(burgers) 1

2 Aanleiding Verzoek Sociale Partners aan ABP om inzicht in financiële solidariteit tussen de ABP- sectoren Instelling PK-begeleidingscommissie TFS Verzoek Sociale Partners aan ABP om inzicht in financiële solidariteit tussen de ABP- sectoren Instelling PK-begeleidingscommissie TFS

(burgers) 3 Inhoud Analyse permanente premies 2006 voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten Analyse permanente premies 2006 voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten

(burgers) 4 Premieafdracht In mln. euro’s OP/NP: % AOP: 250 4% FPU: % Inkoop: 500 6% Totaal: % Premieafdracht In mln. euro’s OP/NP: % AOP: 250 4% FPU: % Inkoop: 500 6% Totaal: % Totale premieafdracht

(burgers) 5 De 15 sectoren binnen ABP Met het percentage actieve deelnemers 1Rijk 14% 2Defensie (burgers) 2% 3Onderwijs PO/VO 25% 4Politie 7% 5Rechtelijke Macht (RM) 0,4% 6Gemeenten 21% 7Provincies 1,6% 8Waterschappen 1,2% 9Universitair Medische Centra (UMC) 5% 10Hoger Beroepsonderwijs (HBO) 3% 11Wetenschappelijk Onderwijs (WO) 5% 12Onderzoeksinstellingen (OI) 0,7% 13Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie (BVE) 5% 14Energie en Nutsbedrijven/Waterbedrijven (ENB/WB) 4% 15Overig 5% 1Rijk 14% 2Defensie (burgers) 2% 3Onderwijs PO/VO 25% 4Politie 7% 5Rechtelijke Macht (RM) 0,4% 6Gemeenten 21% 7Provincies 1,6% 8Waterschappen 1,2% 9Universitair Medische Centra (UMC) 5% 10Hoger Beroepsonderwijs (HBO) 3% 11Wetenschappelijk Onderwijs (WO) 5% 12Onderzoeksinstellingen (OI) 0,7% 13Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie (BVE) 5% 14Energie en Nutsbedrijven/Waterbedrijven (ENB/WB) 4% 15Overig 5%

(burgers) 6 Inhoud Analyse permanente premies voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten Analyse permanente premies voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten

(burgers) 7 Premieafdracht OP/NP is ± 80% van totale premieafdracht ABP OP/NP-premie

(burgers) 8 Relatieve, op sectorbasis berekende, OP/NP-premies per (ABP=0% ) OP/NP-premie (burgers)

9 Oorzaken: OP/NP-premie Constatering: Spreiding sectorale premies rond ABP-gemiddelde kleiner dan bij eerdere onderzoeken Constatering: Spreiding sectorale premies rond ABP-gemiddelde kleiner dan bij eerdere onderzoeken Overstap van Eindloon naar Middelloon Overstap op fair-value systematiek FTK VPL-akkoord: Verlaging Franchise Overstap van Eindloon naar Middelloon Overstap op fair-value systematiek FTK VPL-akkoord: Verlaging Franchise

(burgers) 10 Verklarende factoren premieverschillen Belangrijke factoren bij OP/NP De naar pensioenopbouw gewogen gemiddelde leeftijd Man/Vrouw-verhouding De naar pensioenopbouw gewogen gemiddelde leeftijd Man/Vrouw-verhouding

(burgers) 11 Verklarende factoren premieverschillen De naar pensioenopbouw gewogen gemiddelde leeftijd De naar pensioenopbouw gewogen gemiddelde leeftijd Actuariële premie voor een jongere deelnemer is lager dan voor een oudere deelnemer Oudere deelnemers bouwen gemiddeld meer aanspraken op dan jongere deelnemers Gewogen gemiddelde leeftijd ABP: 44,8 jaar c.p.: Hogere gewogen gemiddelde leeftijd van sector  hogere premie Actuariële premie voor een jongere deelnemer is lager dan voor een oudere deelnemer Oudere deelnemers bouwen gemiddeld meer aanspraken op dan jongere deelnemers Gewogen gemiddelde leeftijd ABP: 44,8 jaar c.p.: Hogere gewogen gemiddelde leeftijd van sector  hogere premie

(burgers) 12 Verklarende factoren premieverschillen Verhouding aantal mannen en vrouwen Bij gelijke leeftijd is de actuariële premie voor een vrouw circa 6% hoger dan die voor een man Percentage vrouwen voor ABP-totaal: 42% c.p.: Hoger percentage vrouwen in de sector  hogere premie Bij gelijke leeftijd is de actuariële premie voor een vrouw circa 6% hoger dan die voor een man Percentage vrouwen voor ABP-totaal: 42% c.p.: Hoger percentage vrouwen in de sector  hogere premie

(burgers) 13 % + en – geeft afwijking van ABP-gemiddelde aan -30% -20% -10% 0% 10% 20% 30% -3,5-3-2,5-2-1,5-0,500,511,522,533,5 Gewogen gemiddelde leeftijd sectoren t.o.v. gewogen gemiddelde leeftijd van totaal ABP Percentage vrouwelijke werknemers sectoren t.o.v. percentage vrouwelijke werknemers van totaal ABP ABP Transparantie Financiële solidariteit tussen de ABP-sectoren ABP: Gew. Gem. leeftijd: 44,8 % Vrouwen: 42% 1Rijk 2Defensie ( burgers) 3Onderwijs PO/VO 4Politie 5RM 6Gemeenten 7Provincies 8Waterschappen 9UMC 10HBO 11WO 12OI 13BVE 14ENB/WB 15Overig 1Rijk 2Defensie ( burgers) 3Onderwijs PO/VO 4Politie 5RM 6Gemeenten 7Provincies 8Waterschappen 9UMC 10HBO 11WO 12OI 13BVE 14ENB/WB 15Overig

(burgers) 14 % + en – geeft afwijking van ABP-gemiddelde aan Transparantie Financiële solidariteit tussen de ABP-sectoren

(burgers) 15 Inhoud Analyse permanente premies voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten Analyse permanente premies voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten

(burgers) 16 Premieafdracht AOP is ± 4% van totale premieafdracht ABP AOP-premie

(burgers) 17 AOP-premies volledig op sectorale basis berekend resp. naar beïnvloedbare risico’s AOP-premie (burgers)

18 Inhoud Analyse permanente premies voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten Analyse permanente premies voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten

(burgers) 19 Tijdelijke premies Overgangsrecht VPL-akkoord Premie Overgangsrecht FPU Deelnemers geboren voor 1950 Versoberde voortzetting FPU Premie Voorwaardelijke inkoop ABP Deelnemers geboren na 1949 Inkoop over diensttijd voor 2006 Overgangsrecht VPL-akkoord Premie Overgangsrecht FPU Deelnemers geboren voor 1950 Versoberde voortzetting FPU Premie Voorwaardelijke inkoop ABP Deelnemers geboren na 1949 Inkoop over diensttijd voor 2006

(burgers) 20 Tijdelijke premies Premieafdracht is 18% van totale premieafdracht ABP ( )

(burgers) 21 Relatieve sectorale premie Overgangsrecht FPU en Voorwaardelijke Inkoop ABP Tijdelijke premie

(burgers) 22 Verdeling premiecomponenten als % totale jaarlijkse afdracht Integraal beeld over alle premies

(burgers) 23 Voorbeeld berekening sector Rijk Permanente premie: OP/NP: -1.5%, gewicht 0,78  bijdrage -1,2% AOP: -5%, gewicht 0,04  bijdrage -0,2% Totaal permanente premie -1,4% Tijdelijke premie: FPU: -10%, gewicht 0,12  bijdrage -1,2% Inkoop: 5%, gewicht 0,06  bijdrage 0,3% Totaal tijdelijke premie – 0,9% Voorbeeld berekening sector Rijk Permanente premie: OP/NP: -1.5%, gewicht 0,78  bijdrage -1,2% AOP: -5%, gewicht 0,04  bijdrage -0,2% Totaal permanente premie -1,4% Tijdelijke premie: FPU: -10%, gewicht 0,12  bijdrage -1,2% Inkoop: 5%, gewicht 0,06  bijdrage 0,3% Totaal tijdelijke premie – 0,9% Integraal beeld over alle premies

(burgers) 24 Relatieve sectorale premies t.o.v. ABP-gemiddelde 2006 Integraal beeld voor alle premies (burgers)

25 Inhoud Analyse permanente premies voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten Analyse permanente premies voor  OP/NP  AOP Analyse tijdelijke premies voor  Overgangsrecht FPU  Voorwaardelijke inkoop ABP Schaalvoordelen vermogensbeheer en uitvoeringskosten

(burgers) 26 Beleggingsrendementen en Uitvoeringskosten Uitvoeringskosten ABP: Uitgedrukt in kosten per deelnemer door schaalgrootte lager dan gemiddeld Beleggingsrendement: Het gezamenlijk beleggen van vermogen leidt tot hogere beleggingsopbrengsten

(burgers) 27 Slotoverweging Geconstateerde verschillen tussen sectorale premies zullen in de tijd variabel zijn en dienen te worden beoordeeld in perspectief van schaalvoordelen van het ene grote fonds

(burgers) 28 Tot slot De resultaten van dit onderzoek worden, zonder beleidsmatige aanbevelingen, aangeboden aan de Pensioenkamer van de ROP