Bio-indicatoren Urtica urens (brandnetels): bodem is rijk aan opneembare stikstof. Zowel op vochtige als droge bodem. Meestal bewerkte en bemeste bodem. Ranunculus repens (kruipende boterbloem):Natte, zware gronden. Equisetum arvense (heermoes): natte, voedselrijke bodem en arm aan kalk. Dichtgeslagen grond. Plantago major (weegbree): Vochtige tot vrij droge voedselrijke bodem. Verdichte bodem. Zure bodem Glebionis segetum (ganzenbloem): droge bodem en arm aan kalk. Vicia sativa (Wikke), kruisbloemigen: rijk aan fosfor, te weinig stikstof Ranunculus acris (scherpe boterbloem): vochtige plaatsen rijk aan fosforzuur en arm aan kalium. Lage pH. Taraxacum officinale (paardebloem): voedselrijke grond

Bio-indicatoren Cirsium arvense (akkerdistel): op uiteenlopende stikstofrijke bodemsoorten, stikstofrijk. Verdichte bodem. Trifolium pratense (rode klaver): grond arm aan stikstof (gazon !) Rumex obtusifolius (ridderzuring): vochtige, zeer voedselrijke gronden. Bodemverdichting.

Organische meststoffen Voordelen: Verbetering van de grondstructuur. Betere opname van water in de grond. Bevordering van het bodemleven. Bij afbraak van organisch materiaal komen voedingsstoffen vrij.

Organische meststoffen Nadelen: Bevatten relatief weinig voedingsstoffen. Langzame werking. Organische meststoffen moeten ingewerkt worden.

Stalmest Stalmest kan men best eerst laten 'verteren'. Best is om het te mengen met andere mest, compost en organisch materiaal. Het voegt dan niet alleen plantenvoedsel toemaar ook een rijk microbieel leven. Let op: bij de afbraak van stro is er veel stikstof nodig. Tabel 1 Gemiddelde samenstelling van de belangrijkste mestsoorten Type mest Eenheid pH Droge stof Org. stof Totale N Min N P2O5 K2O MgO Na2O CaO RUNDVEE Runderdrijfmest kg/1000 l 7,4 85,7 63,7 5,2 2,9 1,5 4,8 1,0 0,7 1,5 Runderstalmest kg/1000 kg 8,5 242,0 184,0 8,5 2,7 4,0 8,1 1,8 1,0 5,0 VARKENS Varkensdrijfmest kg/1000 l 8,0 82,6 55,8 8,6 5,5 4,2 4,8 1,7 1,3 3,3 Varkensdrijfmest kg/1000 l 8,0 94,2 64,1 9,9 6,3 4,5 6,0 2,0 1,6 4,0 Zeugendrijfmest kg/1000 l 7,9 51,8 34,3 5,0 3,2 3,2 2,8 1,2 0,9 2,6 varkensdrijfmest kg/1000 l 8,2 27,2 15,0 5,8 4,5 0,8 4,4 0,2 1,3 0,8 Effluent kg/1000 l 8,2 12,5 3,6 0,5 0,4 0,4 4,0 0,1 1,1 0,3 PLUIMVEE Braadkippenmest kg/1000 kg 6,6 612,0 507,0 29,5 6,2 17,2 22,0 7,4 3,5 17,6 Leghennenmest kg/1000 kg 7,3 604,0 434,0 26,2 4,7 21,7 18,5 7,9 2,8 52,2 Opfokpoeljenmest kg/1000 kg 7,4 604,0 478,0 23,9 4,5 22,7 20,3 8,5 4,0 28,3 Moederdierenmest kg/1000 kg 7,5 631,0 417,0 23,2 6,1 29,5 23,1 9,2 4,7 68,6 Bron: Bodemkundige Dienst van België, op basis van gegevens 2005-2007

Compost Bokashi ! Het bevat organische stof en voedingsstoffen voor Compost is een zwarte, kruimelige structuur dat ontstaan is door de vertering van plantaardig materiaal. Het bevat organische stof en voedingsstoffen voor de plant zoals N, P, K, Mg, Ca ... Bokashi !

Groenbemester 2 Groepen: *Planten die als organische bemesting gebruikt worden. *Planten die samenwerken met stikstoffixerende bacteriën. Fabaceae(Vlinderbloemigen).

Geconcentreerde organische meststoffen Bloedmeel: 13% stikstof (werkt snel) Beendermeel: 5-15 + kalk Hoornmeel: 10,2 – 5,5 + kalk Guano: 14 % 8 - 14 % organische N, 10 - 12 % fosforzuur en 2 - 3 % oplosbare K Afkomstig uit slachtafval

Geconcentreerde organische meststoffen Gedroogde koemest: Droge stof gehalte is 80 – 90 % Organische stof : 40-55 %, C/N = 18, trage vrijgave Gebruik: (2 – 1 – 2) Bij tuinaanleg 50 tot 120 kg / are. Bij onderhoudsbemesting: de helft. Gedroogde kippenmest: (4 – 3 – 3) Organische stof: 60% C/N= 10, snelle vrijgave Slib: meestal hoog gehalte aan zware metalen.

Zuurbindende waarde Nu neutraliserende waarde genoemd. Dit is de mate waarin het kalkproduct de pH van de bodem neutraliseerd of verhoogd. Hoe hoger de Zbwaarde, hoe minder kg van het product men moet gebruiken. De neutraliserende waarde is als volgt te berekenen: (CaCO3-gehalte * 0.56) + (MgCO3-gehalte * 0.67) of (CaO-gehalte * 1) + (MgO-gehalte * 1.4)​

Enkelvoudige meststoffen Samenstelling Naam kunstmest 32%NaNO3 (15,5%N)+ 0,2% boor + 37%Na2O[1] chilisalpeter of natriumnitraat 15% N (Ca(NO3)2) + 9 % MgO stikstof plus 21% N ((NH4)2SO4) zwavelzure ammoniak 27% N (NH4NO3) + 6% CaO[1] (+ 4% MgO[1]) kalkammonsalpeter 46% N CO(NH2)2)(koolzuurdiamide) ureum 15,5% N (Ca(NO3)2) kalksalpeter of calciumnitraat 17, 18 of 20% P2O5[1] superfosfaat 14-18% P2O5[1] (oplosbaar in 2% citroenzuur) Thomasslakkenmeel KCl + NaCl kalizout 20% (20% K2O), 40% of 60% 30% K2O + 10% MgO[1] + 42% SO3(17% S) Patentkali 48-50% K2SO4 kali chloorarm (zwavelzure kali) 80% CaCO3 + 19% MgO dolokal (60 zuurbindende waarde) 27%MgO + 55% SO3(22% S) kieseriet 25% Cu (CuSO4) koper(II)sulfaat ongeveer 20% Co (CoSO4) kobalt(II)sulfaat 25% Mn(MnSO4) mangaansulfaat 1-3% Cu (CuSO4) koperslakkenbloem 3% Mo molybdeenfrit

Natriumnitraat 32%NaNO3 (15,5%N)+ 0,2% boor + 37%Na2O[1] chilisalpeter of natriumnitraat • Bevat 16% stikstof + 25% natrium -> Na2O + 16 Z(uur)B(indende)W(aarde) 2NaNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + Na2CO3(basisch zout) • Bevat spoorelementen • Is totaal oplosbaar in water • Zeer snel werkend • Hygroscopisch • Gebruik: hoofdzakelijk als dekbemesting • Slechts uitstrooien op een droog gewas

Kalknitraat 16% N (Ca(NO3)2) + 9 % MgO stikstof plus Bevat 16% stikstof waarvan: o 15% nitrische o 1% ammoniakale • Totaal oplosbaar in water • Zeer snel werkend • Heeft een alkalische werking: ZBW: +12 • Zeer hygroscopisch => luchtdicht verplakt • Werkt structuurverbeterend • Niet giftig voor het vee • Niet geschikt om te mengen met andere meststoffen, mengsel wordt rap vochtig en niet meer strooibaar. • Op een vochtig gewast gestrooid geeft het een sterke verbranding

Ammoniumsulfaat 21% N ((NH4)2SO4) zwavelzure ammoniak • Bevat 21% stikstof en 23 – 24 % zwavel • Oplosbaar in water • Niet hygroscopisch • Wit-grijsachtig poeder die soms minder goed strooibaar is • Trage werking • NH4+ • wordt vastgelegd in de grond en is zeer geschikt voor een vroege weidebemesting • Zuurwerkend: ZBW: -62

Ammoniumnitraat 27% N (NH4NO3) + 6% CaO (+ 4% MgO) Kalkammonsalpeter Bevat 27% stikstof waarvan 13,5 % nitraat en 13,5% ammonium • Afgezien van stikstofgehalte is de stikstof voor de helft nitrische en voor de helft ammoniakale • Oplosbaar in water • Weinig hyproscopisch • Werkt licht zuur: ZBW: -12 -> -13 • Werkt vlug door de nitraatstikstof en aanhoudend door de ammoniumstikstof

Voorbeeld Kalknitraat 15.5% N + 26% CaO Kostprijs: 37.50 € / 100 kg

Ureum Ureum: CO(NH2)2) • Bevat 46% stikstof • Scheikundig zuivere meststof • Zure werking: ZBW: -46 • Geen enkele nevenreactie: omzetting van ureum in nitraat is afhankelijk van temperatuur en vochtgehalte van bodem • Volledig oplosbaar in water • Op zeer droge gronden en niet ingewerkt geeft het een weinig stikstofvervluchting • Wordt meer en meer in opgeloste vorm als bladbemesting aangewend • Bij voorkeur in de late namiddag bespuiten om bladverbranding tegen te gaan

Superfosfaat 17, 18 of 20% P2O5 Superfosfaat • 1-kalkik fosfaat Ca(H2PO4)2 • Bevat 18% P2O5 • Minimum 93% oplosbaar in water • Bevat ±50% calciumsulfaat en 12% zwavel • Onmiddellijk opneembaar en geschikt om in het voorjaar toe te dienen • Beste fosformeststof voor kalkrijke gronden • Minder geschikt voor zure gronden • Licht zure werking • Mag niet gemengd worden met vrije kalkinhoudende meststoffen • Mag gemengd worden met ammoniumsulfaat

Tripelsuperfosfaat Tripelsuperfosfaat • 48% P2O5 • Bevat geen gips (calciumsulfaat) • Minimum 93% oplosbaar in water • Minder zwavel • Neutraal tot licht zuur • Voor alle teelten geschikt

Kaliummeststoffen 30% K2O + 10% MgO + 42% SO3(17% S) Patentkali KCl + NaCl kalizout 20% (20% K2O), 40% of 60% Chloorpotas Kaliumsulfaat K2SO4 Is bijna vrij van chloor en natrium, aangewezen meststof voor chloorgevoelige gewassen, Ook belangrijk voor de zwavel: 30% SO3.

Magnesiummeststoffen Kieseriet Deze meststof wordt gestrooid als er onvoldoende magnesium kan aangevoerd worden via patentkali en magnesiumkalk .

Kalkmeststoffen Dolomietkalk Dit is de meest gebruikte kalkmeststof omdat ze naast Kalkcarbonaat ook magnesium bevat. Leverbaar met MgO-gehaltes van 5 %, 10 % en 19 %. ZBW varieert met MgO-gehalte van 50 tot 57. Bevat waardevolle sporenelementen zoals borium, mangaan en ijzer. Hoge reactiviteit! Koolzure landbouwkalk (CaCO3) NW :50 Geen Mg aanwezig.

Kalkmeststoffen

Samengestelde meststoffen Voordelen: • Meststoffen bevatten de plantenvoedende elementen in een gemakkelijk oplosbare vorm, • Door wisselwerking tussen de elementen onderling wordt hun opname gestimuleerd • Geeft een arbeidsbesparing, want in 1 strooibeurt worden de voornaamste voedingselementen aangebracht • Maakt een passende keuze volgens de behoeften van de teelt mogelijk • Samenstellingen met boor en magnesium zijn verkrijgbaar, evenals chloorvrije formules • Stikstof is tweeledig, nl. nitraatvorm (direct) en ammoniakale vorm (vastleggen klei-humus) • Beschikbaar in korrelvorm zorgt voor een regelmatige verdeling

Samengestelde meststoffen Nadelen: • Samengestelde meststoffen zijn soms minder doelmatig daar ze moeilijk beantwoorden aan de voedselbehoefte van grond en teelt • N, P en kali moeten niet op hetzelfde tijdstip en dezelfde diepte ingewerkt worden • Prijs is gewoonlijk hoger dan die van enkelvoudige meststoffen • Samengestelde meststoffen hebben een zure werking.

Soorten: Groene korrel: 12-8-18 (+3) Blauwe korrel: 12-8-16 (+3) Roze korrel: 16-9-20 Blauwe korrel: 12-8-16 +15 SO3 + 2 MgO Groene korrel: 12-11-18 +3 Toepassing: 2 tot 3 kg per 10 m2 (De laagste waarde is van toepassing op zware gronden)

Voorbeeld EG MESTSTOF - CHLORIDEARM Samenstelling : Samengestelde meststof NPK 14-7-17 (+2) met nitrificatieremmer (DMPP = 3,4 dimethylpyrazolfosfaat) bevattende magnesium bevattende sporenelementen. Formule : 14 % stikstof totaal (N) waarvan 6 % nitraatstikstof en 8 % ammoniumstikstof 7 % fosforzuuranhydride (P2O5) oplosbaar in water en neutraal ammoniumcitraat waarvan 5,5 % oplosbaar in water 17 % kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water 2 % magnesiumoxide (MgO) totaal waarvan 1,6 % oplosbaar in water Sporenelementen : Boor (B): 0,02 % totaal Zink (Zn): 0,01 % totaal Wettelijke gegevens : Actieve stof : 0,07% DMPP Ontheffingsnummer : EM041.I

Oefening Geg: gazon van 120 m² Behoefte aan voedingsstoffen voor een gazon in eenheden / ha Stikstof: 100 Fosfor: 40 Kalium: 100 Magnesium: 10 Verhouding 10 – 4 – 10 + 1

DCM Mix 5 korrel 10-4-8+3 Artikel nummer40094 Inhoud:25 kg V/E:zak Paletbelading36 z/europallet Prijs excl.: € 21,23 Prijs incl.: € 22,50 BESTELLEN Product informatie Eigenschappen: - samengestelde organsiche meststof NPK bevattende magnesium 10-4-8+3MgO - organische meststof met nadruk op stikstof (10%N), aangevuld met een evenwichtige kaliumbemesting (8% K2O), ideaal voor: *snelgroeiende boomkwekerijgewassen met voldoende stevigheid: buxus, taxus *groenten: prei, kolen en selder *siergewassen: rozen, bol- en knolgewassen *uitermate geschikt als voorjaars- en zomerbemesting van gazons en sportvelden - geen groeistilstand dankzij lange werkingsduur van zowel stikstof, fosfor als kalium - met magnesium (3% MgO), noodzakelijk voor een frisgroene bladkleur en een goede fotosynthese - organisch: voedingselementen worden geleidelijk vrijgesteld door het bodemleven + vorming van humus voor een betere inworteling en minder uitspoeling Dosis: 5 tot 15 kg/100 m²

Berekening: 100 E N= 100 kg N/ha Omgezet naar 100m² = 1 kg N/ 100m² nodig. Er wordt geadviseerd om 5 tot 15 kg van de samengestelde meststoffen te gebruiken per 100 m². Dit betekent 0,5 tot 1,5 kg N per 100m². Er is maar 1 kg N nodig per 100m² dus 10 kg DCM mix 5 Voor een gazon van 120m² is dit 12 kg DCM. De verhouding tussen kalium en magnesium moet tenminste tussen 2:1 en 3:1 liggen.

Berekening: 100 E N= 100 kg N/ha Omgezet naar 100m² = 1 kg N/ 100m² nodig. Dit betekent 0,5 tot 1,5 kg N per 100m². Er is maar 1 kg N nodig per 100m² dus 10 kg DCM mix 5 Voor een gazon van 120m² is dit 12 kg DCM. Er wordt geadviseerd om 5 tot 15 kg van de samengestelde meststoffen te gebruiken per 100 m².

Oefening 2 Behoefte teelt: N: 228 E P: 120 E K: 300 E Gebruik van 30 ton organische mest (5/1/3) waarvan de helft van de stikstof vast ligt op het klei-humus complex. Behoefte: N P K 228 120 300 – org mest -75 -30 -90 Totaal nodig 153 90 210 Verhouding 1,7 1 2,333 12 8 18

Beschikbaar: Groene korrel Asef 12-8-18+3 Artikel nummer40027 Inhoud:25 kg V/E:zak Paletbelading Prijs excl.: € 17,12 Prijs incl.: € 18,15

Berekening Berekening gebaseerd op toegift fosfor: P: 90 kg /ha Omgezet naar 100m² = 0,9 kg P/ 100m² nodig. De kunstmeststof bevat 2 kg P in 25 kg Er is maar 0,9 kg N nodig per 100m² dus 11,25 kg asef groene korrel nodig voor 100 m².

Gecoate meststoffen Samengestelde meststoffen met een laagje hars. Ze geven hun inhoud traag vrij. Het soort 'hars' bepaalt de werkingsduur van de meststof: van 3 tot 14 maand. Duur. Osmocote, Nutricote