Herhaling hst 5 Vroegmoderne tijd - (1500 - 1800 n. Chr.) Renaissance Tijd van ontdekkers en hervormers Gaan door met centraliseren maar worden tegengewerkt door 2de 3e stand Veranderend mensbeeld van memento mori naar carpe diem Kerk raakt verdeeld in katholiek en protestant door de Reformatie Geestelijkheid Verzet zich tegen de centralisatiepolitiek van de koningen Adel Verzet zich tegen de centralisatie politiek van de koningen Burgers Boeren Produceren steeds meer handelsgewassen Overzeese expansie Overzicht H1 t/m 4

Wat weet jij nog van de Nederlandse Opstand? 1. Geef twee punten van kritiek vanuit de Nederlanden op het beleid van Karel V en Filips II. Geef van beide een voorbeeld 2. Wat is de rol van de beeldenstorm in de Nederlandse Opstand? 3. Waarom verergerde de Opstand onder Alva? 4. Wat hield het Plakkaat van Verlatinghe in? 5. Hoe werden de Nederlanden hierna bestuurd? 6. Waarom er een machtsstrijd tijdens het twaalfjarig bestand ontstond tussen prins Maurits en van Oldenbarnevelt? HC1 De Republiek (1515-1648) §1.1 Het begin van de Opstand (1515-1572)

6.1 en 6.2 Republiek in de Gouden eeuw 1588-1648 Economisch Cultureel Politiek Religieus Geef per categorie aan hoe de Republiek er in de Gouden Eeuw uit zag.

Wereldeconomie Handelskapitalisme: Handelen met als doel zo veel Oostzeehandel WIC WIC VOC Handelskapitalisme: Handelen met als doel zo veel mogelijk geld te verdienen

(portretten, stadsaanzichten) Schilderkunst Gouden Eeuw Opdrachtgever schilderijen Republiek: rijke burgers en steden Andere landen: de kerk Kunst Republiek: Burgerlijk karakter (portretten, stadsaanzichten)

Bestuur Republiek Regenten Afkomstig uit een kleine groep rijke (koopman) families. Baat bij: Handel, inkomsten oorlogskas Stadsbestuur ‘Vroedschap’ Taken: Dagelijks bestuur stad Gewestelijke staten Bestuur gewest (soort provincie). Taken: wetgeving, belasting, rechtspraak Stadhouder: Opperbevelhebber leger en vloot Raadspensionaris: Hoogste ambtenaar Staten Generaal Vertegenwoordigers uit elke gewest – Den Haag Taken: buitenlandse politiek, belasting leger&vloot ,defensie

Religie in de Republiek Protestantse kerk ‘officiële’ kerk, andere religies zijn oogluikend toegestaan. Tolerante houding zorgde voor komst van o.a. Joden en Hugenoten. Zij brachten arbeidskracht, handel, kennis en geld met zich mee.

6.3 Bestuur in andere landen Door Glorious revolution een constitutionele monarchie StadhouderWillem III Jacobus II Peter de Grote Absolutisme: Regeringssysteem waarbij de macht van een vorst niet beperkt wordt door een grondwet of rechten van anderen. L’état cést moi Regenten Lodewijk de XIVde

Waarom zou hij zichzelf de Zonnekoning noemen? Lodewijk de XIVde Om zijn absolute macht te onderbouwen verklaarde hij dat hij zijn macht rechtstreeks van God gekregen had (droit divin) Waarom zou hij zichzelf de Zonnekoning noemen?

Vorsten waren afhankelijk van de adel: - inkomsten - leger I. Politiek Vorsten waren afhankelijk van de adel: - inkomsten - leger Oplossingen: -inkomsten door belastingen -eigen leger Zo kregen vorsten absolute macht. Adel en geestelijken mochten alleen advies geven.

Koning regeert vanuit de hoofdstad Wint macht Ambtenaren Centralisatie Uniforme regels Huurlegers Staatsvorming Geestelijkheid En gebruikt daarvoor een overheid met ambtenaren en een door de overheid betaald leger Adel Verliest macht Burgers Boeren Staatsvorming was een langdurig proces dat niet in alle landen hetzelfde verliep.

Mercantilisme van Colbert; Promotie export, beperking import II. Economie Mercantilisme van Colbert; Promotie export, beperking import

III. Religie Lodewijk de XIVde was katholiek. Bij intrekken van het Edict van Nantes (1685) vluchtten de Hugenoten uit Frankrijk.

Concurrent: de Republiek De Louvois zorgde ervoor dat Lodewijk een goed georganiseerd landleger kreeg. Concurrent: de Republiek inval in 1672

Moord op gebroeders de Witt 1672 – Rampjaar Moord op gebroeders de Witt