Mondgezondheid en ziekten

De gevolgen van slechte mondhygiëne vervolg: Pijn -> -> moeite met eten Slechte adem -> -> sociaal isolement Infectiegevaar -> -> - longontstekingen - bacteriële endocarditis - diabetici moeilijker in te stellen

Mondgezondheid en ziekten Diabetes CVA Hartafwijkingen Dementie Parkinson

Diabetes Bij slecht gereguleerde diabetes verhoogde kans op infecties (vertraagde wondgenezing) en candida-infecties droge mond daardoor meer verhoogd risico op cariës en gingivitis en parodontitis, gezwollen speekselklieren slechte smaak Mondbranden (brandend gevoel in de tong) droge lippen

Diabetes parodontitis beïnvloedt glucose-regulatie diabetes patiënten met ernstige parodontitis hebben een 6x zo groot risico op moeizaam instelbare bloedsuikerspiegel

Mondverzorging bij diabetes Vaseline op de lippen Eigen tanden 2 x daags reinigen met fluoride houdende tandpasta (volgens protocol) Tussen de tanden 1 x per dag/Tong reinigen Kunstgebit 2 x daags met zachte zeep + mondholte reinigen met gaasje en NaCl 0,9 Glas water na het eten/vochtig houden Mondonderzoek; 1 x per maand

CVA Moeite met poetsen door motorische problemen Geen controle op bijten (wangbijten) Etensresten blijven makkelijk achter in de mond door slikproblemen Door pijn in de mond weigeren van eten Door verwaarlozing verlamde deel: meer kans op cariës en ontstekingen Moeite met het dragen van een prothese

Mondverzorging bij CVA Goed mondonderzoek + observatie Afhankelijk van de observatie begeleiden of overnemen Minimaal 1 x per dag voor 100% reinigen met fluoride houdende tandpasta (eigen gebit)en kunstgebit en mondholte reinigen (NaCl); vaseline op lippen Controleer of de slijmvliezen/wangzakken vrij zijn van etensresten

Hartafwijkingen Voorkom ontstekingen in de mond i.v.m. gevaar op endocarditis ( hartklep-ontstekingen) Bepaalde medicijnen hebben bijwerkingen in de mondholte (droog) daardoor eerder gaatjes en tandvleesontsteking Antistollingsmedicijnen kunnen een verhoogde bloedingsneiging bij het poetsen geven

Mondverzorging bij hartafwijkingen Vaseline op lippen Minimaal 2x daags gebit reinigen volgens protocol Bij moeilijk uitvoerbare mondhygiëne dit melden bij de tandarts/mondhygiënist In geval van droge mond slijmvliezen reinigen met gaasje met NaCl 0,9% Voldoende laten drinken Mondonderzoek 1x per maand

Dementie Deze groep bewoners vergeet vaak de mond te reinigen Zij zijn vergeten hoe de bewegingen gemaakt moeten worden Gewichtsverlies komt vaak voor. Zij kunnen pijn en ongemak in de mond niet goed duidelijk maken Begeleidt de bewoner

Mondverzorging bij dementie Observeer wat de bewoner zelf kan doen Lippen vaseline Minimaal 1x per dag mond goed reinigen met elektrische- of zachte tandenborstel met fluoride houdende tandpasta; prothese en mondholte reinigen Bij droge mond: vochtig houden Controleer de slijmvliezen 1 x per maand Moeilijk uitvoerbare mondverzorging melden

Parkinson Kauwproblemen Problemen met slikken Overmatige speekselvloed Motorische problemen: daardoor is het poetsen moeilijk

Mondverzorging bij Parkinson Vaseline op de lippen Observeer wat de bewoner zelf kan Begeleid en adviseer bij het poetsen. mondspoelen bij poetsen kan problemen geven speciale beker; indien onmogelijk slijmvliezen met een gaasje schoonmaken Indien mogelijk: elektrische tandenborstel gebruiken

Droge mond komt o.a. voor bij: medicijngebruik diabetes,reuma en hormale stoornissen hoge bloeddruk , CVA Bestraling hoofd/halsgebied Uitdroging bij b.v. griep, hoge koorts Stress en depressie Mondademhaling Ziekte van Sjögren

Functie speeksel Heeft smerende eigenschappen en helpt bij : kauwen, slikken, proeven en spreken Houdt de mond vochtig en comfortabel Beschermt onze algemene gezondheid en welzijn.( houdt ziekten buiten) Het versterkt de tanden Vergemakkelijkt de spijsvertering

Gevolgen van medicijnen Droge mond door o.a. antidepressieva antipsychotica antihistaminica antiparkinson middelen antihypertensiva diuretica

Gevolgen medicijnen Erosie door: Asperines en zure geneesmiddelen Gezwollen gingiva door: Fenytoïne, nifedipine, iclosporine Geïrriteerde en pijnlijke tong Mondspoelmiddelen, een aantal antibiotica en etsende middelen

Tekenen van een droge mond kunnen zijn Hoe herken je een droge mond : Droog en branderig gevoel Problemen met eten en slikken Problemen met spreken Meestal ontstoken gingiva Snel cariës Slechte adem

vervolg Beslag op de tong Gesprongen lippen Gescheurde mondhoeken Vieze smaak in de mond/vieze adem Veranderde smaakperceptie

Wat helpt? De symptomen verlichten middels: Glas water tussendoor Bestrijding droge mond met ijslollies, spoelvloeistoffen en vochtige wattenstaven. Vaker vochtig houden (spray) Vaseline op de lippen Gesprek met de specialist ouderengeneeskunde

Halitose /vieze adem door: Bacteriën in de mond Slechte mondhygiëne Droge mond Voortschrijdende cariës (gaatjes) Gingivitis en parodontitis (ontstekingen) Ulceratieve stomatitis (slijmvliesontstekingen

Mondbranden en tongbranden Symptomen: Pijnlijk: klachten nemen in de loop van de dag toe tot ondraaglijk Branderig gevoel tong en/of mondholte Verandering van slijmvlies Komt voor tussen 40 en 70 jaar Voornamelijk bij vrouwen Droge mond

Mogelijke oorzaken Verandering in de hormonen (overgang) Diabetes Onvoldoende speekselproductie Voeding, scherpe kruiden, alcohol, roken

Kortom Kijk bij aandoeningen in de mond naar de medicijnen die de bewoner gebruikt. Ga bij aandoeningen een gesprek aan met de specialist ouderengeneeskunde

Palliatieve en terminale zorg

Palliatieve zorg De doelen van palliatieve zorg is de hoogst mogelijke kwaliteit van leven, zowel voor de patiënt als zijn familie. De belangrijkste taak is voorkomen van pijn en pijnbestrijding. Pijn wordt als het meest storende en uitputtende symptoom ervaren Niet alleen pijn wordt behandeld in de palliatieve zorg, ook aan andere symptomen wordt aandacht besteed.

Terminale zorg Terminale zorg is gericht op de laatste paar levensdagen en –uren van de patiënt. Uitgangspunt is de stervende patiënt zo comfortabel mogelijk te laten overlijden. Centraal staan de verlichting van symptomen en het bestrijden van complicerende factoren.

Bij palliatieve- en terminale mondzorg zijn 3 thema’s essentieel Pijnbestrijding Bestrijding van ongemak Het voorkomen van een slechte laatste herinnering

Pijnbestrijding Noodvullingen Eenvoudige extracties Pijnbestrijding met analgetica bij slijmvliesontstekingen

Bestrijding van ongemak Lippen insmeren met vaseline Bestrijding droge mond (ijslollies, spoelvloeistoffen, vochtige wattenstaven) Kiezen en tanden poetsen en tussen de tanden reinigen Orale slijmvliezen voorzichtig schoon maken en als dit niet mogelijk is met in water of Nacl 0,9% gedrenkte gaasjes schoonmaken

Het voorkomen van een slechte laatste herinnering Bestrijding van slechte adem: tanden/prothese schoonhouden en mondholte reinigen met gaasje met NaCL en tong voorzichtig reinigen (mond tot het laatst blijven reinigen; vochtig houden; vaseline lippen) In overleg met nabestaanden prothese terugplaatsen

Mondverzorgingsprotocol in de terminale fase 3x daags de lippen insmeren met vaseline. 2x daags reiniging van de mond volgens poetsprotocol Zonodig mondonderzoek  3x daags (of vaker als nodig is) mondholte reinigen met een gaasje of sponsje gedrenkt in water of NaCl 0,9%.  regelmatig vochtig houden met sponsje of nat washandje