie soms acute retentie Behandeling: niet nodig (acute retentie = acuut behandelen)

10 8.8. prostaatcarcinoom Symptomen Klachten: Onderzoek Behandeling
komt bij zeer oude mannen veel voor; bij alert!, niet snel groeiend, Uitzaaiingen via bloed naar bot Klachten: meestal geen plasklachten maar botpijn (uitzaaiingen) Onderzoek PSA (prostaat specifiek antigeen), rectaal toucher en echografie Behandeling niet nodig

11 8.9. epididymis, prostatitis
Omschrijving: Acute ontsteking epididymitis (bijbal) in aansluiting op een urethritis (dus een soa) of cystitis Klachten Heftige pijn in de balzak en er zit een zwelling. Behandeling ijs (nooit direct op de huid) antibiotica Epididymitis: unilaterale srotale pijn en zwelling, dysurie, koorts (70-80%), erytheem v.d. scrotale huid; infectie via de urethra/SOA/Virus (CMV, BOF) PROSTATITIS: De prostaat is een klier zo groot als een kastanje. De klier ligt onder de blaas en kan via de anus worden gevoeld. Bij een prostaatontsteking is het klierweefsel in de prostaat ontstoken. Wat zijn de verschijnselen? Een prostaatontsteking kan op verschillende plaatsen pijn geven: tussen de anus en de balzak, in de onderbuik, in de liezen of in de rug. De pijn is meestal zeurend, soms heftig. Net als bij een blaasontsteking, kan het plassen branderig aanvoelen. U voelt vaker aandrang om te plassen, maar per keer plast u minder. U plast met een slappere straal. Het kan moeilijk zijn om de plas op te houden. Eventueel krijgt u koorts en voelt u zich ziek. Hoe ontstaat het? Een prostaatontsteking wordt meestal door bacteriën veroorzaakt. Vaak gaat het om een bacteriesoort die bij iedereen vooral in de darm leeft, maar ook rond de plasbuis voorkomt. Bacteriën komen via de plasbuis de blaas binnen. Ze hechten zich aan de blaaswand en dringen door tot in het klierweefsel van de prostaat. Daarom hebben mannen met een prostaatontsteking meestal ook een blaasontsteking. Een enkele keer is een seksueel overdraagbare bacterie, zoals de Chlamydia-bacterie, de oorzaak van een prostaatontsteking. Soms kan er geen oorzaak voor de ontsteking worden gevonden.

12 8.9.2 Prostatitis Omschrijving Verschijnselen Onderzoek Behandeling
Ontsteking van de prostaat Verschijnselen Hoge koorts, plaatselijke pijn en pijn tijdens de mictie en defecatie Onderzoek urinekweek Behandeling Antibiotica

13 8.10 torsio testis Beschrijving
zaadbal draait om de zaadstreng heen (torsie) bloedtoevoer afgesneden Verschijnselen heftige acute pijn, misselijk, braken Komt meestal voor bij jongens in de pubertijd. Balzak is rood, gezwollen en heel pijnlijk Behandeling Spoedoperatie om de zaadbal te redden. Binnen 4 -6 uur operatie anders kans op afsterven. Torsio testis (ICD-10 N44) is een behoorlijk pijnlijke aandoening waarbij de zaadstreng naar de zaadbal is gedraaid (torsio betekent draaiing). Hierdoor wordt de bloedtoevoer naar de zaadbal afgekneld. De aandoening komt vooral voor bij mannen tussen 12 en 25 jaar en zelden of nooit bij beide teelballen tegelijk. De aandoening kan aangeboren zijn en ontstaat spontaan, maar kan ook worden veroorzaakt door inspanning.

14 8.11 Urethritis Omschrijving Verschijnselen Oorzaak Onderzoek
Ontsteking plasbuis (urethritis bij mannen heet een druiper) Verschijnselen Ontsteking plasbuis met afscheiding (valt bij vrouwen nauwelijks op) branderig gevoel of pijn bij plassen. Oorzaak SOA, meestal chlamydia (onderzoek kan ook m.b.v. bloed of urine), soms gonokok (gonorroe) Onderzoek Pus of vocht uit de urethra,

15 8.11 Urethritis (2) Behandeling
Antibiotica , onderzoek naar alle seksuele partners van het afgelopen halfjaar. Vrouwen kunnen een opstijgende infectie krijgen via de vagina Krijgen. Kans op verminderde fertiliteit (vruchtbaarheid)

16 8.12 hernia inguinalis (liesbreuk)
Omschrijving Bij een liesbreuk breekt de inhoud van de buik door een opening in de lies in het lieskanaal Jongetjes: verbinding tussen de buikholte en balzak nog open Volwassenen: erfelijke bindweefselzwakte Verschijnselen Zwelling in de lies en balzak Behandeling beklemd: bloedvaten dicht, pijnlijk, misselijk, braken, spoed! operatie is een uitstulping van het buikvlies in de liesstreek, waardoor organen die normaal in de buikholte zitten uit gaan puilen. Een liesbreuk kan verschillende oorzaken hebben. Meestal is er sprake van een verzwakking van de buikwand. Dit kan aangeboren zijn, of het resultaat van zwaar tillen, overgewicht, problemen met de stoelgang of veel hoesten. Ook het langdurig spelen van blaasinstrumenten vergroot de kans op het krijgen van een liesbreuk. Een liesbreuk gaat vaak gepaard met enig ongemak, zoals een zeurderig gevoel in de liesstreek. Maar vaak ook heeft een patiënt geen enkele klacht. Bij beklemd raken van de inhoud van de breukzak bij de breukpoort, het smalste gedeelte, treedt door afknelling van de bloedvaten hevige pijn op; dit is een medisch spoedgeval dat spoedig moet worden geopereerd omdat er necrose en gangreen van de darmwand kan optreden. Een arts kan het bestaan van een liesbreuk eenvoudig vaststellen. Omdat een liesbreuk niet vanzelf herstelt en in de loop van de tijd kan verergeren, is een operatie nodig.

17 8.12 Liesbreuk

18 8.13 erectiele dysfunctie = impotentie (1)
Omschrijving Bij seksuele opwinding wordt de penis niet stijf of de stijfheid is te snel voorbij (verstoorde erectie) Oorzaken Lichamelijk, psychisch, gevolg medicijnen, veroudering, arteriosclerose, hypertensie, DM, overgewicht, roken alcoholmisbruik. Behandeling verwijzing uroloog of seksuoloog. Medicatie: alprostadil, sildenafil (Viagra)  werkt alleen bij seksuele opwinding Ter bevordering van het met bloed vullen van de zwellichamen (medicatie) In Nederland heeft ongeveer 14% van de mannen ouder dan 18 jaar wel eens last van een erectiestoornis. Dat zijn meer dan mannen! Oorzaak: Leeftijd Verstopte bloedvaten DM Drugs/alcohol Ziekte hersenen/ zenuwbanen (bestraling, ms) Afwijking penis bv. te nauwe voorhuid Psychologisch Behandeling: Andere middelen zijn een injectie in de penis met papaverine, een stof met vaatverwijdende eigenschappen. Ook kan een vacuümpomp uitkomst bieden. Hiermee kun je het bloed in de zwellichamen zuigen. Met de juiste apparatuur is snel een complete erectie en zaadlozing mogelijk. Deze techniek is ook toepasbaar als medicijngebruik ongewenst of verboden is. Verder hoort een operatief geplaatste prothese ook tot de mogelijkheden. Het is een hulpmiddel dat de penis niet geheel stijf maakt maar een penetratie is wel mogelijk.

19 Verlaagd libido Patiënt heeft geen zin om te vrijen, maar alles werkt wel normaal

20 Hydrocele (waterzakbreuk)
Een hydrocèle is een goedaardige zwelling gevuld met vocht rond de zaadbal. Dit komt geregeld voor en hoeft meestal niet behandeld te worden. Onder bepaalde omstandigheden, zoals een ongeval of een infectie, neemt de hoeveelheid vocht rond de bal sterk toe. Zo ontstaat een hydrocèle. Vaak vinden we voor een hydrocèle geen oorzaak. Meestal is een lichamelijk onderzoek voldoende, soms is een echografisch onderzoek van de balzak nodig.

21 Een spermatocèle is een holte gevuld met spermacellen
Een spermatocèle is een holte gevuld met spermacellen. Een spermatocèle is vaak los van de zaadbal te voelen.

22