PIJN EN PIJNMEDICATIE Mede namens Bernarda Heslinga, Kees Huttenga,

Presentatie over: "PIJN EN PIJNMEDICATIE Mede namens Bernarda Heslinga, Kees Huttenga,"— Transcript van de presentatie:

1 PIJN EN PIJNMEDICATIE Mede namens Bernarda Heslinga, Kees Huttenga,
Huisartsen/Kaderartsen Palliatieve Zorg

2 Wat is pijn?

3 Definitie van pijn: ‘pijn is een onaangename sensorische of emotionele ervaring samenhangend met actuele of potentiële weefselbeschadiging of beschreven in termen van een dergelijke beschadiging’

4 Of : ‘pijn is datgene wat een persoon die het ervaart zegt dat het is en is aanwezig wanneer hij/zij zegt dat het aanwezig is’ Of : ‘pijn is pijn’

5 ‘U hoeft geen pijn te lijden’

6

7 Indeling en vormen van pijn nociceptief/neuropatisch somatische/viscerale referred pain doorbraakpijn/incidentiepijn psychogene pijn

8 TOTALE PIJN

9 PIJNANAMNESE Probleem
waar, wanneer, hoe ontstaan, verloop, omschrijving, VAS-score Etiologie oorzaak, verergering, verlichting Symptomen slaap, ADL, stemming, medicatie, bijwerkingen

10

11 Beleid Integrale benadering Voorlichting Communicatie
Ondersteunende zorg Continuïteit van zorg

12 Behandeling van de oorzaak
Hormonale therapie /chemotherapie/ radiotherapie/nucleaire behandeling/ chirurgie Niet medicamenteuze symptomatische therapie Medicamenteuze therapie

13

14 Medicamenteuze therapie
PIJNLADDER Paracetamol NSAID’s Opioïden

15 Toedieningsvormen vloeistof/ suspensie tablet/ capsule
s.l. tabletten/ (neus)spray / ‘lollies’ zetpil klysma pleister injectie ( s.c. of i.v.) sonde

16 Opioïden Misverstanden Voorlichting Bijwerkingen

17 Adjuvante medicamenteuze therapie
Invasieve pijnbestrijding

18

19 citaat van een middeleeuws geneeskundige Pare
soms genezen vaak verlichten altijd troosten