VOGGP- opdracht bespreken. Uitleg. Opdrachten. Filmpje Crash Course. Les 3 Wat gaan we doen? VOGGP- opdracht bespreken. Uitleg. Opdrachten. Filmpje Crash Course. Afsluiting.

Verschijnsel [oorlog, revolutie, verstedelijking] www.sjlgs.nl http://www.sjlgs.nl/havo/files/Verschijnsel-Ontwikkeling-Gebeurtenis-gedachtengang-en-persoon.pdf VOGGP = Verschijnsel [oorlog, revolutie, verstedelijking] Ontwikkeling [opkomst, ondergang, verslechtering] Gebeurtenis [bestorming Bastille, val Berlijnse Muur] Gedachte [Darwinisme, socialisme] Persoon [Napoleon, Karel de Grote]

Antwoorden VOGGP- opdracht Verschijnsel = landbouw/ domesticatie/ bevolkingsgroei/ stadstaat Ontwikkeling = neolithische revolutie/ sedentaire revolutie / het ontstaan van steden Gebeurtenis = ? Gedachte = sociale hiërarchie/ Darwinisme/ polytheïsme Persoon = Ötzi

Kenmerken tijdvak 1 Tijdvak 1 De tijd van jagers en boeren (0- 3000 v. Chr.) Kenmerken: 1. De levenswijze van jagers- verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Waar ontstonden de eerste stedelijke gemeenschappen? Vruchtbare Sikkel / Halvemaan

Mesopotamië

Irrigatielandbouw

Specialisatie Bijvoorbeeld: 20 boeren produceren het voedsel voor 25 mensen. 5 mensen die geen voedsel meer hoeven te produceren kunnen andere werkzaamheden gaan doen: Besturen, organiseren (leiders / ambtenaren) Bescherming bezit (militairen) Ruilen overschot, kopen verkopen (handelaren) Contact met de goden (priesters) Constructie gebouwen, productie werktuigen etc. (ambachtslieden)

Het ontstaan van een stad Er wordt landbouw bedreven in een dorp. De landbouw is door irrigatie succesvol: er is een overschot. Doordat er meer voedsel is, groeit de bevolking. Het overschot zorgt voor handel, want men wil van de overschotten af. Op strategische plaatsen langs handelsroutes gaan meer mensen wonen. Er komt specialisatie en bestuur.

Muren rondom de stadstaat. Afbeelding: Babylon. Stadstaat = staat ter grootte van een stad en haar omgeving. Een stadstaat had een eigen bestuur, rechtspraak, leger en regels.

De Isjtar-poort van de stadstaat Babylon. In het Pergamonmuseum in Berlijn.

Kenmerken stadstaten: Specialisten Hiërarchische opbouw samenleving Een godsdienstig centrum Het gebruik van schrift Bestuur (namens de goden), legerleider, rechter Koning + familie Priesters Contact met de goden ambachtslieden Bouw, productie BOEREN Voedselproductie Slaven/krijgsgevangenen

Polytheïsme = het vereren van meerder goden "Man cannot make a worm, yet he will make gods by the dozen." Michel de Montaigne (1533-1592) Marduk en

De ziggurat Babylon rond 600 v. Chr.

De ziggurat van Uruk.

Pieter Brueghel de Oude, de toren van Babel

Vragen Waarom ontstonden de eerste stedelijke gemeenschappen in Mesopotamië (en Egypte)? In de eerste stedelijke gemeenschappen werd het spijkerschrift ontwikkeld dat op kleitabletten werd geschreven. Verreweg het grootste deel van deze kleitabletten bevatte administratieve aantekeningen. Geef hiervoor een verklaring. De stadstaten in Soemerië worden ook wel ‘tempeleconomieën’ genoemd. Leg uit waarom.

Antwoorden De irrigatielandbouw zorgde voor grote oogsten en bevolkingsgroei. Door de voedseloverschotten hoefde niet iedereen op het land te werken en kwam er specialisatie en bestuur. Door de landbouwrevolutie / de eerste steden werd het noodzakelijk een administratie bij te houden van de voedselvoorraden waarvoor het (spijker)schrift werd ontwikkeld. De ziggurat vormde het religieuze centrum van de stadstaat en had een economische functie: rondom was handel en werd de belasting geïnd.

Opdrachten bij filmpje http://www.sjlgs.nl/havo/van-jagers-verzamelaars-naar-boeren.html World History Crash Course. Welke voordelen heeft landbouw? Welke nadelen heeft landbouw? Waarom begon men met landbouw?

Les 3 Huiswerk Maak een samenvatting van 1.2. Lever die in via de ELO uiterlijk woensdagavond. Vergeet er niet ook een VOGGP bij te maken! (heb je al gedeeltelijk) 2 toetsen voor herfstvakantie  1 oktober toets kenmerkende aspecten (20 min.) 15 oktober toets tijdvak 1 + 2 (50 min.)