Marja Rexwinkel OuderKindLijn 09-04-2015 Hechting in bijzondere omstandigheden Tussen zwart en wit zit geen grijs… maar alle kleuren van de regenboog… Marja Rexwinkel OuderKindLijn 09-04-2015 Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Wie reguleert wie? Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 2

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Wie reguleert wie? Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Risicofactoren Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Beschermende factoren Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 trauma Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Emotionele en sociale weerstand Kunnen jonge kinderen lijden onder de problemen van hun ouders of verzorgers? Weerstand tegen het geven van een psychiatrisch label aan jonge kinderen (eis zorgverzekeraars) Het kind eet, slaapt en ziet er goed uit, dus is er geen probleem De veronderstelling dat als ouders veranderen dat kinderen dat vanzelf ook doen Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Psychische weerstand (Karr-Morse & Willey) Rouw, boosheid en verdriet over de eigen traumatische ervaringen in iemands leven Verdriet en schuldgevoel over wat we als ouders overdragen op ons kind Bang om te schrikken van de pijnlijke realiteit hoeveelheid jonge kinderen lijden en de mate van lijden Narcisme, eigen ontplooiing versus verantwoordelijkheid kinderen Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Emde, 2001 ‘Het is vaak pijnlijk en moeilijk om een emotionele problemen bij jonge kinderen te herkennen en te benoemen. Het serieus nemen van baby’s en peuters opent ‘Pandora’s box Het voorkomen van pijn en angst Collectieve ontkenning Een narcistisch conflict Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

IMH, Selma Fraiberg behandeling, onderzoek en beleid Infant (zuigeling) refereert naar kinderen van 0 tot 3 jaar Mental (geestelijk) refereert naar de emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling Health (gezondheid) refereert naar het welzijn van jonge kinderen en hun gezin Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Wat is IMH ontwikkeling vindt plaats in de context van een relatie De relatie tussen ouder en kind staat centraal, begint tijdens de zwangerschap wetenschappelijke pijlers: neurobiologie Geheugenonderzoek procesonderzoek gehechtheidsonderzoek Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 IMH 2015: ontwikkeling en relatie tussen ouder en kind staat centraal begint te laat en eindigt te vroeg - 10 maanden tot 5 jaar Vroege ervaringen doen ertoe ( fysiek en emotioneel) Invloed van stress tijdens de zwangerschap Protectieve en risicofactoren Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Infant Mental Health Relationeel perspectief Perspectief van ontwikkeling Procesdiagnostiek Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Procesonderzoek Onderzoek naar regulatieprocessen Zowel de lichamelijke regulatieprocessen (voeden, slapen, huilen) als de affectieve regulatieprocessen, (zoals troosten, gedrag) Vroege regulatieprocessen zijn de voorlopers van gehechtheidpatronen. Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Procesonderzoek Regulatieprocessen tussen ouders en baby’s van 4 maanden voorspellen de gehechtheidspatronen op één jarige leeftijd (Field 1994) Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Voeden, slapen, huilen, eten, gedrag Emotionele problemen op jonge leeftijd uiten zich vaak lichamelijk Het eerste ik is een lichaams ik Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 gehechtheid is de interactieve regulatie van emoties tussen ouder en kind (Sroufe 1996) Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Het procedurele geheugen Verwachtingen van misregulaties gaan de ervaring van de baby organiseren en de baby gaat een negatieve interactie verwachting Deze misregulaties worden opgeslagen in het procedurele geheugen Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Wat is gehechtheid? Een aangeboren gedragssysteem dat gericht is op het verkrijgen en behouden van de nabijheid van één of meer specifieke beschermende verzorgers op momenten van angst, spanning, of verdriet. Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Gehechtheid en ontwikkeling Gehechtheid in vroege kindertijd Psychopathologie in jong-volwassenheid Onveilig Psychopathologie Gedesorganiseerd Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Gehechtheid: dimensies Gehecht Niet gehecht Veilig Onveilig Minimaliserend Maximaliserend Georganiseerd Gedesorganiseerd Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Gehechtheid: dimensies Gehecht Niet gehecht Selectieve voorkeur voor de nabijheid en troost van een specifieke verzorger Verstoring als gevolg van extreem negatieve verzorgings-omstandigheden: verwaarlozing/mishandeling Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Gehechtheid: dimensies Minimaliserend Maximaliserend Gehechtheidsgedrag op momenten van angst of spanning Minimaliserend (vermijdend) Maximaliserend (ambivalent) Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Gehechtheid: dimensies Veilig Onveilig Aanwenden van de gehechtheidsfiguur als veilige basis en bron van troost Verstoring door een gebrek aan sensitiviteit of wisselende sensitiviteit van de gehechtheidsfiguur Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Parent attending to the child’s needs Circle of Security Parent attending to the child’s needs Exploration HAVEN SAFE SECURE BASE Attachment © 2000 Cooper, Hoffman, Marvin & Powell

Parent attending to the child’s needs Circle of Security Parent attending to the child’s needs Exploration HAVEN SAFE SECURE BASE Attachment © 2000 Cooper, Hoffman, Marvin & Powell

Parent attending to the child’s needs Circle of Security Parent attending to the child’s needs I need you to Support My Exploration HAVEN SAFE SECURE BASE © 2000 Cooper, Hoffman, Marvin & Powell

Parent attending to the child’s needs Circle of Security Parent attending to the child’s needs I need you to Support My Exploration Watch over me Delight in me Help me Enjoy with me HAVEN SAFE SECURE BASE © 2000 Cooper, Hoffman, Marvin & Powell

Parent attending to the child’s needs Circle of Security Parent attending to the child’s needs I need you to Support My Exploration Watch over me Delight in me Help me Enjoy with me iI need you HAVEN SAFE SECURE BASE Welcome My Coming To You I need you to © 2000 Cooper, Hoffman, Marvin & Powell

Parent attending to the child’s needs Circle of Security Parent attending to the child’s needs I need you to Support My Exploration Watch ome Delight in me Help me Enjoy with me II need you HAVEN SAFE SECURE BASE Welcome me Coming To You I need you to Protect me Comfort me Delight in me Organize my feelings © 2000 Cooper, Hoffman, Marvin & Powell

Onveilig gehecht = stoornis?! Onveilige gehechtheid is GEEN stoornis Onveilige gehechtheid is de meest optimale aanpassing aan een minder optimale omgeving Onveilige gehechtheid is een strategie: een consistent patroon over meerdere contexten heen Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Onveilige ≠ gedesorganiseerde gehechtheid Bij gedesorganiseerde gehechtheid valt de gebruikelijke strategie tijdelijk weg (vandaar de tegenstrijdigheden in gedrag, bv. wiegen, hoofdbonken) Bij algemene populatiesteekproeven ong. 15% D, bij sommige mishandelde steekproeven tot 80% Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Gehechtheid: dimensies Georganiseerd Gedesorganiseerd Verstoringen in de organisatie van het gehechtheidspatroon (kan bij veilige en onveilige patronen voorkomen) Verstoring door beangstigend, angstig of extreem insensitief oudergedrag of ervaringen Ouders met onverwerkt verlies, trauma’s Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Desorganisatie & mishandeling Ouder bron van steun én angst voor kind Beangstigend oudergedrag Kind ervaart een probleem waarvoor het geen oplossing heeft (‘fright without solution’) ‘Tegenstrijdig’ gedrag: simultaan afwenden en toe-keren, bevriezen, wiegen etc. Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Gehechtheid Hoe wordt dit zichtbaar? De betekenis van micro-events in de O-K relatie Karakteristieke dagelijkse patronen in de interactie tussen baby en ouder in het hier- en -nu van de therapiekamer en in de veilige aanwezigheid van de therapeut (Beebe, 2002) Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 relationeel PTSD Withdrawn moeders die elke herinnering aan trauma en daarmee de relatie met hun kind gaan vermijden Preoccupied ouders gepreoccupeerd met trauma en stellen de kinderen teveel bloot aan traumatische herinneringen Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

ouderschapsconstellatie Kan ik mijn kind in leven houden Kan ik een relatie met mijn kind aangaan Kan ik voldoende steun genereren Hoe ga ik om met mijn verschillende identiteiten Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 3 F en Fantasieën Fantomen Feiten Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015 Port of entry behandelaars I kindkind moeder vader R PORT OF ENTRY (D. Stern) I – interactief gedrag R – de subjectieve ervaring of mentale representatie Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015

Pleidooi voor meer samenwerking tussen instanties, gericht op het ontwikkelen van gezamenlijke deskundigheid en ervaring Vroegtijdige ouder-kind interventies bevorderen sensitief (pleeg)ouderschap, geeft mogelijkheid tot verwerking en voorkomt her-traumatisering Rexwinkel(c)OuderKindLijn2015