Evidence Based Practice Zoeken naar Literatuur Werkcollege Karin Schneider / Maarten Hekman.

Presentatie over: "Evidence Based Practice Zoeken naar Literatuur Werkcollege Karin Schneider / Maarten Hekman."— Transcript van de presentatie:

1 Evidence Based Practice Zoeken naar Literatuur Werkcollege Karin Schneider / Maarten Hekman

2 3 DIMENSIES VAN EVIDENCE BASED PRACTICE De eigen praktijkervaring Gebruik van bewijs uit de literatuur De wensen en voorkeuren van de cliënt

3 EBP methodiek 4) Het gevonden resultaat wordt toegepast in de praktijk. 5) Het proces en resultaat wordt geëvalueerd. 3) Het gevonden bewijsmateriaal wordt beoordeeld op methodologische kwaliteit en toepasbaarheid 1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een beantwoordbare vraag. 2) Er wordt efficiënt gezocht naar het beste bewijsmateriaal (literatuur, overige bronnen)

4 Uitleg EBP methodiek tot nu toe 1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een beantwoordbare vraag. - PICO

5 De PICO-methode Population: patiënt of probleem Intervention: interventie, behandeling Comparison/Control: alternatief Outcome: resultaat

6 Voorbeeld ‘probleem’: Acute CVA-patiënten lopen flink risico op slikstoornissen en aspiratie van voedsel (prevalentie ca. 50%) Wat is een goede slikscreening voor acute CVA-patiënten op de stroke unit?

7 PICO uitwerking: P: acute CVA patiënten (voorkeur < 24 uur) I: slikscreening C: gouden standaard (slikvideo of FEES) O: zo min mogelijk gemiste patiënten Vraag: Met welke slikscreening (I) bij acute CVA patiënten (<24 uur post onset) (P) worden, vergeleken met een gouden standaard (slikvideo of FEES) (C), de minste patiënten met een slikstoornis (of aspiratie) gemist? (O)

8 Uitleg EBP methodiek vandaag 1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een beantwoordbare vraag. - PICO 2) Er wordt efficiënt gezocht naar het beste bewijsmateriaal (literatuur) - Zoekvaardigheden

9 Stap 2: Zoeken naar het beste bewijsmateriaal 2.1: Databanken selecteren 2.2: Zoektermen formuleren aan de hand van de vraagstelling en de keuze van de databanken 2.3: Zoeken

10 2.1 Selecteren van databanken Overzicht van databanken: www.han.nl/studiecentra Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid Bijna alle databanken zijn ook vanaf thuis raadpleegbaar Na inlog met je HAN account heb je een half uur toegang voor je opnieuw in moet loggen

11 2.1 Selecteren van databanken Evidentie hiërarchie: 1. Richtlijnen (definitie)definitie 2. Systematische reviews 3. Randomised Controlled Trials (RCT) 4. Controlled Clinical Trials 5. Kwalitatief onderzoek

12 Gespecialiseerde richtlijnen  Ergotherapie: http://www.ergotherapienederland.nl/http://www.ergotherapienederland.nl/ Fysiotherapie: http://www.kngf.nl/index.html?dossiers=1&dossier_id=50http://www.kngf.nl/index.html?dossiers=1&dossier_id=50 (55) Logopedie: Logopedie en Foniatrie, september 2008 (1) http://nvlf.logopedie.nl/site/instrumenten/ Voeding en Diëtetiek: Dieetbehandelingsprotocollen, 628.8 DIEE (Naslag)

13 Multidisciplinaire Richtlijnen: CBO: Kwaliteitsinstituut voor gezondheidszorg http://www.cbo.nl/product/richtlijnen/ National Guideline Clearinghouse http://www.guideline.gov/resources/guideline_index.aspx Guidelinesfinder: http://www.library.nhs.uk/guidelinesfinder/ Hartstichting: http://www.hartstichting.nl/webshop/Producten/Producten.aspx?CatID=71 Vereniging Spierziekten Nederland: http://www.spierziekten.nl/hulpverleners/index.php Nederlandse Diabetes Federatie: http://www.diabetesfederatie.nl/zorg/richtlijnen.html

14 2.1 Selecteren van databanken Evidentie hiërarchie: 1. Richtlijnen 2. Systematische reviews (definitie)definitie 3. Randomised Controlled Trials (RCT) 4. Controlled Clinical Trials 5. Kwalitatief onderzoek

15 Systematische reviews Cochrane: www.thecochranelibrary.comwww.thecochranelibrary.com Pubmed: http://www.pubmed.comhttp://www.pubmed.com Thuis via www.han.nl/studiecentrawww.han.nl/studiecentra Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

16 2.1 Selecteren van databanken Evidentie hiërarchie: 1. Richtlijnen 2. Systematische reviews 3. Randomised Controlled Trials (RCT) 4. Controlled Clinical Trials (definities)definities 5. Kwalitatief onderzoek

17 RCT’s etc. Pubmed: www.pubmed.comwww.pubmed.com Picarta: www.picarta.nlwww.picarta.nl Niet gratis van buiten de HAN te raadplegen

18 2.2 Zoektermen formuleren

19 Bedenk suggesties voor zoektermen:  synoniemen  Latijnse termen  Engelstalige termen  ruimere of nauwere termen  namen van auteurs  titelwoorden uit reeds bekende titels

20 2.2 Zoektermen formuleren Gebruik (medische) woordenboeken! Papier: Naslagwerken: 606.1 & 831 Online: www.han.nl/studiecentrawww.han.nl/studiecentra Zoeken en vinden / Woordenboeken

21 2.2: Zoektermen formuleren Vertalingen: Cerebrovascular accident, stroke swallowing disorders Verwante termen: Beroerte, herseninfarct, hersenbloeding deglutition disorders, dysphagia Pas op met afkortingen! – CVA, TIA

22 2.2: Zoektermen formuleren Bedenk aanvullende /uitsluitende criteria:  leeftijd  geslacht  tijdsperiode ( > 5 jaar)

23 2.3 Zoeken AND CVA AND slikscreening Zoekt naar documenten die zowel cva als slikscreening bevatten.

24 2.3 Zoeken “…” “deglutition disorder” Zoekt naar documenten die deglutition disorder bevatten (achter elkaar).

25 2.3 Zoeken OR swallowing disorder OR deglutition disorder Zoekt naar documenten die óf swallowingswallowing disorder en/of deglutition disorderdisorder bevatten bevatten.

26 2.3 Zoeken NOT “breast cancer” NOT “women” Zoekt naar documenten die breast cancer bevatten, maar niet women.

27 2.3 Zoeken Trunceren ergother? of ergother* zoekt naar:  Ergotherapie  Ergotherapeut(en)  Ergotherapeutisch(e) Maskeren extrap?ramidaal zoekt naar:  Extrapyramidaal  Extrapiramidaal Trunceren en maskeren a?tivit* zoekt naar:  Aktiviteit(en)  Activiteitenbegeleiding  Activity  Aktivität

28 2.3 Zoeken

29 Tips om zo efficiënt mogelijk te zoeken: Werk volgens een logisch en doordacht plan: ga niet “zwemmen” Houd consequent bij wat je vindt en waar en op welke manier je het hebt gevonden: informatie terugvinden is vaak veel moeilijker dan vinden Maak gebruik van de kennis en ervaring van de mensen in het Studiecentrum Kapittelweg

30 2.3 Zoeken Cochrane: www.thecochranelibrary.comwww.thecochranelibrary.com Thuis via www.han.nl/studiecentrawww.han.nl/studiecentra Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

31 Zoeken in: Cochrane - Browsen via Topics - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

32 Zoektermen: cerebrovascular accident, (acute) stroke swallowing disorders, dysphagia, deglutition disorders

33

34

35

36 Waarschuwing: Deze laatste stap naar full text werkt alleen binnen de HAN!

37 Zoeken in: Cochrane - Browsen via Topics - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

38

39

40

41 Zoeken in: Cochrane - Browsen via Topics - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

42 Voordelen MeSH Het artikel is (per definitie) relevant Een term voor spellingsvariaties en/of synoniemen Homoniemen worden ondervangen (bijv. aids) Maar pas op: soms ook (menselijke) fouten, MeSH-termen bestaan vaak nog niet voor nieuwe begrippen en recente artikelen zijn meestal nog niet geïndexeerd

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54 Pauze

55 2.3 Zoeken Pubmed: www.pubmed.comwww.pubmed.com Thuis via www.han.nl/studiecentrawww.han.nl/studiecentra Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

56 Zoeken in: Pubmed - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database - Via Clinical Queries voor systematic reviews

57 Zoektermen: cerebrovascular accident, acute stroke swallowing disorders, dysphagia, deglutition disorders

58

59

60 Let op: niet alle artikelen hebben een link naar full-text!

61

62 Zoeken in: Pubmed - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database - Via Clinical Queries voor systematic reviews

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77 Zoeken in: Pubmed - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database - Via Clinical Queries voor systematic reviews

78

79

80 2.3 Zoeken Picarta: Ned. landelijke catalogus Via www.han.nl/studiecentrawww.han.nl/studiecentra Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

81 Zoeken in: Picarta Vooral van belang voor het vinden van: - Nederlandstalige tijdschriftartikelen - Niet full text tijdschriftartikelen in Pubmed www.picarta.nlwww.picarta.nl : werkt niet vanaf thuis! Biedt geen toegang tot full text!

82

83 Picarta: trefwoorden? - Trefwoorden zijn alleen toegekend aan boeken - Dus als je (ook) zoekt naar tijdschriftartikelen: niet met trefwoord zoeken: - Zoeken met alle woorden en sorteren op jaar van uitgave

84

85

86

87

88 2.3 Zoeken Online Tijdschriften Via www.han.nl/studiecentrawww.han.nl/studiecentra Zoeken en vinden / Tijdschriften / Online

89

90

91

92

93 Zoeken in: Catalogus HAN Vooral van belang voor het vinden van: Tijdschriftartikelen uit Picarta Via www.han.nl/studiecentra (ook vanaf thuis)www.han.nl/studiecentra Biedt soms ook toegang tot full text als dit niet in Picarta staat!

94 Catalogus: Tijdschriftartikelen? In de catalogus kun je niet zoeken op tijdschriftartikelen! Haal de artikelgegevens over jaargang, aflevering en pagina’s uit Pubmed of Picarta. Zoek in de catalogus op tijdschriften

95

96

97 Zoeken in: ? Op www.han.nl/studiecentra / Zoeken en vinden/ Digitale bronnen/Gezondheidwww.han.nl/studiecentra / Zoeken en vinden/ Digitale bronnen/ staan links naar nog vele andere databanken die voor jullie interessant zouden kunnen zijn/worden. Let vooral op de specifiek nederlandstalige:

98

99 Zoeken met: HANQuest De databanken op www.han.nl/studiecentra kunnen ook worden doorzocht met een zoekmachine:www.han.nl/studiecentra

100

101

102 Meer weten over EBP? : Algemeen: Kuiper, Chris, Evidence-based practice voor paramedici : methodiek en implementatie / LEMMA / 2004 (Plaatscode: 604 EVID) Offringa, M., Inleiding in evidence-based medicine : klinisch handelen gebaseerd op bewijsmateriaal/ 2e dr / Bohn Stafleu Van Loghum / 2003 (Plaatscode: 604 INLE) Pubmed: Loep, Marjan en Faridi van Etten – Jamaludin, Praktische handleiding PubMed / Bohn Stafleu Van Loghum / 2004 (Plaatscode: 601.9 LOEP)

103 Studiecentrum Kapittelweg http://www.han.nl/studiecentra Karin Schneider Informatiespecialist Voeding & Diëtetiek, Logopedie karin.schneider@han.nl 024-3531586 Maandag, dinsdag, woensdag