Vlaanderen Gepeild, Brussel, 1 oktober 2009 Cultuurparticipatie in de levensloop John Lievens Vakgroep Sociologie Universiteit Gent

Onderzoeksvragen  kader: onderzoek naar (verschillen in) cultuurparticipatie, gekenmerkt door:  focus op sociaal structurerende mechanismen (cultureel, economisch en sociaal kapitaal)  suboptimale aandacht voor kenmerken van de levensloop  hier focus op kernaspect levensloop: leeftijd  onderzoeksvragen:  Verlopen leeftijdsverschillen in cultuurparticipatie lineair, zoals vaak wordt verondersteld ?  In welke mate kunnen leeftijdsverschillen in cultuurdeelname begrepen worden als: verschillen naar leeftijd sensu stricto (het ouder worden) verschillen tussen geboortecohorten (geboren, opgegroeid en geleefd in andere historische, sociaal- economische en culturele context)

Data: SCV-surveys  SCV-surveys: in Vlaanderen unieke dataset om onderzoeksvragen te beantwoorden: door lange reeks ( ), gelijkaardige bevraging, van deelname aan culturele activiteiten, mogelijk om leeftijds- en cohorteverschillen te ontrafelen  door geboortecohorten in de tijd te volgen, naarmate ze ouder worden, via opeenvolgende cross-sectionele surveys + geaggregeerd: algemeen leeftijdseffect

 enkel voor bioscoopbezoek gelijkaardige meting (vraagverwoording): 1996 – 2008  andere culturele activiteiten:

Techniek  doel: zo fijn mogelijk blootleggen verschillen naar leeftijd en cohorte  via ‘gesmoothe’ participatiecijfers naar leeftijd, opgesplitst per geboortecohorte (niet-parametrische techniek)  indien enkel cohorte-effect: verschillen tussen cohorten, erbinnen geen verschil naar leeftijd  indien enkel leeftijdseffect: cohorten vallen samen met algemeen leeftijdsverloop perfect leeftijdseffect perfect cohorte-effect

Bioscoop

Rock- of popconcert/festival

Jazz- of bluesconcert

Folkloristisch of traditioneel concert/festival

Museum, tentoonstelling, galerij

Bezienswaardig gebouw, monument

Theater, toneel

Ballet, dans

Klassiek concert/festival

Opera

Conclusie  algemeen leeftijdsverloop: 3 patronen:  1. jongeren  3. omgekeerde U-vorm  2. geknikt (activiteiten met school)  lineair modelleren van leeftijdseffect enkel verantwoord voor patroon 1

 duidelijke indicaties van positief cohorte-effect: hogere participatiegraad, op gelijke leeftijden, bij oudere cohorten + vooral merkbaar bij op kunsten gerichte sectoren  kan wijzen op sterkere inbedding van deelname aan deze sectoren in de leefwereld van oudere cohorten  + binnen cohorten: algemeen negatief leeftijdsverloop: dalende participatiegraad met leeftijd  uitdaging voor op participatiebevordering gericht beleid, met specifieke focus op jongere en oudere cohorten  verder onderzoek:  controle voor periode-effecten (hoewel weinig indicaties hiervoor)  inductieve statistiek: verschillen tussen cohorten statistisch significant ?  controle voor andere correlaten van participatie