Farmacotherapie voor de zorgprofessional

Presentatie over: "Farmacotherapie voor de zorgprofessional"— Transcript van de presentatie:

1 Farmacotherapie voor de zorgprofessional
Version 1.1 2017 Optional teaser element Farmacotherapie voor de zorgprofessional Title Author date Prem Adhien, apotheker / epidemioloog Maart 2017

2 Hogeschool Utrecht: docent MPA
Prem Adhien apotheker Hogeschool Utrecht: docent MPA Universiteit Utrecht: docent Farmaceutische Wetenschappen

3 Farmacotherapie voor de zorgprofessional
Dit leerboek biedt verpleegkundigen en andere zorgprofessionals gedegen informatie over veilig geneesmiddelgebruik. Relevant aangezien veel geneesmiddelen worden gebruikt in Nederland!

4 GENEESMIDDELENGEBRUIK NL, 2013
NAAR LEEFTIJD Stichting Farmaceutische Kengetallen Gemiddeld geneesmiddelgebruik (in DDD’s) per inwoner naar leeftijd (2013, pakketgeneesmiddelen)

5 Farmacotherapie voor de zorgprofessional
Aanleiding voor het schrijven van het boek vormde het gebrek aan een up-to-date en meer op de verpleegkundige praktijk toegesneden boek over geneesmiddelen. Up-to-date: HARM-Wrestling rapport (2009) en doctoraal thesis Sino (2013).

6

7 HARM-Wrestling rapport
Vermijdbare ziekenhuisopnamen door geneesmiddelgebruik: in Nederland ruim twee keer zo veel ziekenhuisopnames door verkeerd geneesmiddelengebruik in vergelijking met verkeersongevallen ruim 5% van alle acute opnames zijn geneesmiddel gerelateerd bijna 50% was potentieel vermijdbaar ( opnames per jaar)

8 Preventie van ziekenhuisopnames
De belangrijkste risicofactoren voor ziekenhuisopname: polyfarmacie (5 of meer chronische, orale geneesmiddelen) therapie ontrouw verminderde cognitie comorbiditeit verminderde nierfunctie ouderdom

9 Preventie van ziekenhuisopnames
De meest risicovolle geneesmiddel groepen zijn: VALLEN: antidiabetica en cardiovasculaire middelen BLOEDING: stollingsremmers en NSAIDs

10 Doctoraal thesis (Sino, 2013)
Medicatie management in de thuissituatie waaruit blijkt dat met een pro-actieve houding van zorgprofessionals medicatie gerelateerde problemen voorkomen kunnen worden. Belang van de wijkverpleegkundige zorg!

11 Verpleegkundige zorgprofessional en geneesmiddelen
Een belangrijke rol bij het vroeg signaleren van mogelijke ongewenste neveneffecten om deze verantwoordelijkheid te kunnen uitvoeren is voldoende inzicht in de werking en toepassing van geneesmiddelen nodig (V&VN, 2014)

12 leidraad Bekwaamheid bij medicatie geven in de langdurige zorg (V&VN, 2014)
Beschrijft voorwaardelijke competenties voor het adequaat omgaan met geneesmiddelen beschreven, waaronder: medische en farmacologische kennis vaardigheden in het toedienen van geneesmiddelen en in het signaleren van problemen rond geneesmiddelgebruik vaardigheid in het kunnen communiceren over geneesmiddelgebruik

13 Farmacotherapie voor de zorgprofessional
Primair geschreven voor de verpleegkundige zorgprofessional. Met de brede opzet sluit het aan bij de leidraad Bekwaamheid bij medicatie geven in de langdurige zorg van de vereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN 2014).

14 Wat maakt dit boek uniek?
Geschreven voor de Nederlandse praktijk. Een goed doordachte opzet welke consequent is doorgezet in alle hoofdstukken. In alle leerjaren te gebruiken dankzij de brede opzet inclusief casuïstiek en oefenmateriaal. Ook nuttig na de opleiding als naslagwerk getuige het review van Van Dishoeck (2016) in VIP science van het Erasmus Medisch Centrum.

15 Wat maakt dit boek uniek?
Betrouwbare informatie dankzij deskundige meelezers en review door apotheker. Beschikbare deeplinks naar betrouwbare websites van de KNMP, het CVZ en het NHG Dicht de kloof tussen (consumenten website) en (voor artsen).

16 Wat maakt dit boek uniek?
De biomedische insteek en conceptuele aanpak leert de student inzicht in de werking van geneesmiddelen. Inzicht geeft een stevige basis voor klinisch redeneren en het op tijd signaleren van mogelijke (risicovolle) neveneffecten. Niet het uit het hoofd leren van informatie maar het begrijpen en kunnen vinden van informatie staat centraal.

17 Opzet van het boek Standaardwerk / naslagwerk bedoeld voor zowel tijdens de gehele opleiding als daarna. Het boek bestaat uit drie delen, die elkaar aanvullen maar ook zelfstandig gebruikt kunnen worden.

18 Deel A, hoofdstukken Wet- en regelgeving rondom geneesmiddelen
Geneesmiddelinformatie Geneesmiddelen Geneesmiddelgebruik Omgaan met Geneesmiddelen Het geneesmiddel en het lichaam Hoofdstuk 2 vormt de basis, hier wordt informatie aangedragen voor het vinden van informatie.

19 HF 6. Het geneesmiddel en het lichaam
Inleiding Farmacokinetiek De plasmaspiegel Farmacodynamiek Een afwijkende plasmaspiegel Zwangerschap en lactactie

20 Deel B: geneesmiddelgroepen en zelfzorgmiddelen
Het farmacologisch effect wordt uitgelegd ter ondersteuning van het klinisch redeneren De middelen zijn overzichtelijk weergegeven in tabellen Bij elk hoofdgroep worden belangrijke aandachtspunten bij het gebruik beschreven

21 Deel B, hoofdstukken Middelen met effect op het spijsverteringsstelsel
Middelen ter bevordering van de gaswisseling Middelen met effect op de circulatie Middelen met effect op de huid Middelen met effect op micro-organismen Middelen met effect op het metabolisme

22 Deel B, hoofdstukken Middelen met effect op weefselherstel en perfusie
Middelen ter bestrijding van pijn Middelen met effect op voortplantingsorganen Middelen met effect op celdeling en celmetabolisme Middelen met effect op het CZS Zelfzorgmiddelen

23 Deel C: geneesmiddelen toepassing
Farmacotherapeutische casuïstiek gebaseerd op veelvoorkomende situaties in de praktijk.

24 Deel C, hoofdstukken Een vermijdbare ziekenhuisopname door een geneesmiddelgerelateerd valincident. Een ziekenhuisopname door dehydratie en electrolytstoornissen Een ziekenhuisopname vanwege gastro-intestinale bloeding Een ziekenhuisopname tijdens behandeling met chemotherapie. Evalueren van geneesmiddelgebruik bij een oudere vrouw met obstipatie

25 Digitale leeromgeving
deeplinks naar websites samenvattingen oefenvragen oefeningen voor het lezen van een recept oefeningen voor het opzoeken van informatie in betrouwbare bronnen over geneesmiddeleninformatie

26 Opleiding HBO verpleegkunde
Het boek kan worden ingezet als basiswerk voor het verwerven van basiskennis, als naslagwerk bij klinisch redeneren en als methodiek voor het oplossen van geneesmiddelgerelateerde problemen. Voor dit laatste is informatie te vinden in hoofdstuk 2 en deel C (met name hoofdstuk 23).

27 Opleiding HBO verpleegkunde
Het boek bevat overzichtelijke tabellen waarbij de verschillende geneesmiddelen groepsgewijs zijn gepresenteerd. In elk hoofdstuk wordt teruggegrepen op preklinische basiskennis - de docent kan hier op aansluiten bij de uitleg van het effect van geneesmiddelen. Het ontstaan van mogelijke bijwerkingen wordt goed uitgelegd in hoofdstuk 5, dit vormt een belangrijke basis voor klinisch redeneren.

28 Opleiding HBO verpleegkunde
In hoofdstuk 2 wordt duidelijk uitgelegd hoe de verschillende betrouwbare internet bronnen over geneesmiddelen te gebruiken zijn. Voor de uitleg aan studenten zijn oefeningen opgenomen op de digitale leeromgeving. Bij hoofdstuk 3 over de toedieningswijze en toedieningsvormen van geneesmiddelen zijn filmpjes toegevoegd.

29 Vragen?