Over nut en nadeel van de (Friese) Geesteswetenschap

Presentatie over: "Over nut en nadeel van de (Friese) Geesteswetenschap"— Transcript van de presentatie:

1 Over nut en nadeel van de (Friese) Geesteswetenschap
γνῶθι σεαυτόν – ken Uzelf

2 Gedachten over de Grote Vragen des Geestes-wetenschappelijken Levens
Caspar David Friedrich – Der Wanderer über dem Nebelmeer

3 Grote lijn Alfa versus bèta Diefstal van de wiskunde
Heeft bètawetenschap nut? Crisis in de Geesteswetenschappen Crisis in Fryslân Toekomst van de Geesteswetenschappen Samenvatting

4 De wetenschap opgedeeld
Alfa ~ Geesteswetenschap Bèta ~ Exacte wetenschap Alfa en Bèta

5 Bèta natuurkunde scheikunde astronomie wiskunde Alfa en Bèta

6 Alfa taalkunde en vreemde talen letterkunde taalbeheersing
geschiedenis Alfa en Bèta

7 Alfa versus Béta Wat is het object van onderzoek van elk? Alfa en Bèta

8 Object van onderzoek bètawetenschappen
Hoe zit levenloze materie in elkaar? Alfa en Bèta

9 Object van onderzoek alfawetenschappen
Onderwerpen die hun oorsprong vinden in de menselijke geest: taal, literatuur, gewoonten, recht, geschiedenis, kunst, ethiek, massagedrag. Alfa en Bèta

10 Dus object van onderzoek alfawetenschappen …
“Hoe zit de menselijke geest in elkaar?” Tegenover: “levenloze materie” Alfa en Bèta

11 Is wiskunde een bèta-wetenschap?
Is het object van onderzoek van wiskunde de dode materie? De diefstal van de wiskunde

12 Wiskunde is geen bèta-wetenschap …
… want het object van onderzoek van wiskunde is immaterieel. De diefstal van de wiskunde

13 Is wiskunde een geesteswetenschap?
Mogelijk, want wiskunde bestudeert constructen die gevormd zijn in de menselijke geest (getallen, rijen, functies, enz.) De diefstal van de wiskunde

14 Waartoe dient wiskunde?
Het is voor geesteswetenschappen en materiewetenschappen de metataal waarvan ze zich bedienen. NB Natuurlijke taal bevat wiskunde. De diefstal van de wiskunde

15 Valse tegenstelling: taal tegenover wiskunde
Natuurlijke taal en wiskunde zijn niet tegengestelden. Natuurlijke taal bevat veel wiskunde (kwantoren, logische connectieven). De diefstal van de wiskunde

16 Waarom wordt wiskunde als bèta gezien?
Wiskunde, als metataal, is standaard met de ‘aanzienlijkste’ wetenschap verbonden. Sinds de 18e eeuw is dat de natuurkunde. De diefstal van de wiskunde

17 Waarom boekte bèta science meer succes dan alfa?
Meer wetenschappelijk succes Meer maatschappelijk succes De diefstal van de wiskunde

18 Waarom meer wetenschappelijk succes?
Omdat hun problemen eenvoudig waren. De menselijke geest is nu eenmaal veel complexer dan dode materie. De diefstal van de wiskunde

19 Waarom meer maatschappelijk succes?
Omdat er veel geld met de maatschappelijke toepassingen viel te verdienen. En: geld is de hoogste waarde in de laat-westerse maatschappij. De diefstal van de wiskunde

20 De ontvoering van de wiskunde

21 Heeft bètawetenschap nut?
Dit is een leuke vraag om te stellen. Laten we enkele producten van bètawetenschap bekijken. Hebben bètawetenschappen nut?

22 Producten van bètawetenschap
Stofzuiger Atoombom “A brief history of time” Big Bang theory Hebben bètawetenschappen nut?

23 Hebben bètawetenschappen nut?
Meer producten Zenuwgas Protheses Auto’s Auto-ongelukken Hebben bètawetenschappen nut?

24 Hebben bètawetenschappen nut?
Nog meer producten Energieverslindende apparaten Apparaten die energie opwekken Wapens Pleisters Hebben bètawetenschappen nut?

25 Hebben bètawetenschappen nut?
Gegeneraliseerd Bètawetenschap produceert instrumenten. Maar mensen misbruiken ze Hebben bètawetenschappen nut?

26 Hoe zitten mensen in elkaar?
Hoe zit de menselijke geest in elkaar? Dat bestuderen bètawetenschappen niet. Hebben bètawetenschappen nut?

27 Hebben bètawetenschappen nut?
Wat is belangrijker? Kennis van instrumenten? Kennis van de mensen die ze gebruiken / misbruiken? Hebben bètawetenschappen nut?

28 Hoe zit de menselijke geest in elkaar?
Waarom claimen de geestes-wetenschappen die vraag niet? Geen lef? Bètawetenschap: ‘a brief history of time’. Oordelen over bestaan van God. Hebben bètawetenschappen nut?

29 Hebben bètawetenschappen nut?
Big Data Is Big Data een visie op hoe de menselijke geest werkt? Hebben bètawetenschappen nut?

30 Hebben bètawetenschappen nut?
Een efficiënter zonnepaneel? Een sneller wapen? Alles voor een utopie is er nu al, behalve kennis van de mens. Hebben bètawetenschappen nut?

31 Crisis in de geesteswetenschap
De Geesteswetenschappen maken hun grootste crisis sinds eeuwen door. (Rens Bod, 2012) Crisis in de geesteswetenschap

32 Crisis in de geesteswetenschap
Bod (2012) Lijst van successen van de geesteswetenschap uit het verleden: Alfabet Boekdrukkunst Filologie (bijbelkritiek) De rationele methode (Plato &) Crisis in de geesteswetenschap

33 Crisis in de geesteswetenschap
Imaginaire Bèta (2016) “De successen die Bod beschrijft betreffen het verleden.” “Wat stellen jullie nu nog voor?” Crisis in de geesteswetenschap

34 Crisis in de geesteswetenschap
Wat is de crisis? De crisis betreft het gebrek aan aanzien van de geesteswetenschappen. En geesteswetenschappers gaan zelf in dat oordeel mee. Crisis in de geesteswetenschap

35 Crisis in de geesteswetenschap
Ontkennen helpt niet Tegenwoordig schort het nog al eens aan waardering voor de geesteswetenschappen. Ze worden afgedaan als makkelijk of niet nuttig. (Alfapact 2016, site UvA) Crisis in de geesteswetenschap

36 Crisis in de geesteswetenschap
Waarom geen status? Er gaat weinig geld in de GW om. De GW doen weinig met wiskunde. Crisis in de geesteswetenschap

37 Maar wat doen we zelf fout?
We hebben geen gedeelde identiteit (waar komen we vandaan). We hebben geen gedeelde visie (waar gaan we heen) Crisis in de geesteswetenschap

38 Crisis in Fryslân Elke bezuiniging vaagt een stukje weg:
Friese wetenschap (FA) Omrop Fryslân het Fries Orkest ( ) Friestalig toneel (Tryater) Crisis in Fryslân

39 Dubbele crisis op de Fryske Akademy
Als Fries instituut Als geesteswetenschappelijk instituut Crisis in Fryslân

40 Leren? Kunnen de Geesteswetenschappen iets leren van de Friese Beweging? Crisis in Fryslân

41 Vraag Waarom is er geen Drentse Academie? Waarom is er geen Gelderse Academie?

42 Antwoord De Friese Beweging kreeg dingen voor elkaar op basis van:
een gedeelde identiteit een visie Crisis in Fryslân

43 Zonder verleden geen identiteit
De klassieke cultuur gaf eeuwenlang aan de (Geestes)wetenschap een gedeelde identiteit. Crisis in Fryslân

44 Betrokkenheid bij GW en identiteit?
Trots op Erasmus, Socrates, Plato? Op het staan in een traditie die terugreikt naar de Oudheid? Boek Bod geeft de GW een verleden. Crisis in Fryslân

45 Spreekwoord Wa’t himsels weismyt, wurdt fan in oar net opkrigen. (Een laag zelfbeeld oogst weinig respect.) Crisis in Fryslân

46 De toekomst van de Geesteswetenschap
Het gaat niet om steeds betere, slimmere instrumenten. Het gaat om steeds betere, slimmere mensen. De Toekomst van de GW

47 Heerschappij van de materiewetenschap …
… is in feite een breuk met de traditie van het Humanisme. De mens moet weer in het middelpunt staan. De Toekomst van de GW

48 Wat is belangrijker? Hoe zit materie in elkaar?
Hoe zit de mens in elkaar? De Toekomst van de GW

49 Caspar David Friedrich – “Kreidefelsen auf Rügen”