DE LATE MIDDELEEUWEN De opkomst van handel en ambacht die de basis lede voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving
11E EEUW LANDBOUWOPBRENGST STIJGT DRIESLAGSTELSEL IPV TWEESLAGSTELSEL WOESTE GRONDEN WORDEN ONTGONNEN NIEUWE TECHNIEKEN: PAARD IPV OS IJZEREN PLOEG
DRIESLAGSTELSEL JAAR 1 ZOMERGRAAN: HAVER EN GERST JAAR 2 WINTERGRAAN: TARWE EN ROGGE BRAAK JAAR 1 JAAR 2 JAAR 3
WOESTE GRONDEN
NIEUWE TECHNIEKEN
HERLEVEN AGRARISCH-URBANE SAMENLEVING LANDBOUW OPBRENGST STIJGT OVERSCHOT BEVOLKING NEEMT TOE ONTSTAAN VAN STEDEN HANDEL SPECIALISATIE GELD-ECONOMIE
HANZESTEDEN STEDEN IN NOORD-EUROPA GAAN SAMENWERKEN: HANZE BESCHERMEN VAN HANDELSLIEDEN GEVEN ELKAAR HANDELSVOORDELEN GRAAN, WOL, WIJN, TEXTIEL EN VIS STEDEN: DEVENTER, KAMPEN, ZWOLLE
GILDEN VERSCHILLENDE FUNCTIES: VERENIGING VAN MENSEN MET HETZELFDE BEROEP (HANDELAREN OF AMBACHTSLIEDEN) VERSCHILLENDE FUNCTIES: ECONOMISCH: CONCURENTIE BEPERKEN, PRIJSAFSPRAKEN, KWALITEITSEISEN, OPLEIDING RELIGIEUS: FEESTEN VOOR BESCHERMHEILIGE SOCIAAL: ZORGEN VOOR ZIEKEN, WEZEN EN WEDUWEN VAN OUD-GILDELEDEN MILITAIR: BESCHERMEN VAN DE STAD (BIJV. BRANDWEER)