Op weg naar een waardig levenseinde

Presentatie over: "Op weg naar een waardig levenseinde"— Transcript van de presentatie:

1 Op weg naar een waardig levenseinde
De LEIFarts Op weg naar een waardig levenseinde LEIFAntwerpen 2018

2 zorg rond het levenseinde
hele evolutie: medisch sociologisch ethisch LEIFAntwerpen 2018

3 medisch halve eeuw medische spitstechnologie 20-9-2018
LEIFAntwerpen 2018

4 LEIFAntwerpen 2018

5 LEIFAntwerpen 2018

6 LEIFAntwerpen 2018

7 zorg rond het levenseinde
hele evolutie halve eeuw medische spitstechnologie veel leed vermijden (bv. levensverlenging, -kwaliteit) maar nieuw leed creëren (bv. stervensverlenging) LEIFAntwerpen 2018

8 zorg rond het levenseinde
halve eeuw medische spitstechnologie toenemende vergrijzing maatschappelijk debat therapeutische hardnekkigheid palliatieve zorg beslissingen bij het levenseinde (inclusief euthanasie) LEIFAntwerpen 2018

9 zorg rond het levenseinde
grensverleggende & levensverlengende behandelingen ethisch reflecteren Moet alles wat we kunnen ook gedaan worden? LEIFAntwerpen 2018

10 beslissingen rond het levenseinde
bijna 50 % van alle sterfgevallen = op stoppen van behandeling niet opstarten van behandeling opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie levensbeëindiging zonder verzoek hulp bij zelfdoding euthanasie levensbeëindiging door een arts op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt LEIFAntwerpen 2018

11 beslissingen rond het levenseinde
(bijna 50 % van alle sterfgevallen) opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie 4. levensbeëindiging zonder verzoek 5. hulp bij zelfdoding 6. euthanasie verzaken aan therapeutische hardnekkigheid 45% 1.8% 2,5% LEIFAntwerpen 2018

12 initiatief van patiënt
beslissingen rond het levenseinde (bijna 50 % van alle sterfgevallen) hulp bij zelfdoding euthanasie 45% palliatieve zorg 4,3% initiatief van patiënt LEIFAntwerpen 2018

13 beslissingen rond het levenseinde
(bijna 50 % van alle sterfgevallen) stoppen van behandeling niet opstarten van behandeling opdrijven pijnstilling/palliatieve sedatie levensbeëindiging zonder verzoek hulp bij zelfdoding euthanasie palliatieve sedatie op verzoek zonder verzoek toedienen voeding/vocht stoppen voeding/vocht LEIFAntwerpen 2018

14 euthanasiewet Meerderjarig of oordeels bekwame minderjarige (+bijkomende voorwaarden: oordeelsbekwaamheid, ouders, terminaliteit) handelingsbekwaam/wilsbekwaam vrijwillig, herhaald, duurzaam (schriftelijk verzoek) medisch uitzichtloos ondraaglijk lijden terminaal 2de arts (bv. LEIFarts) niet-terminaal 2de en 3de arts (bv. LEIFarts) 1 maand wachttijd wilsverklaring euthanasie (voorafgaand) LEIFAntwerpen 2018

15 wilsverklaring euthanasie
“niet meer bij bewustzijn” – “bewustzijnsverlies” “onomkeerbaar” COMA euthanasie LEIFAntwerpen 2018

16 Naar feesten van vroeger Toen jij er nog was Er zijn herinneringen
Er is het heimwee Naar feesten van vroeger Toen jij er nog was  Er zijn herinneringen Als stoorzender Sinds jij stierf  Het niet meer thuisvoelen Tussen uitbundige mensen Jou er altijd bij zien Jou altijd aanwezig voelen  Nooit was eenzaamheid groter Dan die paar keer tussen feestende vrienden  Vandaag is nieuwjaarnacht  Dansend op muziek Dringt knallend vuurwerk Ongevraagd binnenshuis  Op de rand van Mijn bed gezeten Praat ik nog even met jou LEIFAntwerpen 2018

17 Now that you are somewhere above
All what’s left down here is that deep and heartwarming love When we had to decide to let you go, we had to play God It still leaves an uneasy and guilty feeling and it will always remain odd They say that there should be sunshine after rain But all what remains is deep sadness and tremendous pain However, dear son, something will always remain This unbreakable love, every time when I go all the way down memory lane Every day, every night, there is that feeling of tremendous miss But Philippe, as you always said : ‘It is what it is’ LEIFAntwerpen 2018

18 wilsverklaring euthanasie
“bij aangetast bewustzijn” “onomkeerbaar” hersentumoren, hersenmetastasen, carcinomateuze meningitis, recidiverende hersenbloedingen, HIV encephalopathie, lever- en nierfalen, (Alzheimer) dementie, … géén euthanasie LEIFAntwerpen 2018

19 wél behandeling weigeren
wet patiëntenrechten “negatieve” wilsverklaring (voorafgaand) “bij aangetast bewustzijn” “onomkeerbaar” hersentumoren, hersenmetastasen carcinomateuze meningitis, recidiverende hersenbloedingen, HIV encephalopathie, lever- en nierfalen, (Alzheimer) dementie, … wél behandeling weigeren LEIFAntwerpen 2018

20 Negatieve wilsverklaring ?
document waarin je behandelingen weigert antibiotica kunstmatige toediening van vocht en voeding chemotherapie of bestraling operatie kunstmatige beademing nierdialyse reanimatie intensieve zorg opname in een ziekenhuis enz… LEIFAntwerpen 2018

21 Negatieve wilsverklaring ?
document waarin je behandelingen weigert Wanneer geldt het niet ? In noodsituaties wanneer het dubbelzinnig is opgesteld zolang de verzoeker zijn wil nog kan duidelijk maken LEIFAntwerpen 2018

22 Negatieve wilsverklaring ?
Vertegenwoordiger Wie ? Eender wie uit mijn omgeving waarin ik vertrouwen kan stellen Wie niet ? Mijn behandelend geneesheer De arts is zorgverlener >< de patiënt is zorgweigeraar Wat ? Vertegenwoordigt mij (“gevolmachtigde”) Kan namens mij een behandeling weigeren die vermeld is in de negatieve wilsverklaring LEIFAntwerpen 2018

23 Euthanasie Patiëntenrechten Wilsverklaring inzake euthanasie
Verzoek om euthanasie in geval van coma 2 getuigen Vertrouwenspersoon 5 jaar Patiëntenrechten Negatieve wilsverklaring Weigeren van behandeling Geen getuigen Vertegenwoordiger Vervalt niet LEIFAntwerpen 2018

24 Negatieve wilsverklaring ?
Vertegenwoordiger Wat indien niemand ? Cascadesysteem gehuwde (samenwonende) partner meerderjarige kinderen overlevende ouders broers / zussen medisch team LEIFAntwerpen 2018

25 LEIF LevensEinde InformatieForum
opgericht in februari 2003 n.a.v. 3 wetten (eind 2002) -patiëntenrechten -palliatieve zorg -euthanasie LEIFAntwerpen 2018

26 LEIF Levens Einde Informatie Forum
LEIFartsen LEIFpunten, oa LEIFAntwerpen LEIFlijn / LEIFblad LEIFkaart LEIFAntwerpen 2018

27 gratis verkrijgbaar apotheker openbare bibliotheek gemeente huisarts
LEIFAntwerpen 2018

28 het LEIFblad bevat àlle wettelijke documenten
1.‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) 2. wilsverklaring euthanasie 3. verklaring voor orgaandonatie 4. verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap LEIFAntwerpen 2018

29 Hiermee : Voorafgaande Zorgplanning
LEIFAntwerpen 2018

30 LEIFAntwerpen 2018

31 LEIFAntwerpen 2018

32 knelpunten euthanasiewet
Minderjarigen enkel bij fysiek lijden doorverwijsplicht wilsverklaring euthanasie maximaal 5 jaar geldig toepassingsgebied wilsverklaring euthanasie LEIFAntwerpen 2018

33 LEIFAntwerpen 2018

34 zodat ze rekening kunnen houden met je wil
Informeert artsen zodat ze rekening kunnen houden met je wil Verwijst naar de wilsverklaringen die je verklaart te hebben opgesteld LEIFAntwerpen 2018

35 met respect voor de wil van iedereen
waardig levenseinde voor iedereen met respect voor de wil van iedereen LEIFlijn Levens Einde Informatie Forum 078/ LEIFAntwerpen 2018

36 initiatief VUB met UGent en UA, KU Leuven
mensen die geen gehoor vinden interdisciplinair team eventueel hospitalisatie in UZ Brussel Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel Tel LEIFAntwerpen 2018

37 LEIFpunten LeifAntwerpen contact 0468 24 85 42
onthaalmomenten zijn er elke dinsdag en vrijdag van 14u tot 16u30, uitgezonderd feestdagen LEIFAntwerpen 2018

38 Sinds 4 april 2017 gaan alle onthaalmomenten door op volgende locatie:
Huisartsenwachtpost Antwerpen Oost Florent Pauwelslei Deurne Naast AZ Monica, vlot bereikbaar met openbaar vervoer en de wagen. LEIFAntwerpen 2018