Het OCMW en de vluchtelingencrisis Themawerking Vreemdelingen.

Presentatie over: "Het OCMW en de vluchtelingencrisis Themawerking Vreemdelingen."— Transcript van de presentatie:

1 Het OCMW en de vluchtelingencrisis Themawerking Vreemdelingen

2 Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 2 10/3/16 Overzicht Inleiding: situatie 2015-2016 Asielzoeker of (erkend) vluchteling? Waarom vluchten mensen? Wat bepaalt of iemand asiel kan aanvragen? De asielprocedure, de opvang en de integratie in een notendop Asielzoeker: rechten en plichten Erkend als vluchteling: rechten en plichten Subsidiaire bescherming: rechten en plichten Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen

3 Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3 10/3/16 Inleiding: situatie 2015-2016 Wereldwijd zijn miljoenen mensen op de vlucht voor vervolging, geweld en oorlog Een nooit geziene uitdaging voor Europa en België? ◦ na een korte adempauze, is de asielcrisis weer in volle hevigheid losgebarsten Twee domeinen in crisis: ◦ opvang van vluchtelingen ◦ integratie van vluchtelingen die bescherming krijgen

4 Cijfers asielaanvragen 2015: aantal dossiers (bron CGVS) 4 - 20142015T.o.v.2014 (%)T.o.v. vorige maand (%) januari1.3761.313-4,6-20,2 februari1.2091.211+0,2-7,8 maart1.1771.348+14,5+11,3 april1.1931.289+8,0-4,4 mei1.1221.708+52,2+32,5 juni1.4032.289+63,2+34,0 juli1.4902.975+99,7+30,0 augustus1.5804.621+192,5+55,3 september1.7975.512+206,7+19,3 oktober1.693 4.810 +184,1 -12,7 november1.5284.199 +174,8 -12,7 december1.6454.201 +155,4 0,0 Totaal17.21335.476+106,1

5 Cijfers asielaanvragen 2016: aantal personen (bron: CGVS) 5 - 20152016T.o.v.2015 (%)T.o.v. vorige maand (%) januari1.7172.84265,5-45,7 februari1.642 maart1.755 april1.627 mei2.094 juni2.894 juli3.601 augustus5.595 september6.830 oktober6.043 november5.724 december5.238 Totaal44.7602.842

6 Top 10 herkomstlanden 2015 (bron CGVS) Land van herkomst% 1Irak21,8% 2Syrië21,3% 3Afghanistan20,0% 4Somalië5,4% 5Onbepaald2,4% 6Rusland2,2% 7Guinee2,1% 8Congo (DR)1,8% 9Albanië1,5% 10Iran1,5% Andere landen19,9% 6 -

7 Top 10 herkomstlanden 2016 (bron CGVS) Land van herkomst% 1Afghanistan28,3% 2Syrië18,5% 3Irak8,2% 4Iran4,3% 5Onbepaald3,5% 6Guinee3,2% 7Pakistan2,1% 8Somalië2,1% 9Albanië2,0% 10Congo (DR)2,0% Andere landen25,8% 7 -

8 Cijfers asielaanvragen NBMV 2015: aantal personen (bron: CGVS) 8 - 20142015T.o.v.2014 (%) T.o.v. Vorige maand (%) januari3653+47,2+10,4 februari2443+79,2-18,9 maart2136+71,4-16,3 april3235+9,4-2,8 mei2979+172,4+125,7 juni32117+265,6+48,1 juli49181+269,4+54,7 augustus51214+319,6+18,2 september56349+523,2+63,1 oktober53423 +698,1 +21,2 november55765 +1.290,9 +80,9 december48804 +1.575,0 +5,1 Totaal4863.099+537,7

9 Cijfers asielaanvragen NBMV 2016: aantal personen (bron: CGVS) 9 - 20152016T.o.v.2014 (%) T.o.v. Vorige maand (%) januari53288+443,4-64,2 februari43 maart36 april35 mei79 juni117 juli181 augustus214 september349 oktober423 november765 december804 Totaal3.099288

10 Top 5 herkomstlanden NBMV 2015 (bron CGVS) Land van herkomst% 1Afghanistan65,0% 2Syrië15,1% 3Irak6,0% 4Somalië3,5% 5Guinee1,9% Andere landen8,6% 10 -

11 Top 5 herkomstlanden NBMV 2016 (bron CGVS) Land van herkomst% 1Afghanistan71,9% 2Syrië6,6% 3Guinee4,2% 4Marokko2,4% 5Irak1,7% Andere landen13,2% 11 -

12 Opvangcapaciteit & bezetting 2015 (bron CGVS) 12 - 2015capaciteitbezetting bezettingsgraad Januari17.07313.57279,49% Februari16.90313.32178,81% Maart16.47913.06579,28% April16.44812.78677,74% Mei/// Juni16.27613.70484,20% Juli17.04515.17589,03% Augustus19.02318.47497,11% September23.38222.85197,73 % Oktober 26.67126.16098,08 % November December 30.945 33.348 29.748 32.313 96,13 % 96,90 %

13 Opvangcapaciteit & bezetting 2016 (bron CGVS) 13 - 2015capaciteitbezetting bezettingsgraad Jan. – Feb. (10.2)35.09932.52792,67% Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December

14

15 Bezettingsgraad 2015

16 IN & OUT 2015

17 Beschermingsgraad (bron CGVS) Erkend vluchteling Subsidiaire bescherming Beschermings- graad 201215,4%7,0%22,4% 201316,4%10,7%27,1% 201436,6%10,2%46,8% 201550,5%10,2%60,7% 2016 (jan.)51,0%13,9%64,9% 17 -

18 Erkenning als vluchteling - top 10 herkomstlanden 2015 (bron CGVS) 18 - Land van herkomst Aantal erkenningen Totaal beslissingen ten gronde % 1. Syrië2.4432.79287,5 2. Eritrea59363194,0 3. Onbepaald57269782,1 4. Irak5271.12646,8 5. Afghanistan4141.02540,4 6. Guinee32858356,3 7. Somalië19356034,5 8. Iran19027269,9 9. Rusland16649633,5 10. Congo(DR)148 176 84,1 Andere landen1.1835.011 23,6 Totaal 20156.75713.36950,5

19 Erkenning als vluchteling - top 10 herkomstlanden 2016 (bron CGVS) 19 - Land van herkomst Aantal erkenningen Totaal beslissingen ten gronde % 1. Syrië51570473,2 2. Irak9724240,1 3. Eritrea636991,3 4. Somalië476770,1 5. Afghanistan4012731,5 6. Onbepaald344085,0 7. Rusland236435,9 8. Oekraïne133438,2 9. Guinee93228,1 10. Iran8 1080,0 Andere landen68409 16,6 Totaal 20169171.79851,0

20 Subsidiaire bescherming – top 10 herkomstlanden 2015 (bron CGVS) 20 - Land van herkomst Aantal subsidiair beschermden Totaal beslissingen ten gronde % 1. Afghanistan3781.02536,9 2. Irak2861.12625,4 3. Syrië2832.79210,1 4. Somalië26556047,3 5. Oekraïne3533610,4 Andere landen118 7.5301,6 Totaal 20151.36513.36910,2

21 Subsidiaire bescherming – top 10 herkomstlanden 2016 (bron CGVS) 21 - Land van herkomst Aantal subsidiair beschermden Totaal beslissingen ten gronde % 1. Syrië17970425,4 2. Irak2924212,0 3. Afghanistan1812714,2 4. Somalië126717,9 5. Rusland5647,8 Andere landen7 5941,2 Totaal 20162501.79813,9

22 Verdere evolutie? Asielaanvragen: ◦ zal de instroom zich vanaf maart-april verderzetten (na de gebruikelijke daling in de winter)? ◦ zal er voldoende opvang beschikbaar blijven? ◦ verwachtingen van de asielinstanties (CGVS) ▪ juli–dec 2015 = 9.450 beslissingen ▪ 2016 = minstens 31.200 beslissingen (2.600/m) ▪ 2015+2016 = 40.650 beslissingen, waarvan 60% positief ▫ 24.390 beslissingen=mogelijke OCMW- dossiers ▫ ook stijging negatieve beslissingen = stijging dossiers DMH Prognose OCMW Gent: verdubbeling (eq.)LL-dossiers in 2016+15% meer dossiers DMH Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 2210/3/16

23 Asielzoeker of (erkend) vluchteling? Vluchteling = elke persoon die zich genoodzaakt ziet zijn land te verlaten, ongeacht de redenen Asielzoeker = de vreemdeling die via de asielprocedure bescherming aanvraagt in een ander land en wiens aanvraag geregistreerd is bij DVZ Erkend vluchteling/subsidiair beschermde = de asielzoeker die een positieve beslissing heeft gekregen op zijn asielaanvraag en bescherming krijgt buitend zijn eigen land Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 2310/3/16

24 Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 24 10/3/16 Waarom vluchten mensen? Politieke redenen, religieuze redenen, etnische redenen, problemen omwille van nationaliteit, problemen omwille van het behoren tot een bepaalde sociale groep => asiel (statuut van erkend vluchteling) Gewapend conflict => asiel (statuut van subsidiaire bescherming) Economische problemen, ecologische problemen, familiale problemen, gezinshereniging,…=> geen asiel

25 Wat bepaalt of iemand asiel kan aanvragen? Het Vluchtelingenverdrag ◦ Conventie van Genève van 1951 ◦ na 1 e en 2 e wereldoorlog ◦ ondertekend door 150 landen Voorwaarden – algemeen: ◦ gevlucht zijn uit thuisland en buiten de grenzen van het thuisland zijn ◦ gegronde vrees voor vervolging omwille van 5 limitatieve redenen ◦ geen bescherming in eigen land mogelijk Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 2510/3/16

26 Wat bepaalt of iemand asiel kan aanvragen? Voorwaarden – specifiek: ◦ Erkenning als vluchteling ▪ 5 limitatieve redenen ▪ vervolging omwille ▫ ras, ▫ godsdienst, ▫ nationaliteit, ▫ politieke overtuiging, ▫ het behoren tot een bepaalde sociale groep ▪ individuele vervolging Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 2610/3/16

27 Wat bepaalt of iemand asiel kan aanvragen? Voorwaarden – specifiek: ◦ Subsidiaire bescherming (sinds 2006) ▪ geen individuele vervolging omwille van 1 van de 5 redenen uit de Conventie van Genève ▪ bescherming nodig want leven in gevaar om andere redenen (oorlog/algemeen geweld) ▪ ondergeschikt aan statuut van erkend vluchteling = minder rechten Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 2710/3/16

28 Asiel-opvang-integratie in een notendop 28 10/3/16 aankomst registratie (DVZ) asielinterview (CGVS) beslissing (CGVS) erkenning als vluchteling/ toekenning subsidiaire bescherming weigering vluchtelingenstatus/ subsidiaire bescherming definitieve afwijzing = terugkeer huisvesting integratie OCMW-steun werk inburgering Nederlandse lessen onderwijs beroep (RVV-RVS)

29 2910/3/16

30 Asielzoeker: rechten en plichten? Verblijf: tijdelijk, zolang asielprocedure loopt Documenten: ◦ Bijlage 25/26 ◦ AI (oranje kaart) Opvang/OCMW-steun: ◦ Regel: materiële opvang (Fedasil) ▪ bed, bad, brood ▪ medische, psychologische, juridische en sociale bijstand ▪ onderwijs, opleidingen ▪ zakgeld + gemeenschapsdiensten ◦ Uitzondering: OCMW-steun, als geen opvangplaats wordt toegewezen of opvangplaats wordt geschrapt (bijv. omwille van familiale eenheid, overbezetting van de opvang) Inburgering: geen verplichting, recht na 4m.procedure Werk: ◦ in loondienst: na 4m. procedure, met arbeidskaart C ◦ als vrijwilliger: onmiddellijk, zonder speciale toelating Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3010/3/16

31 Erkend als vluchteling: rechten en plichten? Non-refoulement: een erkend vluchteling mag nooit meer teruggestuurd worden naar land van herkomst Verblijf: onmiddellijk een onbeperkt, onvoorwaardelijk verblijfsrecht Documenten: ◦ elektronische vreemdelingenkaart B ◦ andere zoals nieuwe geboorteattesten, bijzonder vluchtelingenpaspoort om te reizen OCMW-steun: recht op leefloon Inburgering: verplichte inburgeraar Werk: ja, zonder speciale vergunning (arbeidskaart) Gezinshereniging: soepelere regels indien opgestart binnen het jaar (o.a. vrijstelling van de bestaansmiddelenvoorwaarde) Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3110/3/16

32 Subsidaire bescherming: rechten en plichten? Non-refoulement: een subsidiair beschermde mag niet teruggestuurd worden naar een land waar het te gevaarlijk is Verblijf: ◦ in eerste instantie een tijdelijk en voorwaardelijk verblijfsrecht voor 1 jaar ◦ na 1 jaar, verlenging mogelijk voor 2 jaar ◦ na 5 jaar een onbeperkt en onvoorwaardelijk verblijfsrecht Documenten: ◦ tijdelijk/voorwaardelijk verblijfsrecht: elektronische vreemdelingenkaart A ◦ onbeperkt/onvoorwaardelijk verblijfsrecht (na 5 jaar): elektronische vreemdelingenkaart B OCMW-steun: recht op equivalent leefloon Inburgering: verplichte inburgeraar Werk: ja,mits speciale vergunning (arbeidskaart C) Gezinshereniging: soepelere regels indien opgestart binnen het jaar (o.a. vrijstelling van de bestaansmiddelenvoorwaarde) Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3210/3/16

33 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Uitzonderlijke situatie vraagt om uitzonderlijke maatregelen Maatregelen ◦ op niveau van Europa ◦ op niveau van België ◦ op niveau van Vlaanderen ◦ bijkomende maatregelen op lokaal niveau Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3310/3/16

34 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Maatregelen op niveau van Europa: ◦ herplaatsing/relocatie van vluchtelingen: registratie en verdeling van vluchtelingen vanuit een EU-land aan de buitengrenzen van de EU naar een ander EU-land (via hotspots en een spreidingsplan) ◦ hervestiging van vluchtelingen: verdeling van vluchtelingen vanuit een 1 e land van opvang aan de buitengrenzen van het herkomstland naar een ander land in de wereld (EU, VS,…) ◦ extra middelen voor vluchtelingenopvang in Midden-Oosten (buurlanden Syrië) ◦ verscherpte bewaking van de buitengrenzen van de Schengenzone ◦ extra inzetten op opsporen menshandel Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3410/3/16

35 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Maatregelen op niveau van Europa (vervolg): ◦ diplomatieke gesprekken tussen verschillende wereldmachten en met vertegenwoordigers van de verschillende partijen ◦ militair ingrijpen in Syrië? ◦ herbekijken conventie van Genève, dublinverordening, Schengenverdrag? ◦ afsluiten readmissie-akkoorden? ◦ … Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3510/3/16

36 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Maatregelen op niveau van België: ◦ extra opvangplaatsen (inschakeling bufferplaatsen, uitbreidingen bestaande plaatsen opvangcentra, plaatsen in kazernes, mobiele woonunits, plaatsen op campings, plaatsen via openbare aanbesteding, noodopvang als overbrugging tot nieuwe geplande sites operationeel zijn…) ◦ pre-opvang (vóór registratie asielaanvraag) ◦ beperking registratie asielaanvragen ◦ bepaalde nationaliteiten: (tijdelijke) beslissingstop ◦ (verplicht) spreidingsplan opvang ◦ deelname aan hervestigings- en relocatieprogramma’s van Europa Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3610/3/16

37 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Maatregelen op niveau van België (vervolg) ◦ versnelde procedures voor Syriërs = meer uitstroom = minder druk op de opvang=verhoogde druk op de lokale besturen ◦ maaltijdcheques voor bewoners die sneller de collectieve opvang verlaten = minder druk op de opvang = verhoogde druk voor de lokale besturen ◦ schrapping opvangplaatsen/geen toewijzingen = OCMW-steun? ◦ extra middelen voor de OCMW’s: VVSG vraagt: ▪ verhoging dossierkost van 320 euro/dossier/jaar naar 900 euro ▪ huisvesting: incentiefpremie OCMW’s bij huisvesting erkend vluchteling/subs. beschermde, verhoging tegemoetkoming huurwaarborg, verhoging budget doorgangswoningen, tussenkomst 1 e huur… Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3710/3/16

38 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Maatregelen op niveau van België (vervolg) ◦ wetswijzigingen: ▪ tewerkstelling na 4m asielprocedure (KB, gepubliceerd in BS 9/11/2015) ▪ niet langer onmiddellijk onbeperkt verblijf voor erkende vluchtelingen (beslissing ministerraad) ▪ strengere regels GZH? Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3810/3/16

39 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Maatregelen op niveau van Vlaanderen ◦ extra middelen in 2016: ▪ 20 miljoen om de lokale besturen te ondersteunen bij het integratieproces (o.a. voor aanwerving extra leerkrachten inburgering, ondersteuning OKAN, extra consulenten VDAB) ▪ provincie Oost-Vlaanderen: 1,6 miljoen euro voor huisvesting (extra sociale huurwoningen via de sociale verhuurkantoren) Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 3910/3/16

40 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Maatregelen Gent: ◦ extra inzetten op begeleiding erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden naar integratie en een zelfstandig leven in onze maatschappij -> extra personeel ◦ extra opvangplaatsen voor asielzoekers (in het SOI en daarbuiten), o.a.: ▪ extra opvang SOI- Doornzelestraat ▪ 2 e site SOI- Ridderstraat (voormalige rijkswachtkazerne) ▪ drijvend opvangcentrum (Reno) – Rigakaai (Muide) ◦ doorganganswoningen voor erkende vluchtelingen/subsidiair beschermden ◦ deelname aan het hervestigingsprogramma voor vluchtelingen Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 4010/3/16

41 Europese, federale, Vlaamse en lokale maatregelen Maatregelen Gent (vervolg): ◦ oprichting taskforce: ▪ aanvankelijk om noodhulp en vrijwilligerswerk te coördineren ▪ inzetten op alle levensdomeinen van intregratie: huisvesting, werk, onderwijs,… ▪ 3 werkgroepen: vrijwilligers en sensibilisering, opvang en integratie (met subwerkgroepen ifv de verschillende levensdomeinen) ▪ informeren van medewerkers en burgers: ▫ FAQ, infografiek, lunchlezingen, draaiboek vreemdelingen, helpdesk vreemdelingen ▫ www.stad.gent/vluchtelingen : bundelt alle info rond vluchtelingen voor Gent www.stad.gent/vluchtelingen Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 4110/3/16

42 Besluit België heeft een goede asielprocedure -> belangrijk dat we blijven ijveren voor bescherming van vluchtelingen Bijzondere moeilijke evenwichtsoefening ◦ verantwoordelijkheid nemen voor humanitaire tragedies ◦ vermijden van aanzuigeffect door een te ‘genereuze’ ontvangst ◦ zorgen voor voldoende draagvlak bij bevolking voor het gekozen beleid Themawerking Vreemdelingen – Sofia Speybroeck 4210/3/16

43 4310/3/16