Context 3: Koude Oorlog 1945-1991 Les 9 – Einde Koude Oorlog.

Presentatie over: "Context 3: Koude Oorlog 1945-1991 Les 9 – Einde Koude Oorlog."— Transcript van de presentatie:

1 Context 3: Koude Oorlog 1945-1991
Les 9 – Einde Koude Oorlog

2 How do you tell a communist
How do you tell a communist? Well, it's someone who reads Marx and Lenin. And how do you tell an anti-Communist? It's someone who understands Marx and Lenin. (Ronald Reagan, president USA 1981–1989) 37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie 38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaal-socialisme 45 De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog 48 De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen Voorbeelden stofomschrijving Demonstratie tegen kernwapens in Amsterdam (1981) (KA 37, 45 & 48)

3 Welk systeem is het beste?
- Nieuwe leiders Een havik neemt bezit van The Oval Office in Washington Ronald Reagan ( ) Een jonge hervormer wordt de baas van het Kremlin Michael Gorbatsjov (1985 tot 1991)

4 Welk systeem is het beste?
- Ontdooiing De wereld leek op weg te zijn naar een nieuw hoogtepunt in de Koude Oorlog Reagan wilde de duivelse vijand vernietigen Startte het Star War (SDI) wapenprogramma De SU kon nu om nagenoeg alle gebieden de VS niet meer bijhouden Een goed, modern leger had men niet meer De SU maatschappij was Corrupt (zwarthandel) Inefficiënt (productie) Sociaal op een hoop; mentaal geknakt door het verliezen van de oorlog tegen de Afghanen (Taliban) De SU moest hervormen

5 Welk systeem is het beste?
- Verzet tegen kernbewapening en de bewapeningswedloop in het Westen – Demonstratie tegen kernwapens {= voorbeeld stofomschrijving} De wereld leek op weg te zijn naar een nieuw hoogtepunt in de Koude Oorlog Maar in West-Europa keerden brede lagen van de bevolking zich tegen kernwapening In de Jaren Tachtig vinden er in Europa grote betogingen plaats tegenkernwapens. Nederland was daarbij een voorloper. November 1981 kwamen er mensen protesteren tegen plaatsing van kruisraketten in Amsterdam. Twee jaar later demonstreerden ruim een half miljoen mensen in Den Haag. De op handen zijde plaatsing van kruisraketten was weer een antwoord op het plaatsen van een nieuwe Sovjet-raket in Europa. De demonstraties waren een onderdeel van de Nederlandse vredesbeweging.

6 Hollanditis

7 Welk systeem is het beste?
- Hervromingen in de USSR Hervorming (perestrojka) onder hun laatste president: Gorbatsjov Hij wil het bestuur én de economie veranderen Meer democratie, vrijheid, openheid (glasnost) en zelfinitiatief Nieuwe grondwet (1989): Scheiding uitvoerende en wetgevende macht Staatsbedrijven gaan concurreren met privébedrijven: markt ontstaat

8 Welk systeem is het beste?
- Ontdooiing en Hervorming Gorbatsjov krijgt door “toeval” de mogelijkheid te hervormen Hij en Reagan worden maatjes! Ontmoeten elkaar op IJsland ▼ Belangrijke beslissingen Ontwapenen Vrede nastreven Ontspanning

9

10 Einde van de Sovjet-Unie
Sneeuwbaleffect door perestrojka & glasnost Sovjetdeelrepublieken en Oostblokstaten eisen (meer) zelfstandigheid oftewel een nationale staat Deze ruimte kregen ze ook, doordat Gorbatsjov gesteld had dat de SU zich niet meer met binnenlandse zaken van haar Europese satellietstaten zou bemoeien. De Brezjnevdoctrine wordt losgelaten! Viel niet meer tegen te houden 1989 (Het Wonderjaar), scheiding Duitsland valt weg (o.a. De Muur) In 1991 verklaren de deelrepublieken zich onafhankelijk

11 De Val van de Muur

12 Communistische regimes vallen om
In juni 1989 kreeg Polen als eerste land in Oost-Europa een niet-communistische regering. Ergo, nog voor de Val van de Muur (november 1989). In 1990 wordt Lech Walesa president van Polen Na de Val van de Muur mag de DDR zich opheffen, samengaan met de BRD en toetreden tot de NAVO in 1990. Binnen enkele maanden tijd werd het communisme in het grootste deel van Oost-Europa afgeschaft.

13 Oorzaken van het Wonderjaar
De SU verliest de economische (lees ook: technologische slag) slag met het Westen (lees: de VS), en hiermede ook de wapenwedloop Verlies aan vertrouwen in het communisme als politiek systeem Het werkt niet De leiders blijken corrupt

14 Ontmanteling van het Sovjet-Rijk
In 1991 trachtten conservatieve communisten nog staatgreep te plegen. Deze mislukte echter. Hierdoor versnelde het uiteenvallen van de Sovjet-Unie alleen maar. Boris Jeltsin president van de Russische (deel-)republiek maakte van Rusland een onafhankelijke staat. Binnen enkele dagen daarna volgenden veel andere (deel-) republieken. In juli werd het Warschaupact officieel opgeheven. Op 25 december trad Gorbatsjov als leider van de Sovjet-Unie, wat de uiteindelijke opheffing van de grootmacht betekende én het definitieve (?) einde van Koude Oorlog.

15 Huiswerk Lees: p