Nicolaas Rockox (1560-1640)

1. Over Nicolaas Rockox Rockox als buitenburgemeester: Vertegenwoordigde de stad Antwerpen Veiligheid en verdediging stad Voorzitter gemeenteraad Conclusie? Belangrijke politieke functie

b) Welke andere functies oefende Rockox uit? Peismaker (soort vrederechter) Gildedeken van de lakenhalle (bestuurslid) Hoofdman van de Kolveniersgilde. (stadsbewaking) Hoofdman van de poorterij (burgerij) Oppertresorier van de poorterij (financiële functie)

c) Nicolaas Rockox was een welvarend man: - Huwelijk met dochter rijke handelaar Een uitgebreide kunstverzameling Een grote verzameling zeldzame munten Prachtig herenhuis (het Rockoxhuis) Een tuin met zeldzame planten

Adriana Perez (1568-1619)

Romeinse munten van Rockox

‘De Gulden Rinck’, nu Rockoxhuis

Het Rockoxhuis: de binnenplaats

2. Antwerpen in de 16e en 17e eeuw In 1585 werd Antwerpen ingenomen door de Spaanse troepen van Alexander Farnese. Wat waren de gevolgen? Demografische terugval: van ongeveer 82.000 naar ongeveer 40.000 inwoners Economisch: financiële en intellectuele verarming. (Schelde afgesloten) Religieus: van mild en protestants naar streng katholiek bewind.

c) Het Twaalfjarige bestand (1609-1621): Vrede: Noordelijke Nederlanden en Spanje Consolidatie Noordelijke Nederlanden Tijdelijk: oorlog zal hervatten d) 1608: bestelling ‘Aanbidding der Wijzen’

Antwerpen in de 17e eeuw

De Stadsuitbreiding

3. Mecenaat Wat is een mecenas? Beschermheer kunstenaars, wetenschappers, artiesten etc Steunt hen financieel en/of levert infrastructuur Is mogelijk zelf een klant Is veelal het ‘vakgebied’ of ‘cultuurgebied’ genegen

b) Rockox als mecenas: Aanbidding der Wijzen (Pieter Paul Rubens) Samson en Delilah (Pieter Paul Rubens) Drieluik: de Kruisafneming (Pieter Paul Rubens) c) Waar bevinden deze werken zich nu? Aanbidding der Wijzen (Prado, Madrid) Samson en Delilah (The National Gallery, Londen) Drieluik: de Kruisafneming (Kathedraal van Antwerpen)

Samson en Delilah (1610)

De Kruisafneming (1611-1614)

Aanbidding der Wijzen (1609) http://www.museodelprado.es/uploads/pics/Adoracion_01.jpg

Een feestend gezelschap in het groot saleth van Nicolaas Rockox (Francken)

4. Humanisme Nicolaas Rockox was een humanist: Fascinatie voor de klassieke oudheid Dialogeren met andere humanisten Beroemd om zijn antieke stukken en munten Goed belezen en intellectueel geschoold

b) Rockox kende verschillende humanisten waaronder: Pieter Paul Rubens (schilder) Hugo Grotius (rechtsgeleerde) Gaspard Gevartius (filoloog) Justus Lipsius (taalgeleerde) Jan en Balthasar Moretus (drukkers)

Peter Paul Rubens (1577-1640)

Justus Lipsius (1547-1606)

Gaspard Gevartius (1634-1644)

Jan II Moretus (1576 - 1618)

Balthasar I Moretus (1574 - 1641)

Nicolaas Rockox in het heden http://www.historischehuizen.be/files/img/Rockoxhuis030310-01.jpg

5. Besluit Nicolaas Rockox was in Antwerpen tijdens de eerste helft van de 17de eeuw een cruciale politieke figuur met een grote sociaal-culturele impact. Hij vervulde diverse belangrijke politieke functies. Hij was een humanist met een grote liefde voor kunst, cultuur en kennis. Hij was een belangrijk mecenas, o.a. voor Rubens.