Inleiding Atmosfeer College 3 Vocht in de atmosfeer Inleiding Atmosfeer College 3 Buien boven de Wadden Foto: Sytse Schoustra

Eigenschappen van water Vochtparameters Waterdamp in de atmosfeer Inleiding INHOUD Eigenschappen van water Vochtparameters Waterdamp in de atmosfeer Toepassingen / voorbeelden Vocht in de atmosfeer

Fases en fase-overgangen 1. Eigenschappen van water Fases en fase-overgangen Vocht in de atmosfeer

Waterdamp 1. Eigenschappen van water Vocht in de atmosfeer Meteosat 9 opname in het Waterdampkanaal (reversed) Vocht in de atmosfeer

Waterdamp 1. Eigenschappen van water Vocht in de atmosfeer koud droog Waterdampkanaal: wolkentoppen > grote hoogte > koud > weinig straling > zwart - droge lucht > lage hoogte > warm > veel straling > wit nadeel: wolken zwart oplossing: “reverse” koud droog vochtig warm Vocht in de atmosfeer

Verzadigings-dampdruk 1. Eigenschappen van water Verzadigings-dampdruk Bij de verzadigings-dampdruk kunnen er geen waterdamp moleculen meer bij. Vocht in de atmosfeer

Verzadigings-dampdruk 1. Eigenschappen van water Verzadigings-dampdruk Vocht in de atmosfeer

Verzadigings-dampdruk 1. Eigenschappen van water Verzadigings-dampdruk e = 0 e < es e = es De verzadigings-dampdruk is een evenwichtssituatie: verdamping = condensatie Vocht in de atmosfeer

es es- esi 1. Eigenschappen van water De verzadigings-dampdruk es 1. boven een vlak oppervlak 2. zuiver water. Hangt ALLEEN van de temperatuur af. 𝒆 𝒔 𝑻 =𝟔𝟏𝟎.𝟕× 𝒆 𝟏𝟕.𝟐𝟔𝟗𝟒 𝑻−𝟐𝟕𝟑.𝟏𝟔 𝑻−𝟑𝟓.𝟖𝟔 es in Pa T in K Vocht in de atmosfeer

Kookpunt van water 1. Eigenschappen van water Vocht in de atmosfeer Fasediagram van water Water kookt als es = p Vocht in de atmosfeer

Definitie relatieve vochtigheid (RH) 2. Vochtparameters Definitie relatieve vochtigheid (RH) RH= e(T)/es(T) Dampdrukdeficiet (Pa) Vocht in de atmosfeer

Gaswet voor droge lucht : 2. Vochtparameters Gaswet voor droge lucht : J kg-1 K-1 Gaswet voor waterdamp : absolute vochtigheid (kg/m3) Vocht in de atmosfeer

Definities Mengverhouding = 2. Vochtparameters Definities Specifieke vochtigheid = massa waterdamp . massa vochtige lucht Mengverhouding = massa waterdamp massa droge lucht kg/kg g/kg Vocht in de atmosfeer

Definities Waarom zijn er zoveel vochtparameters? De beste parameter (e) is niet te meten Sommige parameters zijn conservatief Conservatief: parameter verandert niet van waarde bij een (fysisch) proces. Vocht in de atmosfeer

Verandering bij verticale verplaatsing 2. Vochtparameters Verandering bij verticale verplaatsing Vocht in de atmosfeer

Isobarische processen 2. Vochtparameters Isobarische processen es(Td) = e Vocht in de atmosfeer

Isobarische processen 2. Vochtparameters Isobarische processen Oververzadiging door menging es T RH=100% Vocht in de atmosfeer

Isobarische processen 2. Vochtparameters Isobarische processen Droge lucht in huis RH=100% es T Vocht in de atmosfeer

Dauwpuntsmeting 2. Vochtparameters Vocht in de atmosfeer 1. Td ≤ T 2. Als T=Td en T daalt, dan daalt Td ook 3. Hoe hoger Td hoe meer vocht er in de lucht zit Vocht in de atmosfeer

2. Vochtparameters Assmann psychrometer T TW Vocht in de atmosfeer

2. Vochtparameters Psychrometer tabel Vocht in de atmosfeer

Psychrometer formule 2. Vochtparameters e(T) = es(Tw) – c(T-Tw) Td T-Tw gemeten Vocht in de atmosfeer

Jaargemiddelde specifieke vochtigheid 3. Waterdamp in de atmosfeer Jaargemiddelde specifieke vochtigheid Vocht in de atmosfeer

Zonaal gemiddelde vochtigheden 3. Waterdamp in de atmosfeer Zonaal gemiddelde vochtigheden q g/kg RH % Vocht in de atmosfeer

Vereenvoudigde hydrologische cyclus 3. Waterdamp in de atmosfeer Vereenvoudigde hydrologische cyclus Vocht in de atmosfeer

Vereenvoudigde hydrologische cyclus 3. Waterdamp in de atmosfeer Vereenvoudigde hydrologische cyclus Vocht in de atmosfeer

Adiabatische expansie 4. Toepassingen / voorbeelden Adiabatische expansie Vocht in de atmosfeer

Adiabatische expansie 4. Toepassingen / voorbeelden Adiabatische expansie Vocht in de atmosfeer

Adiabatische expansie 4. Toepassingen / voorbeelden Adiabatische expansie Als temp. in de fles 5oC is, dan daalt de temperatuur tot ~ -36oC bij openen. (© Craig Bohren: “Clouds in a glass of beer”) Vocht in de atmosfeer

Soil moisture ocean salinity (SMOS) 4. Toepassingen / voorbeelden Soil moisture ocean salinity (SMOS) Vocht in de atmosfeer

Soil moisture ocean salinity (SMOS) 4. Toepassingen / voorbeelden Soil moisture ocean salinity (SMOS) Vocht in de atmosfeer

Soil moisture ocean salinity (SMOS) 4. Toepassingen / voorbeelden Soil moisture ocean salinity (SMOS) SMOS bodemvocht (m3/m3) Vocht in de atmosfeer

IJsafzetting op vliegtuigvleugels 4. Toepassingen / voorbeelden IJsafzetting op vliegtuigvleugels Vocht in de atmosfeer

4. Toepassingen / voorbeelden Contrails Vocht in de atmosfeer