Kyros herkend

116 1 τα ῦ τα λέγοντος το ῦ παιδ ὸ ς τ ὸ ν Ἀ στυάγεα ἐ σήιε ἀ νάγνωσις α ὐ το ῦ, Terwijl de jongen dat zei, kwam er bij Astyages een gevoel van herkenning van hem op, 138 (τα ῦ τα) λέγοντος το ῦ παιδ ὸ ς - welke constructie? gen. abs το ῦ παιδ ὸ ς – wie wordt bedoeld? Kyros ἐ σ-ήιε – welke vorm van welk ww.? impf van ejs (=eijs) – ei\mi – naar binnen gaan (lett.) α ὐ το ῦ = το ῦ παιδ ὸ ς (Kyros); gen. obiectivus

κα ὶ ο ἱ ὅ τε χαρακτ ὴ ρ το ῦ προσώπου προσφέρεσθαι ἐ δόκεε ἐ ς ἑ ωυτ ὸ ν κα ὶ ἡ ὑ πόκρισις ἐ λευθερωτέρη ε ἶ ναι, ὅ τε χρόνος τ ῆ ς ἐ κθέσιος τ ῇ ἡ λικί ῃ το ῦ παιδ ὸ ς ἐ δόκεε συμβαίνειν. en z’n gelaatsuitdrukking scheen hem te lijken op (het gezicht van) hemzelf en zijn antwoord (scheen) meer passend bij een vrij man [of: nogal vrijmoedig] te zijn, en het tijdstip van het te vondeling leggen scheen met de leeftijd van de jongen overeen te komen. 139 ἑ ωυτ ὸ ν – wie wordt bedoeld? Astyages Welke drie aanwijzingen krijgt Astyages dus (let op de opsommingswoorden: κα ὶ … κα ὶ … τε ? - Kyros lijkt op Astyages (χαρακτ ὴ ρ το ῦ προσώπου) - Kyros gedraagt zich vrijmoedig (past niet bij een herder; ὑ πόκρισις ἐ λευθερωτέρη ) - leeftijd van Kyros  tijdstip te vondeling leggen ( ὅ τε χρόνος … συμβαίνειν)

2 ἐ κπλαγε ὶ ς δ ὲ τούτοισι ἐ π ὶ χρόνον ἄ φθογγος ἦ ν· μόγις δ ὲ δή κοτε ἀ νενειχθε ὶ ς ε ἶ πε, θέλων ἐ κπέμψαι τ ὸ ν Ἀ ρτεμβάρεα, ἵ να τ ὸ ν βουκόλον μο ῦ νον λαβ ὼ ν βασανίσ ῃ : Uit het veld geslagen hierdoor was hij gedurende een tijd sprakeloos; en nadat hij natuurlijk met moeite eindelijk weer tot zichzelf gekomen was, sprak hij, omdat hij Artembares wilde wegsturen, om de koeherder apart te nemen [ptc.] en te verhoren: 144 βασανίσ ῃ - welke vorm en waarom? coni vanwege ἵ να (finalis)

" Ἀ ρτέμβαρες, ἐ γ ὼ τα ῦ τα ποιήσω ὥ στε σ ὲ κα ὶ τ ὸ ν πα ῖ δα τ ὸ ν σ ὸ ν μηδ ὲ ν ἐ πιμέμφεσθαι." ‘Artembares, ik zal zodanig handelen, dat u en uw zoon niets te klagen hebben.’ 144 ὥ στε – hier met een AcI

3 τ ὸ ν μ ὲ ν δ ὴ Ἀ ρτεμβάρεα πέμπει, τ ὸ ν δ ὲ Κ ῦ ρον ἦ γον ἔ σω ο ἱ θεράποντες κελεύσαντος το ῦ Ἀ στυάγεος, Artembares laat hij dan gaan, maar Kyros brachten de bedienden naar binnen op bevel van Astyages. 146 κελεύσαντος το ῦ Ἀ στυάγεος – gen abs

ἐ πε ὶ δ ὲ ὑ πελέλειπτο ὁ βουκόλος μο ῦ νος μουνόθεν, τάδε α ὐ τ ὸ ν ε ἴ ρετο ὁ Ἀ στυάγεος, κόθεν λάβοι τ ὸ ν πα ῖ δα κα ὶ τίς ε ἴ η ὁ παραδούς. Nadat de koeherder geheel alleen was achtergebleven, vroeg Astyages hem het volgende, (namelijk) waarvandaan hij de jongen had gekregen en wie het was, die (hem) had overhandigd. 147 ὑ π-ε-λέ-λειπ-το - welke vorm? ὑ π- - ε- -λέ- -λειπ- -το voorz – augm – redupl – stam – uitg Pass  indic pqpf Pass 148 λάβοι / ε ἴ η – welke vorm en waarom? opt obliquus (afh. vraag)

4 ὁ δ ὲ ἐ ξ ἑ ωυτο ῦ τε ἔ φη γεγονέναι κα ὶ τ ὴ ν τεκο ῦ σαν α ὐ τ ὸ ν ε ἶ ναι ἔ τι παρ ᾽ ἑ ωυτ ῷ. Hij zei dat (hij) uit hemzelf geboren was en dat de vrouw die hem gebaard had nog bij hemzelf was ὁ δ ὲ, ἑ ωυτο ῦ, ἑ ωυτ ῷ - wie wordt bedoeld? ὁ βουκόλος 149 γεγονέναι - infin van AcI; acc zelf aanvullen: het kind τ ὴ ν τεκο ῦ σαν – gesubst ptc aor van tivktw α ὐ τ ὸ ν = het kind (Kyros)

Ἀ στυάγης δ ὲ μιν ο ὐ κ ε ὖ βουλεύεσθαι ἔ φη ἐ πιθυμέοντα ἐ ς ἀ νάγκας μεγάλας ἀ πικνέεσθαι, ἅ μα τε λέγων τα ῦ τα ἐ σήμαινε το ῖ σι δορυφόροισι λαμβάνειν α ὐ τόν. Astyages zei dat hij het niet goed overwoog, wanneer hij verlangde om terecht te komen in zware folteringen, en op hetzelfde moment dat hij dat zei, gaf hij een teken aan zijn lijfwacht om hem te grijpen. 150 μιν – de herder (onderwerp van AcI) ἐ πιθυμέοντα – congr met μιν

5 ὁ δ ὲ ἀ γόμενος ἐ ς τ ὰ ς ἀ νάγκας ο ὕ τω δ ὴ ἔ φαινε τ ὸ ν ἐ όντα λόγον· Hij maakte, toen hij werd gebracht naar de martelwerktuigen, toen pas het ware verhaal bekend. 152 ἀ γόμενος – ptc praes passief 153 ἐ όντα – eigenlijk ptc van eijmi (het ‘(waar) zijnde’ verhaal)

ἀ ρχόμενος δ ὲ ἀ π ᾽ ἀ ρχ ῆ ς διεξήιε τ ῇ ἀ ληθεί ῃ χρεώμενος, κα ὶ κατέβαινε ἐ ς λιτάς τε κα ὶ συγγνώμην ἑ ωυτ ῷ κελεύων ἔ χειν α ὐ τόν. Beginnend vanaf het begin vertelde hij uitvoerig, terwijl hij gebruik maakte van de waarheid, en hij vernederde zich tot smeekbeden, terwijl hij hem verzocht, dat hij hem vergiffenis schonk. 154, 155 ἑ ωυτ ῷ, α ὐ τόν – wie worden bedoeld? ἑ ωυτ ῷ = de herder α ὐ τόν = Astyages (ond v AcI: ἔ χειν α ὐ τόν)

Harpagos ondervraagd

117 1 Ἀ στυάγης δ ὲ το ῦ μ ὲ ν βουκόλου τ ὴ ν ἀ ληθείην ἐ κφήναντος λόγον ἤ δη κα ὶ ἐ λάσσω ἐ ποιέετο, Ἁ ρπάγ ῳ δ ὲ κα ὶ μεγάλως μεμφόμενος καλέειν α ὐ τ ὸ ν το ὺ ς δορυφόρους ἐ κέλευε. Astyages besteedde, toen de koeherder de waarheid bekend had gemaakt, meteen al minder aandacht aan hem, maar heel erg boos op Harpagos, beval hij zijn lijfwacht om hem te roepen. 156 το ῦ μ ὲ ν βουκόλου … ἐ κφήναντος – gen abs 157 ἐ λάσσω – compar van ojligo~. 158 α ὐ τ ὸ ν – wie wordt bedoeld? Harpagos

2 ὡ ς δέ ο ἱ παρ ῆ ν ὁ Ἅ ρπαγος, ε ἴ ρετό μιν ὁ Ἀ στυάγης " Ἅ ρπαγε, τέ ῳ δ ὴ μόρ ῳ τ ὸ ν πα ῖ δα κατεχρήσαο τόν τοι παρέδωκα ἐ κ θυγατρ ὸ ς γεγονότα τ ῆ ς ἐ μ ῆ ς ; En toen voor hem Harpagos aanwezig was, vroeg Astyages hem: ‘Harpagos, op welke manier eigenlijk heb je het kind gedood, dat ik je overhandigd heb, toen het uit mijn dochter was geboren?’ 159 τόν – betr vnw 160 γεγονότα – ptc perf van givgnomai; congr met τ ὸ ν πα ῖ δα τόν..

" ὁ δ ὲ Ἅ ρπαγος ὡ ς ε ἶ δε τ ὸ ν βουκόλον ἔ νδον ἐ όντα, ο ὐ τρέπεται ἐ π ὶ ψευδέα ὁ δόν, ἵ να μ ὴ ἐ λεγχόμενος ἁ λίσκηται, ἀ λλ ὰ λέγει τάδε. En Harpagos, toen hij zag dat de koeherder binnen was, neemt niet zijn toevlucht tot een weg van bedrog, opdat hij niet, wanneer hij aan de tand gevoeld wordt, betrapt wordt (op leugens), maar hij zegt het volgende: ὡ ς ε ἶ δε τ ὸ ν βουκόλον ἔ νδον ἐ όντα – waarom is dit belangrijk? omdat er een andere getuige is; hij kan dus niet zomaar iets verzinnen, want de herder kan dat tegenspreken. 162 ἁ λίσκηται – coni finalis

3 " ὦ βασιλε ῦ, ἐ πείτε παρέλαβον τ ὸ παιδίον, ἐ βούλευον σκοπέων ὅ κως σοί τε ποιήσω κατ ὰ νόον, κα ὶ ἐ γ ὼ πρ ὸ ς σ ὲ γινόμενος ἀ ναμάρτητος μήτε θυγατρ ὶ τ ῇ σ ῇ μήτε α ὐ τ ῷ σο ὶ ε ἴ ην α ὐ θέντης. ‘Koning, toen ik het kindje had aangenomen, overdacht ik peinzend, hoe ik het u naar de zin zou maken en zonder dat ik tegenover u in gebreke ben gebleven noch in de ogen van uw dochter, noch van u zelf een moordenaar zou zijn. 163 παρέλαβον – aor: korte gebeurtenis ἐ βούλευον – impf: geeft een lange duur aan ὅ κως – wordt door 2 verschillende werkwoordsvormen gevolgd: ποιήσω – coni dubitativus (twijfel) ε ἴ ην – opt obliquus (afh. vraag)

4 ποιέω δ ὴ ὧ δε· καλέσας τ ὸ ν βουκόλον τόνδε παραδίδωμι τ ὸ παιδίον, φ ὰ ς σέ τε ε ἶ ναι τ ὸ ν κελεύοντα ἀ ποκτε ῖ ναι α ὐ τό. κα ὶ λέγων το ῦ τό γε ο ὐ κ ἐ ψευδόμην· σ ὺ γ ὰ ρ ἐ νετέλλεο ο ὕ τω. Ik doe dus als volgt: na deze koeherder geroepen te hebben, overhandig ik hem het kindje met de mededeling [ptc.] dat ú [γε] het was die beval [letterlijk: de bevelende] om het te doden. En door dat althans te zeggen loog ik niet; want u droeg het zo op ποιέω, παραδίδωμι - praes historicum / dramaticum τόνδε (aanw vnw oJde): de herder is er dus bij! 166 σέ … ε ἶ ναι – AcI σέ – Astyages / de koning τ ὸ ν κελεύοντα – gesubst ptc.; naamw deel v AcI 167 α ὐ τό verwijst naar..? τ ὸ παιδίον

παραδίδωμι μέντοι τ ῷ δε κατ ὰ τάδε ἐ ντειλάμενος, θε ῖ να ὶ μιν ἐ ς ἔ ρημον ὄ ρος κα ὶ παραμένοντα φυλάσσειν ἄ χρι ο ὗ τελευτήσ ῃ, ἀ πειλήσας παντο ῖ α τ ῷ δε ἢ ν μ ὴ τάδε ἐ πιτελέα ποιήσ ῃ. Ik overhandig (het kindje) echter aan hem als volgt, (namelijk) na bevolen te hebben om het te leggen op een verlaten berg, terwijl hij erbij bleef en het bewaakte totdat het gestorven was, (en) na allerlei bedreigingen geuit te hebben tegen hem, als hij dat niet zou volbrengen. 168 μιν = de baby 169 παραμένοντα – ptc in acc; congr met een verzwegen ond van θε ῖ να ὶ en φυλάσσειν τελευτήσ ῃ - welke vorm en waarom? coni futuralis (het is te verwachten dat het kindje dood gaat!) τ ῷ δε – de herder (is erbij, dus oJde gebruikt)

5 ἐ πείτε δ ὲ ποιήσαντος τούτου τ ὰ κελευόμενα ἐ τελεύτησε τ ὸ παιδίον, πέμψας τ ῶ ν ε ὐ νούχων το ὺ ς πιστοτάτους κα ὶ ε ἶ δον δι ᾽ ἐ κείνων κα ὶ ἔ θαψά μιν. En toen, nadat hij had gedaan wat bevolen was, het kindje was gestorven, (en) nadat ik van mijn eunuchen de betrouwbaarsten had gezonden, heb ik hem door hen (en) gezien en begraven. 172 τ ῶ ν ε ὐ νούχων – eunuchen; woord afkomstig van hJ eujnhv (=bed) en e[cw (= toezicht houden). Deze gecastreerde mannen hielden in Perzië toezicht op harems. Gecastreerd, dan waren ze geen concurrent voor de koning. (Eerder werd er alleen over lijfwachten gesproken)

ο ὕ τω ἔ σχε ὦ βασιλε ῦ περ ὶ το ῦ πρήγματος τούτου, κα ὶ τοιούτ ῳ μόρ ῳ ἐ χρήσατο ὁ πα ῖ ς.“ Zo is het geweest, koning, aangaande die zaak, en op zo’n manier is het kind gedood.’ -