Paragraaf 4.5 Wildgroei

Tumoren Cel blijft voortdurend delen Goedaardige tumor Normaal geregeld door groei- en remfactoren Goedaardige tumor Plaatselijk, zit ingekapseld in bindweefsel Wrat

Kanker Metastaseren: Tumor zaait uit Kwaadaardige tumor Cellen raken los en verplaatsen in lichaam Lymfe Bloed

Video:Wat is kanker?

Regelen celcyclus Cel A Een groeifactor zet de receptor (1) aan. Er gaat een signaal (2) naar de kern. Er wordt een eiwit gevormd dat de celdeling stimuleert (3).

Regelen celcyclus Cel B Een remstof zet de receptor (1) aan. Er gaat een signaal (2) naar de kern. Er wordt een eiwit gevormd dat de celdeling remt (3).

Regelgenen Proto-oncogenen Mutaties in proto-oncogenen ( oncogenen) Genen die celdeling stimuleren. Coderen voor eiwitten die groeisignaal naar kern brengen. Zorgen er soms voor dat buurcellen gaan delen. Mutaties in proto-oncogenen ( oncogenen) Eiwitten geven signaal aan kern zonder dat er een groeifactor is. Inductie van buurcellen kan deling wel remmen.

Regelgenen Tumor- suppressorgenen Zelfmoordgenen Genen die celdeling remmen. Coderen voor eiwitten die remsignaal naar kern brengen. Kunnen soms ook delen van buurcellen remmen. Zelfmoordgenen Zorgen voor celdood wanneer onherstelbare ernstige schade aan DNA In helft menselijke tumoren blijkt dit gen gemuteerd.

Mutaties Meerdere mutaties voordat tumor kan ontstaan. Mutagene stoffen: veranderen DNA.

Carcinogene stoffen Tabaksrook: tumor-supressorgen p53 muteert. p53 regelt duur G1-fase. p53: celcyclus pas verder wanneer alle beschadigingen aan DNA hersteld. Gemuteerd p53: celdeling gaat gewoon verder Alle nieuwe cellen hebben de mutatie. Andere stoffen die kanker kunnen veroorzaken Dierlijke vetten Asbest Formaldehyde Straling Virussen

Losgeraakte cellen Normale cellen sterven wanneer ze losraken. Huidcellen sterven wanneer geen contact met kiemlaag. Afgestorven huidcellen vormen hoornlaag..

Metastasen Mutatie in gen dat cel op plaats houdt. Tumorcellen kunnen losraken. Tumoren stimuleren aanmaak haarvaten Losgeraakte cellen kunnen meegenomen worden in haarvat. Wanneer cellen vast komen te zitten ontstaat daar een nieuwe tumor.

Genezen van kanker Lang niet altijd te behandelen Te veel uitzaaiingen Tumor op niet te bereiken plaats Gangbare behandelingen Bestralen Chemokuur Operatief Video: Animatie VIB-onderzoek: kanker (volgende dia).

Aan het werk!! Nakijken §4.4 Lezen §4.4 Huiswerk vrijdag: Bladzijde 104, 105, 106 en 107 Huiswerk vrijdag: Maken §4.5 Opdracht 1 t/m 9 Leren fasen mitose Bron 19, bladzijde 98