H4.3 De Strijd tussen paus en keizer om de macht

Presentatie over: "H4.3 De Strijd tussen paus en keizer om de macht"— Transcript van de presentatie:

1 H4.3 De Strijd tussen paus en keizer om de macht
Steden en staten

2 Achtergrond van de machtsstrijd
Laat Romeinse tijd: Paus ‘slechts’ de bisschop van Rome (ook andere belangrijke bisschoppen) Vroege Middeleeuwen: Paus hoofd van de kerk, maar sterk afhankelijk van de koning (bescherming) Na het jaar 1000: Paus en de kerk belangrijkste instituut geworden Na het jaar 1000: Keizer steeds meer macht (zie 4.4) Wie heeft de meeste macht: de paus of de keizer?

3 tweezwaardenleer Tweezwaardenleer (vroeg Middeleeuwse theorie)
Twee machten moeten elkaar respecteren/versterken God Keizer Wereldlijke macht Paus Geestelijke macht Leken Geestelijken

4 De investituurstrijd Investituur is het benoemen van bisschoppen
De kerk mag bisschoppen benoemen De keizer maakt bisschoppen tot leenmannen (met name gebeurt dit in het Duitse rijk) Bisschoppen zijn goed opgeleid Bisschoppen hebben geen erfgenamen Paus Gregorius VII verbood in 1075 de Duitse keizer Hendrik IV bisschoppen te benoemen(Dictatus Papae)

5 Keizer probeert de paus af te zetten en een tegenpaus te benoemen
Paus zet de keizer uit de kerk (in de ban doen) Keizer kan niet meer in de hemel komen Leenmannen hoeven hem niet meer te gehoorzamen Keizer doet boetedoening in 1077 (gang naar Canossa). Paus kan dat niet weigeren. De Keizer lukt het om daarna een tegenpaus te benoemen Daarna golft de strijd heen en weer

6

7 Einde van de investituurstrijd
1122 Concordaat van Worms (compromis) De kerk benoemt de bisschop (ring) Keizer benoemt daarna de bisschop (staf) Paus wint , want hoge geestelijken kunnen namens hem de bisschoppen benoemen  Macht van keizer neemt af, leidt tot versnippering binnen het Duitse Rijk en Bovendien wordt de keizer nu gekozen door 7 keurvorsten (keizerschap alleen symbolisch)

8 Mijter,ring en kromstaf

9

10 Problemen in de Kerk Oosters Schisma (zie 3.2) Westers Schisma
Wantoestanden in de kerk (geestelijken houden zich niet aan de regels, meer bezig met macht en rijkdom dan met zorg voor de gelovigen) ketterijen

11 Paus in Avignon

12 Hervormingen binnen de kerk
Rond het jaar 1000: hervormingsbewegingen in de kerk om de kerk te zuiveren Nieuwe kloosterordes (bijv. Franciscanen) Hervormingsbeweging van Cluny die uitloopt op Gregoriaanse hervormingsbeweging De kerk gaat strenger optreden tegen alle ketters Instellen van de inquisitie bv Strijd tegen Katharen in Zuid-Frankrijk (soort Kruistocht)

13 Franciscanen

14

15 Inquisitie