en andere uitgestorven dieren...

Presentatie over: "en andere uitgestorven dieren..."— Transcript van de presentatie:

1 en andere uitgestorven dieren...
DINOSAURIERS en andere uitgestorven dieren... A. van Marrewijk

2 Hoe ontstaat een fossiel ?

3 Hoe zag de wereld er uit ?

4 Hoe zag de wereld er uit ?

5 Dimetrodon Hoewel vaak aangezien voor een Dinosaurus is Dimetrodon een ver familielid van de zoogdieren. Dimetrodon behoord tot de orde Pelycosauria. Hoewel hij niet een directe voorouder van de zoogdieren is is hij wel een verre neef. De functie van het rugzeil blijft vaag, maar de meest geacepteerde theorie is dat het zeil diende als zonnepaneel. Door het zeil naar de zon te richten kon Dimetrodon sneller opwarmen en sneller actief worden, want aangenomen wordt dat het koudbloedig dier was. Sommige Dinosauriërs echter, zoals Spinosaurus die ook over zo'n zeil beschikte, wordt geacht warmbloedig te zijn dus mischien had het zeil een andere -of daarnaast nog een andere functie. Het blijft allemaal nog een beetje twijfelachtig. Waar geen twijfel over bestaat is dat Dimetrodon een gevaarlijk roofdier was, de slagtanden en scheurkiezen laten geen twijfel over zijn voedsel. Dimetrodon was in zijn tijd waarschijnlijk het grootste roofdier op aarde. Hij struinde over het Permische landschap, jagend op grote zoogdierachtige reptielen zoals Edaphosaurus. betekenis: "Twee Soorten Tanden" dieet: carnivoor grootte: 3 meter lang gewicht: ongeveer 200 kilo tijd: vroeg Perm locatie: Noord-Amerika

6 Dimetrodon Drie meter lange carnivor
Grootste roofdier in het vroege PERM ! Zeil op rug diende als zonnepaneel Orde Pelycosauria – géén dinosaurier Ver familielid van de zoogdieren

7 Allosaurus Allosaurus Andere hagedis

8 Allosaurus Tot 12 meter lang, 3 ton zwaar
Carnivoor, de leeuw van de Jura Op grijphaken lijkende klauwen aan zijn voorpoten Jaagt vooral uit hinderlaag Allosaurus = andere hagedis Mogelijke prooien sauropoden en stegosaurus

9 Allosaurus Legt tot 100 eieren in ondergronds nest
Ondergrondse eieren hebben grotere poriën dan die welke boven de grond uitkomen Systeem vergelijkbaar met dat van de krokodil – veel jongen zullen het eerste jaar niet overleven De jongen hebben al tanden, zijn alleen maar groot genoeg voor het vangen van insecten Legt tot 100 eieren in ondergronds nest Bewaakt het nest tegen rovers De jonkies lijken al op moeder

10 Allosaurus BIG AL Zeer compleet skelet gevonden in de Morrison Formation (USA) Botten vertellen een verhaal – gebroken ribben, arm, staart                      Kreeg infectie aan teen Stierf door uitdroging Big Al omdat het skelet zo compleet was 95% - niet omdat hij groot was (6 jaar – pas bij 7 jaar volgroeid) Gebroken botten, mogelijk door gevechten met Allosaurus of door gevecht met grotere allosaurus wijfjes. De botten laten zien dat de dieren zeer snel groeiden, vergelijkbaar met de huidige vogels. Reptielen proberen bij een infectie de bacteriën te doden door hun lichaamstemperatuur te laten stijgen. Big Al deed dit door tijdens een ernstige droogte in de brandende zon te blijven. Stierf hierdoor door uitdroging.

11 Allosaurus

12 Allosaurus

13 Hoe hard ging een dinosaurier ?
Op 2 poten lopend: 4-6 km/h Op 2 poten rennend: 37 – 88 km/h Mens waarschijnlijk sneller dan T. Rex Estimates of dinosaur speeds vary because several different methods are used to calculate them. One recent estimate suggests that an average person might have been able to to outrun an adult Tyrannosaurus (although you probably would not volunteer to try). The two basic approaches for estimating dinosaur speed are comparing to recorded speeds of modern animals of similar body size and build, and measuring distances between fossil footprints in a trackway and using these distances to calculate estimated speed. Walking-speed estimates for medium-sized bipedal (two-legged) dinosaurs vary from 4 kph to 6 kph, and peak running-speed estimates vary from 37 kph to 88 kph. The highest figure (88.6 kph) is the same as the peak speed of the currently fastest land animals, such as the North American pronghorn "antelope" (Antilocapra americana), and very probably is too high.

14 Apatosaurus Bedrieglijke hagedis (brontosaurus)

15 Apatosaurus Eén van de grootste dieren ooit
21 meter lang, kilo zwaar Apatosaurus = bedrieglijke hagedis Brontosaurus = donderhagedis Herbivoor Hersenen zo groot als een appel Verdediging: staart en duimstekels Zelfverdediging met zijn staart Hersenen ter grootte van een appel 23 meter lang Brontosaurus betekent donderhagedis Een van de grootste dieren die ooit heeft geleefd Apatosaurus was een 21 meter lange en 25 ton zwaar wegende sauropode die in het Boven-Jura leefde. Er zijn een twaalftal skeletten van gevonden in de Verenigde Staten. Er was een exemplaar in Mexico gevonden maar dat bleek later een vergissing te zijn. Door hun grootte hadden ze weinig vijanden, en met hun staart konden ze venijnig zwiepen. Je kunt het wel met een zweep vergelijken, maar dan wel een die met een kracht van 25 ton op je neerkomt. Verder hadden ze aan hun voorpoten 2 zogenoemde 'duimstekels' zitten. Bij gevaar richtten zij zich op en konden bijvoorbeeld met de duimstekels proberen op hun belagers te landen. Het komt vaker voor dat dinosaurussen meerdere namen hebben, in dit geval dus Apatosaurus en Brontosaurus, dit is gekomen doordat later bleek dat de Brontosaurusfossielen identiek waren aan de Apatosaurusfossielen. Aangezien de naam Apatosaurus er eerder was is dit de officiële naam geworden, maar Brontosaurus is nooit helemaal verdwenen.

16 Stegosaurus Dakhagedis
Het was een planteneter die 150 mjg leefde in de Jura-periode en had een lengte van 9 meter met een gewicht van zo'n 2 ton. De zo herkenbare beenplaten op zijn rug waren niet bedoeld voor bescherming tegen roofdieren maar eerder voor warmteregeling. De huid van deze platen waren waarschijnlijk met bloedvaten doordrongen en als hij dan in de zon ging staan warmde zijn lichaam snel op, als de temperatuur echter te hoog opliep kon hij door met zijn platen in de wind te gaan staan afkoelen. Dit doet hedentendage de olifant bijvoorbeeld met zijn grote oren. Tegenwoordig wordt ook aangenomen dat Stegosaurus met de beenplaten communiceerde. Dit zou hij dan gedaan hebben door meer bloed naar deze platen te laten stromen die hierdoor feller van kleur werden. Hierdoor zou hij er nog indrukwekkender uit komen te zien en zo roofdieren afschrikken of juist vrouwtjes aantrekken. Ter bescherming tegen roofdinosaurussen hadden de stegosaurussen een paar gemene staartstekels ter beschikking.

17 Stegosaurus Lengte 9 meter, gewicht 2000 kg Stegosaurus = dakhagedis
Platen op de rug voor warmteregulering zoals nu de olifant met zijn oren Platen konden misschien van kleur veranderen Verdediging met staartstekels

18 Triceratops

19 Triceratops Enige gehoornde dinosauriër met kam van massief bot
Kam alleen volgroeid bij volwassen dieren Waarschijnlijk voor seksueel vertoon en minder voor verdediging Herbivoor, leefde in kuddes Triceratops = driehoornige snuit

20 Triceratops Torosaurus

21 Parasaurolophus Parasaurolophus (naast saurolophus

22 Parasaurolophus Waarom een kam ? Geluid om te waarschuwen
Kleur om op te vallen bij soortgenoten Warmteregulering

23 Parasaurolophus

24 Het einde van een tijdperk
De inslag De krater De plaats; Chicxulub, Mexico

25 Het einde van een tijdperk
65 miljoen jaar geleden Temperatuursdaling K/T-grens Een kans voor de zoogdieren

26 Entelodont BULLEBAK ZWIJN!

27 Ambulocetus VOOROUDER VAN DE WALVIS !

28 Glyptodont WANDELENDE TANK !
glyptodonts were quite unlike any other animal to roam the planet. Growing to the size of a small car and weighing over 1000kg they were covered in an impenetrable armour up to 5cm thick. 'Glyptodont' means 'grooved or carved tooth' Height: 1.5m (5ft), Length: 3m (10ft), Weight: 1000kg. The South American species grew even larger. Glyptodonts were superficially similar to armadillos, but much larger, weighing almost as much as a car and covered in a thick rigid armour. They may even have had a nose resembling a tapir's. Gllyptodonts originated in South America and spread northwards as far as southern North America. This particular species was found primarily in Florida. There is some evidence to suggest that they inhabited the emergent vegetation along the edges of water rather like modern day capybaras. Fossils of these two animals are often found together. Glyptodonts were herbivorous. They have similar tooth structure to the capybara's and may have fed on similar waterside vegetation. It is thought that glyptodonts were slow moving creatures that relied heavily on their thick armour to defend themselves against predators. Glyptodonts lived during the Pleistocene era and became extinct 10,000 years ago. WANDELENDE TANK !

29 Wolharige mammoet BOTTEN IN DE NOORDZEE !

30 Wolharige neushoorn OOK GEVONDEN OP TEXEL !

31 WAAR BLIJFT DE MENS ???

32 Neanderthaler Cro-Magnon UITGESTORVEN ! VOOROUDER !

33 The End A. van Marrewijk