Mijn kind gaat een studie kiezen Mijn kind gaat een studie kiezen.. ..wat is mijn rol als ouder in dit proces? Je staat er bij en kijkt er naar, vaak met een onmachtig gevoel. Het is een ingewikkelde keuze, daar staan de laatste tijd de kranten ook vol van: zie: AD 51 HO instellingen 950 open dagen, meer dan 2000 opleidingen… Wat wij laten zien is hoe we in de praktijk omgaan met studiekeuzeoverwegingen en hoe we in die praktijk ouders daarbij betrekken. Mary Zuiderwijk, Studiekeuzeadviseur Career Centre Student & Career Support Onderwijs en Studentenzaken Studiekeuze 1

Ouders en studiekeuze Student and Career Support/Career Centre Het puberbrein Studiekeuzeproces: een stappenplan Valkuilen en tips Wie we zijn: S&CS waar studentendecanen en studentenpsychologen werken die als deel van hun taak ook studiekeuze, en in ons geval veel studie(her)keuzetrajecten begeleiden. Er is verder wel iets te zeggen over natuurlijke fasen die bij een keuzeproces horen. Steeds meer erkenning voor het feit dat die processen niet door elk kind op gelijke wijze worden doorlopen. Kijkt u eens in welke fase uw kind zit, daarmee kunt u ook iets meer begrijpen van de behoeftes aan ondersteuning die uw kind heeft in een bepaalde fase. Helaas is het zo dat ons onderwijs niet wacht op “of een kind aan een bepaalde fase toe is”, de keuze MOET nu gemaakt worden. En dan zal ik steeds tussen neus en lippen door, als het war als ondertiteling bij keuzeoverwegingen, aangeven wat u eventueel zou kunnen bijdragen, en ook wat u niet kan.

Het puberbrein Hersenen zijn nog volop in ontwikkeling tussen het 10e en 24e levensjaar Bepaalde verbindingen zijn nog onderontwikkeld Hierdoor meer moeite met: Redeneren en strategisch denken Beslissen en effecten van keuzes overzien Plannen Blackberry, Hyves, facebook, twitteren, pingen, gamen, chatten…..het lijkt wel of kinderen tegenwoordig alles tegelijk kunnen. Maar hersenen kunnen niet meerdere taken tegelijk, ze worden NA elkaar uitgevoerd. In feite schakelen de hersenen van jongeren constant….heel vermoeiend!

En dan… Groot opleidingsaanbod Moeite met lange termijn denken Toekomst: ver van mijn bed Complexe keuze HELP! Keuzestress… Verwarring…. Ze lijken zo zelfstandig en volwassen, de genartie Einstein, maar er is wel behoefte aan begeleiding…..

Het ideale keuzeproces bevestiging inspiratie informatie Inspiratie door bijvoorbeeld iemand in de omgeving die als voorbeeld dient. Dat kunt u als ouder zijn, maar ook een familielid, een buurman, vriend van de familie of een docent. Ook inspiratie door hobby’s of belangstellingen (bouwen, gebouwen, computers, games) Vroeger was dat duidelijker…als bakkerszoon werd je bakker, beroepen waren veel concreter. Informatie: opzoeken hoe je hetzelfde kunt bereiken, dat toetsen aan eigen interesses en mogelijkheden. Waar kun je dat worden? En wat word je dan. Hoe ziet je dag er dan uit? Bevestiging: het kan en is leuk, dus dat ga ik doen.

Stappenplan Stap 1: zelfkennis: wat wil ik, wat kan ik, wie ben ik? Stap 2: de ideale studie criteria Stap 3: verkenning van de mogelijkheden opties Stap 4: vergelijken van de opleidingen keuzematrix Stap 5: beslissen Orientatie Verkenning Verdieping Besluitfase WhatMakesMeMove WhatMakesMeMove – voor 5 en 6VWO en 4 en 5 HAVO en studenten Dit programma is bestemd om bovenbouwleerlingen en studenten te faciliteren bij het maken van een intrinsiek gemotiveerde studiekeuze. In het programma wordt van leerlingen gevraagd vijf activiteiten te beschrijven die zij met plezier en tot eigen tevredenheid hebben uitgevoerd. Deze activiteiten worden daarna in groepjes van drie leerlingen uitgebreid besproken, met als doel om zo veel mogelijk informatie te verzamelen. Vervolgens analyseren de deelnemers hun verhalen in de online werkomgeving en wordt het MotivatieKompas samengesteld. In de volgende fase zoekende deelnemers op het internet aan de hand van het programma naar aantrekkelijke beroepsrichtingen. Daarna toetsen zij of deze beroepen passen bij hun MotivatieKompas. Eveneens met behulp van internetsites worden daarna opleidingen in kaart gebracht die nodig zijn om het gevonden beroep te kunnen uitoefenen. Ten slotte wordt de uitkomst besproken in het groepje van drie, samen met de docent die het programma begeleidt. Agenda WhatMakesMeMove Introductie, verhalen schrijven ( 2 lesuren) Interviewen en analyseren, (4 lesuren of twee maal 2 lesuren) Beroepen en studiepaden zoeken (2 lesuren) Afrondende gesprekken in groepjes van drie leerlingen, 45 minuten per groepje Stap 1: Ken jezelf EMERGO: aanbod training 2 dagen…folders en info in onze stand. Weten aan welke criteria een profiel, studie of beroep moet voldoen om je maximaal te kunnen ontplooien, om productief te zijn en met voldoening te kunnen werken. Waar loop je warm voor? Wat doe je graag? Wat kun je goed? Zet je sterke en zwakke punten op een rij. Je bent toegelaten tot een TU-studie, dus wat wis- en natuurkunde betreft zit het wel goed met je. Of heb je juist daar het gevoel de aansluiting te missen? Het gaat natuurlijk ook om je andere mogelijkheden. Maak daarom eens een lijstje met jouw interesses, kwaliteiten, talenten en vaardigheden, maar ook met je beperkingen. Praat erover met mensen die jou goed kennen. Stap 2: Jouw ideale studie Welke eisen stel jij aan een studie? Wat verwacht je ervan? Stel een lijstje op met criteria. Denk aan zaken als inhoud, lesvormen, niveau, loopbaanmogelijkheden, sfeer en locatie. En: wat ben je bereid te investeren? Elke opleiding heeft immers minder leuke onderdelen. Stap 3: Verkenning van de mogelijkheden Verzamel alle informatie die je kunt vinden. Kijk op internet, lees brochures, ga naar voorlichtings­dagen of –bijeenkomsten en spreek met studiekeuzevoorlichters. Praat ook eens met (ouderejaars) studenten. Vraag hen wat zij leuk of uitdagend vinden aan hun opleiding. Stap 4: Vergelijken van de opleidingen Toets nu de opleidingen die passen bij jouw interesses, capaciteiten en wensen. Bekijk meerdere studies grondig; er zijn veel meer leuke opleidingen dan je misschien denkt. Stap 5: Beslissen Je weet wat je zoekt en je hebt ook iets gevonden? Dan is het tijd voor een beslissing. Schakel je gevoel vooral niet uit: kies datgene wat je echt interesseert. Blijf je twijfelen? Geen paniek. Eerst een jaar werken of reizen levert soms nieuwe inzichten op. Wat je ook doet, zorg dat het jouw keuze is.

Valkuilen en tips Valkuilen Een brede studie kiezen Tradities (doorbreken) Te weinig alternatieven bekijken (numerus fixus) Verleggen van de grenzen Nog even snel kiezen Tips Breder kijken dan die éne studie Kijk ook eens naar HBO opleidingen

Meer informatie Algemeen: www.careercentre.tudelft.nl Interessetests: www.studiekeuze123.nl www.icares.com Mail: studiekeuze@tudelft.nl

Veel succes en plezier met het keuzeproces!