Als je niet meer zonder kunt: internetverslaving in het digitale tijdperk Dr. Gert-Jan Meerkerk Dr. Tim Schoenmakers FADOdonderdag 12 november 2009

2

3 The Minds Gert-Jan MeerkerkTony van Rooij

4 Onderwerpen Internettoegang Internetverslaving Online gamen

5 Opzet Aantal internetgebruikers in de wereld

6 Internettoegang in Nederland, België en Duitsland Bron: UNdata %

7 ‘Internetverslaving’

8 Prevalentie internetverslaving 1% NL bevolking (Meerkerk 2009) 3,2% jongeren (Van Rooij 2008) 5,4% jonge gamers (Van Rooij 2008) 1,5% gameverslaafd (Lemmens 2009)

9 Wat is internetverslaving? Verschillende termen Internetafhankelijkheid, Pathologisch, problematisch, compulsief internetgebruik Overeenkomsten met Afhankelijkheid Impuls controle stoornis (pathologisch gokken) OCD

10 Criteria Controleverlies Langer dan gepland Onsuccesvolle stoppogingen Terugval Conflict Mood modification (coping) Ontwenningsverschijnselen Tolerantie? Preoccupatie Saillantie Immersie Verwaarlozen andere bezigheden

11 Aantrekkelijkheid internet Beschikbaarheid, Betaalbaarheid, Anonimiteit (→ inhibitie) Continuïteit, Herhaalbaarheid –vluchten in virtuele wereld → mood modification, coping Directe beschikbaarheid van belonende prikkels –Positieve en Negatieve bekrachtiging

12 Voornaamste applicaties 18+: It’s all about sex! (Meerkerk 2006) 13-15: It’s all about Online Gaming! (Van Rooij under review) (Role playing games, Shooting games; Lee 2007) 12+: Seks & Games (Meerkerk 2009)

13 Computerspellen Video games Playstation PC Alleen Met anderen Nintendo Offline Online Xbox Gaming? MMORPG FPS RTS Browser games Wii WoW Runescape GTA4 CoD

14 MMORPG

15 Aantrekkelijkheid gamen Karaktergroei Sociale Interactie: opbouw/onderhoud sociale contacten (Peer pressure) Status, aanzien Leren vaardigheid Competitie Ontsnapping in virtuele wereld (coping) Controle NB: oplopende investering!

16 WoW players

17 Gevolgen compulsief gamen Slaapdeprivatie, slechte voeding, weinig lichaamsbeweging Psychosociaal welbevinden Sociaal functioneren (offline!) Functioneren school en werk Sociale isolatie en stagnatie in ontwikkeling

18 Factoren gerelateerd aan vatbaarheid State factoren Laag niveau van psychosociaal welzijn Trait factoren (persoonlijkheid) Lage emotionele stabiliteit Hoge impulsiviteit (jongeren!) Psychiatrische stoornis? Seksstoornis, impulscontrole, aandacht, sociale angst

19 Behandeling Cognitieve Gedragstherapie: Zelfcontrole / time-management Terugvalpreventie: aanleidingen herkennen, alternatieve coping strategieën & bezigheden Goede ervaringen met leefstijltraining (Reddeman, Novadic Kentron; Brijder, IVO)

20 Toekomst Theorievorming! O.a. Block (2008) “Issues for DSM-V: Internet Addiction” Zorgaanbod reguliere verslavingszorg & preventie

21 Sesamstraat

22 Dank voor uw aandacht! 24 nov. IVO Seminar “Internetverslaving: Een kwestie van opvoeden?”